Bat-bateko bertsolaritzaren funtsezko ezaugarriak: azterketa sinkroniko bat [Características fundamentales del bertsolarismo: un estudio sincrónico]

Palabras clave: bertsolarismo, improvisación, características, arte performativo, lenguaje oral

Resumen

El objetivo de este artículo es identificar las características fundamentales del bertsolarismo. Se trata de una disciplina calificada por muchos autores como literatura popular, pero actualmente esa generalización actúa como freno para quien quiera profundizar en su investigación. Los esquemas derivados de la literatura escrita no bastan para abarcarlo en su integridad, y para construir un marco teórico a su medida, en este artículo se recurrirá a las aportaciones realizadas desde las teorías oralistas.

Estadísticas

86
La descarga de datos todavía no está disponible.

Referencias

Adorno, T. W. (1983). Teoria estética. Bartzelona: Orbis.

Agirre, E. (2016). Ahozko hizkeraren ezaugarriak bertsolarien bat-bateko jardunean.

Xenpelar, Txirrita eta Lujanbio (master amaierako lana). upv/ehu, Donostia.

Albistur, A. (2010). Eskema mentala osatzen denbora gehiago pasatzen dut bertsoak idazten baino (E. Eizagirreren elkarrizketa). Argia, 2220, 28-30. https://www.argia.eus/argia-astekaria/2220/aitor-albistur helbidetik eskuratua.

Amuriza, X. (1995). Bat-bateko bertso plazak. Bertsolari Aldizkaria, 18, 10-29.

Amuriza, X. (1997). Hiztegi errimatua: Hitzaren kirol nazionala. Donostia: Euskal Herriko Bertsozale Elkartea.

Aristoteles. (1990). Retórica. Madril: Gredos.

Arrizabalaga, B. (2013). Hargatik edo hargatik, mugagabe. 31 eskutik. https://webcache.googleusercontent.com/search?q=cache:fU_CPL0s2OYJ:https://31eskutik.com/2013/12/29/hargatik-edo-hargatik-mugagabe/+&cd=1&hl=es&ct=-clnk&gl=es helbidetik eskuratua.

Atxaga, B. (2014). Nire barruko Nevadak du indar handiena liburu honetan (M. A. Elustondoren elkarrizketa). Argia, 2401, 24-29. https://www.argia.eus/argia-astekaria/2401/nire-barruko-nevadak-du-indar-handiena-liburu-honetan helbidetik eskuratua.

Azurmendi, J. (1980). Bertsolaritzaren estudiorako. Jakin, 14/15, 139-164.

Bourdieu, P. (2011). Las reglas del arte: Génesis y estructura del campo literario. Bartzelona: Anagrama.

Catholic Biblical Association of America (arg.). (1971). The new American Bible. Chicago: Catholic Press.

Dostoievski, F. (2009). A writer’s diary. Evanston: Northwestern University Press.

Egaña, A. (2004). Hogeitabina. Donostia: Hariadna.

Fischer-Lichte, E & Roselt, J. (2008). La atracción del instante. Puesta en escena, performance, performativo y performatividad como conceptos de la ciencia teatral. Apuntes de Teatro, 130, 115-125.

Figueroa, A. (2010). Ideoloxía e autonomía no campo literario galego. Brion: Laiovento.

Finnegan, R. (1980). Oral Poetry: Its Nature, Significance and Social Context. Cambridge: CUP Archive.

Foster, H. (1999). Recodings: Art, spectacle, cultural politics. New York: The New Press.

Garzia, Joxerra (1998). Jon Sarasua bertso-ispiluan barrena. Irun: Alberdania.

Garzia, Joxerra (1999). Gaur egungo bertsolarien baliabide poetiko-erretorikoak (doktore-tesia). UPV/EHU, Donostia.

Garzia, Joxerra, Sarasua, J. & Egaña, A. (2001). Bat-bateko bertsolaritza: gakoak eta azterbideak. Donostia: Bertsolari Liburuak.

Garzia, Juan (1997). Txirritaren baratzea Norteko trenbidetik. Irun: Alberdania.

