Jean Etxepare eta Pío Baroja [Jean Etxepare y Pío Baroja]

  • Aitor Ortiz de Pinedo Universidad del País Vasco (UPV/EHU) & Université Bordeaux-Montaigne [España]
Palabras clave: Jean Etxepare, Pío Baroja, laicidad, literatura comparada, heterodoxia

Resumen

Este artículo es continuación de un completo estudio para una tesis doctoral sobre el libro de Jean Etxepare Beribilez (1931). Se realiza un estudio comparativo entre Jean Etxepare y Pío Baroja con el objeto de encontrar coincidencias y diferencias. Esta investigación se basa principalmente en su ideología identitaria vasca, aunque también se presta atención a cuestiones filosóficas. Los dos escritores son parte del mismo ambiente intelectual europeo, y ambos son empáticos con el País Vasco. Se puede decir que su obra literaria estuvo determinada por el perfil de sus lectores hipotéticos, ya que Jean Etxepare escribió principalmente para hablantes de euskera y Pío Baroja dirigió sus escritos a los españoles.

Estadísticas

101
La descarga de datos todavía no está disponible.

Referencias

Aldekoa, I. (2008). Euskal literaturaz hiru apunte solte. In Jean Haritschelhar-i omenaldia (1-15 or.). Bilbo: Euskaltzaindia.

Aldekoa, I. (2012). Ilustrazioa eta euskal literatura. ASJU, 42(2), 211-235.

Altonaga, K. (2006). Etxepare, Aldudeko medikua. Bilbo: Euskaltzaindia & UPV/EHU.

Apalategi, U. (2003). Hiriart Urrutyren harrera literarioari buruz: autoretzaren arazoa euskal literatura klasikoan. In B. Oyharçabal & J. M. Makazaga (arg.), Euskal gramatikari eta literaturari buruzko ikerketak xxi. Mendearen atarian (15-31. or.). Euskaltzaindia: Bilbo.

Apalategi, U. (2004). Heziketa literarioaren kezka, Peñafloridatik Mogelera. Lapurdum, 9, 39-47. https://doi.org/10.4000/lapurdum.778

Artola Renedo, A. (2009). La antimodernidad en el País Vasco: prácticas sociales y discursos (1765-1833). Cuadernos dieciochistas, 10, 121-147.

Azurmendi, J. (1999). Euskal Herria krisian. Donostia: Elkarlanean.

Baroja, P. (1900). Vidas sombrías. Madril: Afrodisio Aguado.

Baroja, P. (1901-08-31). El vascuence, El Imparcial, 1.

Baroja, P. (1909). Zalacaín el aventurero. Hemendik hartua: http://es.wikisource.org/wiki/P%C3%ADo_Baroja

Baroja, P. (1917). Nuevo tablado de Arlequín. Madril: Caro Raggio.

Baroja, P. (1918). Cuatro libros: La historia de la creación natural de Ernesto Haeckel. In Las horas solitarias (201-212. or.). Madril: Rafael Caro Raggio.

Baroja, P. (1919). Momentum catastrophicum. Madril: Caro Raggio.

Baroja, P. (1920). Los contrastes de la vida. Madril: Rafael Caro Raggio.

Baroja, P. (2000). Opiniones y paradojas. Prólogo y selección de Miguel Sánchez-Ostiz. Madril: Caro Raggio.

Baroja, P. (2006 [1953]) El País Vasco. Tafalla. Txalaparta.

Baroja, P. (2006). Pío Barojaren Donostia. Irun: Alberdania.

Baroja, P. (2007). Ipuinak. Donostia: Gipuzkoako Foru Aldundia.

Baroja, P. (2010). Itzaleko biziak. Donostia: Hiria. Baubérot, J. (2004). Laicité. In M. Canto-Sperber (zuz.), Dictionnaire d´ éthique et de philosophie morale (1059-1066. or.). Paris: PUF.

Bello Vázquez, F. (1990). El pensamiento social y político de Pío Baroja. Salamanca: Universidad de Salamanca.

Bidegain, E. (2013). Lehen mundu gerra Eskualduna astekarian. Bilbo: Euskaltzaindia.

Boyer, A. et al. (1991). Pourquoi nous ne sommes pas nietzschéens. Paris: Éditions Grasset.

Casenave, J. (2002). De l´article de presse à l´essai littéraire: Buruchkak (1910) de Jean Etchepare. Madril: UNED.

Casenave, J. (2003). Ramuntcho, Pierre Loti-ren sartzea Euskal Herrian. In B.

