Orixeren Mireio (1930). Literatura proventzarraren eta euskal literaturaren arteko zubia [Mireio (1930), de Orixe. Un puente entre las literaturas provenzal y vasca]

Palabras clave: Félibrige, Euskaltzaleak, Orixe, Mireio, traducción

Resumen

Mirèio (1859), del Nobel Fréderic Mistral, fue traducido al euskera por Orixe (Mistral, 1859/1930), traductor del grupo nacionalista Euskaltzaleak. Ansiaba introducir el género folclórico en el Sistema Literario Vasco, para: a) enriquecer la literatura vasca, y b) promover el nacionalismo. Aplicaremos el Método Contrastivo de Toury y la teoría de Lefevere para comparar los textos origen y meta, concluyendo que Orixe tradujo libremente, impulsado por la ideología de la cultura meta (purismo y nacionalismo) y la suya (mostrar la capacidad abstractiva del euskera). No obstante, la domesticación atribuída a esta traducción se debe al texto relé castellano de Barallat i Falguera (1859/1882).

Estadísticas

194
La descarga de datos todavía no está disponible.

Referencias

Aranbarri I. & Izagirre K. (1996). Gerraurreko literatur kritika. Labayru.

Ariztimuño Aitzol, J. (1986). Obras completas: artículos en los diarios Euzkadi y El Día = Idazlan guztiak V. Euskal kultura pizkundearen eta kristau gizartegintzaren eragile (I). Erein.

Biguri, J. L. (2016). Euskararen eta gaztelaniaren arteko itzulpenaren estilistika konparatu baterako materialak. Perpaus erlatibo esplikatiboak euskaratik gaztelaniara eginiko literatura-itzulpenetan [Doktore-tesia, UPV/EHU]. ADDI. https://addi.ehu.es/handle/10810/32669

Bilbao, G. (2018). Orixeren itzulpen argitaragabea: Homeroren Iliada VI, 466-496. In G. Bilbao, P. Gartzia & M. K. Menika (arg.), Bai, jauna, bai: fisika euskaraz! Jose Ramon Etxebarria irakaslearen omenez (275.-286. or.). UEU.

Burke, P. (2006). Lenguas y comunidades en la Europa Moderna (J. Blasco, itz.). Akal Universitaria.

Ciprés, M. A. (2002). Las traducciones catalanas del provenzal en la prensa del siglo XIX. Thélème, 17, 179-195. https://revistas.ucm.es/index.php/THEL/article/view/THEL0202110179A

Elhuyar. (d. g.). Elhuyar hiztegia. Elhuyar. https://hiztegiak.elhuyar.eus/

Euskaltzaindia. (2012). Euskaltzaindiaren hiztegia. Euskaltzaindia. https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_hiztegianbilatu&task=hasiera&Itemimd=1693&lang=eu

Euskaltzaindia. (2021). Euskararen gramatika. 1. liburukia. Euskaltzaindia.

Euskaltzaindia. (2023). Orotariko euskal hiztegia (OEH). 11. argit. https://www.euskaltzaindia.eus/index.php?option=com_oehberria&task=bilaketa&Itemid=413&lang=eu-ES

Iztueta, P. (2003). Orixe saiogilea. Utriusque Vasconiae.

Jaka, A. (2012). Itzulpenari buruzko gogoeta eta itzulpen-praktika Joseba Sarrionandiaren lanetan. Euskaltzaindia.

Lefevere, A. (2017). Translation, rewriting and the manipulation of literary fame. Routledge.

Lizardi, X. (1987). Kazetari lanak (L. Otaegi, arg.). Erein.

Mendiguren, X. (1988). Orixeren itzulpenaz. RIEV, 33(1), 33-44. https://www.eusko-ikaskuntza.eus/es/publicaciones/orixeren-itzulpenaz/art-13113/

Moya, V. (1993). Nombres propios: su traducción. Revista de Filología de la Universidad de La Laguna, 12, 233-248. https://dialnet.unirioja.es/servlet/articulo?codigo=91799

Ormaetxea Orixe, N. (1991). Idazlan guztiak. III. liburukia: artikulu eta saiakerak (P. Iztueta, arg.). Eusko Jaurlaritza. Ormaetxea Orixe, N. (2006). Gutunak (1917-1961) (I. Iztueta & P. Iztueta, arg.). Utriusque Vasconiae.

Otaegi, L. (2022). Euskal lirikako edizio elebidunak XX. mendeko kanonean. In A. Arcocha & H. Le Bihan (arg.), Territoires, langues, littératures & cultures: confrontations, lectures, translations (95.-121. or.). Tir Rennes & Euskaltzaindia.

Rosselló, P. (2010). Mireia, de Frederic Mistral, en el 150 aniversari de la seva publicació. Estudis Romànics, 32, 393-399. https://doi.org/10.2436/20.2500.01.66

Ruiz, I. (2003). Aitorkizunen historia eta testua. Orixeren eskuizkributik Lekuonaren ediziora. Gipuzkoako Foru Aldundia.

Ruiz, I. (2009). Literaturaren zertarakoa, itzulpenak eta hizkuntzaren auzia Orixerengan. ASJU, 43(1-2), 805-818. https://doi.org/10.1387/asju.1760

Toury, G. (2012). Descriptive translation studies and beyond. John Benjamins. https://doi.org/10.1075/btl.100

Publicado
2023-06-30
Cómo citar
Fernandez Martinez, M. (2023). Orixeren Mireio (1930). Literatura proventzarraren eta euskal literaturaren arteko zubia [Mireio (1930), de Orixe. Un puente entre las literaturas provenzal y vasca]. Fontes Linguae Vasconum, (135), 205-229. https://doi.org/10.35462/flv135.9