Irazu, J. M. (d. g.). Maialen Lujanbio-Elkarrizketa osoa [bideoa]. Villabona: Bertsoa.eus. https://bertsoa.eus/bertsoak/8467-maialen-lujanbio-elkarrizketa-osoa helbidetik eskuratua.

Izagirre, K. (2000). Xabier Lizardi (xx. mendeko poesia kaierak). Zarautz: Susa.

Izagirre, K. (2019). Bertsoaren harria. Basarri (eskuizkribu argitaragabea).

Lekuona, J. M. (1982). Ahozko euskal literatura. Donostia: Erein.

Lekuona, M. (1978). Idaz-lan guztiak (1. libk., Aozko literatura). Tolosa: Librería Técnica de Difusión.

Lekuona, M. (2013). La Métrica vasca: Discurso leído en la solemne apertura del curso académico de 1918 a 1919 en el Seminario Conciliar de Vitoria / por

Manuel Lecuona. Gasteiz: Montepío Diocesano. http://www.liburuklik.euskadi.eus/handle/10771/24664 helbidetik eskuratua.

Llamas, E. (1997). La décima entre la oralidad y escritura. Contar, cantar, improvisar

(hitzaldi zikloa). Donostia: Bertsozale Elkartea & UPV/EHU.

Lujanbio, M. (2019). Maialen Lujanbio Gutun Zurian [bideoa]. Bilbo: Azkuna Zentroa.

Mirande, J. & Peillen, T. (1979). Xikitoak. Igela euskaldun heterodoxoen errebista. https://andima.armiarma.eus/igel/igel0223.htm helbidetik eskuratua.

Ong, W. J. (1987). Oralidad y escritura: tecnologías de la palabra. Mexiko DF: Fondo de Cultura Económica.

Orixe. (1980). Euskaldunak. Bilbo: Gran Enciclopedia Vasca.

Paya, X. F. (2013). Towards a taxonomy for Basque oral poetry Bertsolaritza (master amaierako lana). University of Birmingham, Birmingham.

Platon. (2010). Gorgias. Madril: Gredos.

Saint Benedict Press. (2009). The Holy Bible: Douay-Rheims version. Charlotte N. C.: Saint Benedict Press, in association with Tan Books.

Sarasola Santamaria, B. (2017). Bernardo Atxaga y su defensa de la autonomía de la literatura. Castilla. Estudios de Literatura, 8, 1–26. doi: org/10.24197/cel.8.2017.1-26

Sarasua, J. (1992). Hi bezelako mundura jaioberri batentzat zer kolore dauka munduak? Bapatean, Billabona: Xenpelar Dokumentazio Zentroa. https://bdb. bertsozale.eus/web/bertsoa/view/j9e3c helbidetik eskuratua.

Segurola, I. (2013a). Zubeldia. 31 eskutik. http://31eskutik.eizie.eus/2013/10/10/zubeldia/ helbidetik eskuratua.

Segurola, I. (2013b). Zubeldia [Erantzuna]. 31 eskutik. http://31eskutik.eizie.eus/2013/10/10/zubeldia/ helbidetik eskuratua.

Segurola, I. (2017). Bectsolaritza [podcast]. Hankak Lurrin. Kontrako Eztarrixe. http://www.arrosasarea.eus/2017/12/01/hankak-lurrin-bectsolaritza/ helbidetik eskuratua.

Toelken, B. (1975). Folklore, Worldview, and Communication (265-286 or.). In Folklore: Performance and Communication. The Hague: Mouton. doi: https://doi.org/10.1515/9783110880229.265

Zavala, A. (1966). Pernando Amezketarra bertsolaria (Auspoa, 54). Tolosa: Auspoa.

Zulaika, J. (1985). Bertsolariaren jokoa eta jolasa: Saiakera. Donostia: Baroja.

Zumthor, P. (1991). Introducción a la poesía oral. Bartzelona: Taurus.

Publicado
2020-10-09
Cómo citar
Matxain Iztueta, K. (2020). Bat-bateko bertsolaritzaren funtsezko ezaugarriak: azterketa sinkroniko bat [Características fundamentales del bertsolarismo: un estudio sincrónico]. Fontes Linguae Vasconum, (129), 87-116. https://doi.org/10.35462/FLV129.3