Oyharçabal & J. M. Makazaga (arg.), Euskal gramatikari eta literaturari buruzko ikerketak xxi. Mendearen atarian (69-79. or.). Euskaltzaindia: Bilbo.

Charritton, P. (arg.). (1984) Jean Etchepare mirikuaren idazlanak I. euskal gaiak. Donostia: Elkar.

Charritton, P. (arg.). (1985) Jean Etchepare mirikuaren (1877-1935) idazlanak. II mediku-solas. Donostia: Elkar.

Charritton, P. (arg.) (1988). Jean Etchepare mirikuaren (1877-1935) idazlanak. III kazetaritza (A) (1916-1935). Donostia: Elkar.

Charritton, P. (arg.). (1992) Jean Etchepare mirikuaren (1877-1935) idazlanak. IV kazetaritza (B) (1916-1935). Donostia: Elkar.

Charritton, P. (arg.). (1996) Jean Etchepare mirikuaren (1877-1935) idazlanak. V Euskalerriko bizia (1932-1935). Donostia: Elkar.

Chevalier, J. & Gheerbrant, A. (1969) Dictionnaire des symboles. Paris. Robert Laffont.

Delvaux, M. & Caron, P. (2010). Postcolonialisme. In P. Aron, D. Saint Jacques & A. Viala (zuz.), Le dictionnaire du littéraire (601-603. or.). Paris: PUF.

Dufau, D. (1950a). Ganichen makhila. Gernika, 12, 25-27.

Dufau, D. (1950b). Ganischen (sic) ordainbidea. Gernika, 13, 30-31.

Elkar-lanean. (1972). Pío Baroja bere ehunurteburuan: 1872-1972. Bilbo: Etor.

Epicteto (2015). Disertaciones por Arriano. Madril: Gredos.

Etchepare, J. (1910). Buruchkak. Tours: Imprimerie Mame.

Etchepare, J. (1984). Euskalzaleen biltzarraren xedeak eta sail berria Maulen (1922). In P. Charritton (arg.), Jean Etchepare mirikuaren idazlanak I. euskal gaiak (61-68. or.). Donostia: Elkar.

Etchepare. J. (1931). Beribilez. Baiona: Laserre.

Fernández, J. (2006). Ser humano en los conflictos. Madril: Alianza Editorial.

Gartzia Trujillo, S. (2014). Jean Etxepare, Aldudeko medikua. Euskal modernitatearen brankako irudia. Bilbo: Desclée de Brower.

Gartzia, P. (2015). Berrirakurketa historiko bat: Peru Abarka (1802). Kondaira, 11, 47-51.

Gasnier, Th. (1984-1992). Le local. In P. Nora (arg.), Les lieux de la mémoire (III, 3423-3476 or.). Paris: Gallimard.

Guillén, C. (1985). Entre lo uno y lo diverso: Introducción a la literatura comparada. Bartzelona: Crítica.

Heit, H. (2012). Verdad. In Ch. Niemeyer (arg.), Diccionario Nietzsche. Conceptos, obras, influencias y lugares (521-523. or.). Madril: Biblioteca nueva.

Jankélévitch, V. (1964). L’ironie. Paris: Champs-Essais.

Juaristi, J. (1987). Literatura vasca. Madril: Taurus.

Kinder, H., Hergt, M. & Hilgemann, W. (2007). Atlas histórico mundial. Madril: Ediciones AKAL.

Kintana, J. (2001). Nietzsche euskal literaturan: Jean Etchepareren «Amodioa» (1910). Jakin, 127, 109-128.

Kintana, J. (2002). Vizcaytik Bizkaira? R. M. Azkue Euskaltzaindia sortu aitzin (1888-1919). Bilbao: BBK Fundazioa & Euskaltzaindia.

Lafitte, P. (1980 [1941]). Jean Etchepare jaun mirikua (1877-1935): aitzin-solas. In J. Etxepare, Buruxkak (5-21. or.). Donostia: Elkar.

Lafitte, P. (1974). Mende huntako euskaldun idazleen pentsa-bideak. Baiona: Imprimerie des Cordeliers.

Le Rider, J. (1999). Nietzsche en France: de la fin du xixe siècle au temps présent. Paris: PUF.

López Antón, J. J. (1998). El imaginario pesimista de Vasconia en Arturo Campión. Vasconia, 27, 177-194.

