Príncipe de Viana

El emplazamiento del claustro románico de la catedral de Pamplona [Iruñeko katedraleko klaustro erromanikoaren kokapena]

2025-04-04T13:01:40+02:00

Azken argitalpenek Iruñeko katedraleko klaustro erromanikoa kokatu dute, gaur egun klaustro gotikoa dagoen leku berean. Badirudi katedraleko klaustroa eguneratu eta egokitu beharra dagoela 1276ko Nabarreriako gerraren ondoren, eta kontuan izanik klaustro gotikoa XIII. mendearen amaieran hasi zela eraikitzen, ikertzaileek interpretatu dute batak bestea ordezkatzen duela.Baina xehetasun handi eta txiki ugari daude, eta sakonki aztertzea komeni da, hipotesi hori egia bihurtzeko, edo eskura ditugun datu guztiei erantzungo dien beste kokaleku bat bilatzeko. Datu horiek guztiak sakon aztertu ondoren, klaustro erromanikoa eraikitzeko kokapenik logikoena proposatzen da, katedral-multzoaren barruan.

Iglesia de Santa María de Piedramillera: Estudio histórico artístico y cultural [Piedramillerako Santa Maria eliza: ikerketa historiko, artistiko eta kulturala]

2025-04-04T13:01:49+02:00

Orain arte landugabeko gaia izanik, artikulu honek Piedramillerako Santa Maria elizaren eta bere ondasun material eta ez-material nagusien azterketa historiko, artistiko eta kulturala aurkezten du. Bertan, tenpluaren eraikuntza-etapak jasotzen dira, erretaulen aberastasuna balioesten da, galdutako prozesio-ondarearen memoria berreskuratzen da, gaur arte egin gabeko horma-pinturaren eta grafito historikoen azterketa aurkeztu eta hiribilduan gertatutako interes bereziko beste gertakari batzuk ere biltzen dira, hala nola sorginkeria, Kristo Santuaren irudiaren mirariak, frantsesek egindako espoliazioa edo haurren irakaskuntzarako kapilautzaren sorrera.

El antiguo camino real de Pamplona a San Sebastián (XII-XVIII) [Iruñetik Donostiarako errege-bide zaharra (XII-XVIII)]

2025-04-04T13:01:57+02:00

Urtean Tolosa eta Iruñea arteko gurdi-bideari buruz egin genituen ikerketetan (Recondo, 2010), Iruñea, Nafarroako Erresumako hiriburua, Donostiako portuarekin lotzen zuen askoz zaharragoa zen oinezko bide bati buruzko informazio baliotsu gehigarria aurkitu zen. Bide hau Donostia hiriaren fundaziora iristen da, Nafarroako errege Sancho Jakitunak 1180. urtean sortu zuenean.

Del vado al puente. Orígenes del histórico paso del río Irati y su puente en Lumbier [Ibiatik zubira. Irati ibaiaren pasabide historikoaren eta Irunberriko zubiaren jatorria]

2025-04-04T13:01:25+02:00

Idatzizko iturririk ez dagoenez, mugatu egin da zubiak ezagutzea eta balioestea gure paisaia historikoak eratzen dituzten elementuak. Azterlan honen ardatza Ida zubia (Irunberri), 1549tik aurrera dokumentatua. Analisia konbinatuz arkeologiko-konstruktiboa eta testuinguru-datuen zerrenda ikuspegi geohistorikoa eta konparatua, ibai-pasabide baten urruneko jatorria berreraiki ahal izan da. Horrez gain, eskualdeko komunikazioak egituratzen dituen oinarrizko XII-XIII. mendeen artean eraikitako azpiegitura, hiriko bizitza bultzatzeko eta berreraikia 1525-1550ean, partzialki suntsitu ondoren, etapa berri baten ikur hiribildua.

Análisis de la situación del cabildo de la catedral de Pamplona bajo el obispado de Martín de Zalba (1377-1403) [Iruñeko katedraleko kabildoaren egoeraren azterketa, Martin de Zalbako gotzaindegiaren azpian (1377-1403)]

2025-04-04T13:02:13+02:00

Martin Zalbako apezpikutzari dagokion bere historiako une berezi batean kabildoa aztertzea. Gotzainaren absentzia handiek markatutako urteak dira eta, gainera, gosete, izurrite eta garestiengatik zailak izan ziren. Hala ere, hainbat alderdi nabarmenduko doguz: kideen prestakuntza intelektuala, batez be arlo juridikoan; ondare kudeaketa aparta eta, ondorioz, jabegoen errentagarritasuna; eta kide askoren eliz ibilbide harrigarriak. Lan honen dokumentu-oinarria Iruñeko katedraleko artxiboko funtsak dira.

Esteban de Zuasti, militar. Vínculos con Íñigo de Loyola y los Jaso [Esteban de Zuasti, militarra. Iñigo de Loyola eta Jasorekin harremanak]

2025-04-04T13:02:21+02:00

Esteban de Zuastiren pertsonaia ezagutzera ematea da lan honen helburua. Soldadu gisa harremanak izan zituen Xavierko Francisco eta Loyolako Iñigo, bi pertsonaia historiko handi hauek elkar ezagutu baino lehen. Horretarako, Estebanen aurka jarritako prozesu judizial batetik abiatzen gara, non bere bizitza militarraren bizipen nagusiak ateratzen diren, Nafarroaren konkistaren ondorengo urteetan, 1512tik aurrera. Iruñean zauritua suertatu zen Loyolako Iñigo lekualdatzea deskribatzen da. Erakusten dira, baita ere, Estebanek zituen loturak Xavier Gazteluko Jaso familiarekin eta Iruñeko Jasoko Valentinekin zituenak ere bai.

La Casa del Caballo Blanco y el legado testamentario de María Juan [Caballo Blanco etxea eta Maria Juanen testamentu agindua]

2025-04-04T13:02:05+02:00

Artikulu honetan Caballo Blanco Etxearen historiari buruz dakiguna bildu nahi da, Iruñeko Caballo Blancoren andrea izan zen Maria Juanek 1415ean emandako testamentu-aginduaren bidez. Dokumentu hau eta Caballo Blancori lotitako pertsonei buruzko beste dokumentu batzuk aztertuta, María Juani eta haren senarrari, Vicente Garíni, Iruñeko Zaldi Zuriaren etxearen eta Valcarlosen arteko erlazioari buruzko hipotesi batzuk planteatzen zaizkie, eta dokumentazioak fajeroen kofradiari buruz ematen digun informazioa eguneratzen da. Hala, Behe Erdi Aroko Nafarroako eta XV. mendeko San Zernin burgoko emakumeen bizitzaren azterketa mikrohistorikoa egin nahi da ere.

Urdazubiko San Salbatore premontretar monasterioa: burdingintza gune Behe Erdi Arotik XIX. mende arte

2025-04-04T13:01:33+02:00

Urdazubiko premontretar monasterioaren burdinola XV. mendetik da ezagun, eta XVI. mende amaieran Baztango Haranarekin elkarlanean eraikitako Bakeola gehitu zitzaion. Burdingintzak lekaideen jarduna baldintzatu zuen, eta monasterioaren zinezko sostengua izatera igaro zen. Lan honetan, beraz, ekoizpen horren nondik-norakoak azalduko dira, eta sortutako harreman eta elkarreraginak aztertu.

Euskal lurraldeetako himnoak

2025-04-04T13:01:18+02:00

Lan honetan Nafarroako Foru Komunitateko, Euskadiko Autonomia Erkidegoko lurralde historikoetako eta Euskal Hirigune Elkargoko antzinako probintzietako himnoen edo halakoak izateko hautagai nagusien iragana eta oraina aztertu da, gehienbat mentalitateen historiaren “oroimen lekua” kontzeptuaren bidez, (etno)musikologiaren laguntzaz, joko hori oso berritzailea dela arlo honetan. Himnoen hitzak eta haien doinuak beste lurralde batzuetakoenekin alderatu dira. Hiru entitateetarako baterako proposamenak eta haien inguruko ika-mikak, ordea, hein handi batean saihestu dira. Tokian tokiko himnoaren, erakundeen eta nortasunaren arteko loturari garrantzi berezia eman zaio.