Lorenzo Arza, M. (2017). Las fuentes regionalistas de la Castilla noventayochista. Eskuizkribua. Hemendik eskuratua: https://www.academia.edu/31012783/Las_fuentes_regionalistas_de_la_Castilla_noventayochista

Loti, P. (1897). Ramuntcho. Édition du groupe «Ebooks libres et gratuits». Hemendik eskuratua: https://www.ebooksgratuits.com/pdf/loti_ramuntcho.pdf

Michelena, L., & Altuna, F. (1972). Mitxelenaren idazlan hautatuak: Idazlanen aukera oharrak, iruzkinak. Bilbo: Mensajero.

Mitxelena, K. (1955). Pío Barojak esan digu. Egan, 3-4, 1-4.

Mitxelena, K. (2001). Pío Baroja. In Gure artean (239-244. or.). Zarautz: Alberdania.

Niemeyer, C. (arg.). (2012). Diccionario Nietzsche. Conceptos, obras, influencias y lugares. Madril: Biblioteca Nueva.

Ortiz de Pinedo, A. (2011). Euskal literatura Gernika aldizkari liberalean: 1945-53. Amorebieta: Erroteta.

Ortiz de Pinedo, A. (2018). Jean Etxepareren Beribilez (1931): bidaia eta ideologia. Defentsa-bidean den tesia.

Pageaux, D.-H. (1989). De l´imagerie culturelle à l´imaginaire. In P. Brunel & Y. Chevrel (arg.), Précis de littérature comparée (133-161. or.). Paris: PUF. https://doi.org/10.3917/puf.brune.1989.01

Pinto, L. (1995). Les neveux de Zarathustra. La réception de Nietzsche en France. Paris: Seuil.

Placer, E. L. (1958). Lo Vasco en Pío Baroja. LSU Historical Dissertations and Theses. Hemendik eskuratua: http://digitalcommons.lsu.edu/gradschool_disstheses/499

Placer, E. L. (1968). Lo vasco en Pío Baroja. Buenos Aires: Ekin.

Reis, H. T. & Sprecher, S. (arg.). (2009). Encyclopedia of Human Relationships: Vol. III. California: Sage.

Rogers, L. & Aronson, J. (2013). Sterotype threat. In S. J. Lopez (arg.), The encyclopedia of positive psychology (936-939. or.). Oxford: Wiley-Blackwell.

Sánchez Granjel, L. (1953a). Vasconia en la literatura barojiana. Índice de Artes y Letras, 9(70-71), 5.

Sanchez Granjel, L. (1953b). Presencia de Vasconia en la vida y en las obras de Pío Baroja. BAP, 9, 155-167, 363-387.

Schaer, R. (2004). Patrimoine. In M. Canto-Sperber (zuz.), Dictionnaire d´éthique et de philosophie morale (1404-1408. or.). Paris: PUF.

Schröder-Abé, M. & Schütz, A. (2007). Collective Self. In R. F. Baumeister & K. D. Vohs (arg.), Encyclopedia of social psychology (154-155. or.). California: Sage Publications.

Simmel, G. (1903). La metrópolis y la vida mental. Bifurcaciones, 4.

Sobejano, G. (1967). Nietzsche en España. Madril: Gredos.

Sobejano, G. (2004). Nietzsche en España, 1890-1970. Madril. Gredos.

Stangor, Ch. G. (1995). Sterotyping. In A. Manstead & M. Hewstone (arg.), The Blackwell Encyclopedia of Social Psychology (628-633. or.). USA: Blakwell.

Urquijo, J. (1919). Lengua internacional y lenguas nacionales: el euskera, lengua de civilización. RIEV, 10(2), 164-180.

Ury, W. (1999). Getting to peace: Transforming conflict at home, at work, and in the world. New York: Viking Press.

Weber, E. (1983). La fin des terroirs. La modernisation de la France rurale 1870-1914. Paris: Fayard.

Xarriton, P. (1991). Jean Etchepare jaun mirikuak Piarres Lafitte jaun apezari idatzi zenbait gutun (1924-1935). In J. A. Lakarra J. A. & I. Ruiz Arzallus (arg.), Memoriae L. Mitxelena magistri sacrum. Pars prior (595-604. or.). Donostia: Gipuzkoako Foru Aldundia.

Xarriton, P. (1995). Fonds Lacombe: les lettres du docteur Jean Etxepare (2-6-1905; 4-3-1932). Bulletin du Musée Basque, 140, 49-100.

Publicado
2018-06-04
Cómo citar
Ortiz de Pinedo, A. (2018). Jean Etxepare eta Pío Baroja [Jean Etxepare y Pío Baroja]. Fontes Linguae Vasconum, (125), 85-112. https://doi.org/10.35462/FLV125.3