Bortzerrietako euskara, herriz herri (ez)berdintasunetan barrena (II)
Resumen
En este segundo artículo, describimos los aspectos correspondientes a la morfología verbal, sintaxis y léxico del euskara de las Cinco Villas. En definitiva, realizamos una gramática del habla de las Cinco Villas, con la intención de hacer un análisis dialectológico, partiendo de la gramática descrita. Para este fin, tal y como sugiere el mismo título, viajamos por la geografía, para percatarnos de dónde se producen las convergencias y divergencias. Del mismo modo, según los rasgos lingüísticos analizados, podemos determinar dónde se sitúan los límites dialectales más relevantes de la zona. También utilizamos la visión diacrónica, para poder saber en qué dirección se han producido los cambios que se han dado en estos últimos dos siglos.
Estadísticas
Referencias
ARANZADI ZIENTZIA ELKARTEA [EAEL], (1984-1990): Euskalerriko Atlas Etnolinguistikoa (2 liburuki), Donostia.
AURREKOETXEA, G., 1992, "Nafarroako euskara: azterketa dialektometrikoa", Uztaro, 5, 59-109.
CAMINO, I., 1997, Aezkoako euskararen azterketa dialektologikoa, Nafarroako Gobernua, Iruñea.
CAMINO, I., (arg.), 1998, Nafarroako hizkerak. Nafarroako Euskal Dialektologiako Jardunaldietako Agiriak, UEU, Bilbo.
CAMINO, I., 2000a, "Goñerriko hizkera (II)", ASJU, 34:1, 137-196.
CAMINO, I., 2000b, "Abiaburu bat Donostiako euskera aztertzeko", in Zuazo, K. (arg.), Dialektologia gaiak, EHU & Arabako Foru Aldundia, Gasteiz, 53-82.
CAMINO, I., 2003, "Hego-nafarreraren egituraz", FLV, 94, 427-468.
CAMINO, I., 2004, Hego-nafarrera, Nafarroako Gobernua, Iruñea.
CAMINO, I., 2004. "Nafarroa Behereko euskara", FLV, 97, 445-486.
CARO BAROJA, J., 1986 [1944], De la vida rural vasca (Vera de Bidasoa), Txertoa, Donostia.
DUHAU, H., 2003, Hasian hasi. Beskoitzeko euskara. "Birdena" edo bigarren partea, Akoka, Donibane-Lohizune.
EPELDE, I., 2004, "Lapurdiko hego-ekialdeko euskararen kokapenerantz", FLV, 96, 271-303.
ERDOZIA, J. L., 2001, Sakana erdialdeko hizkera, Nafarroako Gobernua, Iruñea.
ETXAIDE, A. M., 1989, El euskera en Navarra: encuestas lingüísticas (1965-1967), Eusko Ikaskuntza, Donostia.
EUSKALTZAINDIA, 1985, Euskal gramatika. Lehen urratsak-I, Bilbo.
EUSKALTZAINDIA, 1987, Euskal gramatika. Lehen urratsak-II, Bilbo.
EUSKALTZAINDIA, 1999, Euskal Herriko Hizkuntz Atlasa. Ohiko euskal mintzamoldeen antologia, Bilbo.
FERNANDEZ, B., 2001, in Fernandez, B., & Albizu, P., (arg.), Kasu eta komunztaduraren gainean, EHU, Bilbo, 147-165.
FRAILE, I. eta FRAILE, A., 1996, Oiartzungo hizkera, Oiartzungo Udala.
GAMINDE, I., 1985, "Nor-en ahalezko oraina, eta joan, ibili eta egon aditzen alokutiboak (Nafarroan)", FLV, 46, 215-263.
IBARRA, O., 1995, Ultzamako hizkera. Inguruko euskalkiekiko harremanak, Nafarroako Gobernua, Iruñea.
IBARRA, O., 1996, "Bonaparteren sailkapena eztabaidatuz", FLV, 71, 71-86.
IBARRA, O., 2000, Erroibarko eta Esteribarko hizkera, Nafarroako Unibertsitate Publikoa, Iruñea.
IÑIGO, P., 1980, "Bortzerrietako erakusleez", Euskera, 12, 43-46.
IÑIGO, P.; SALABERRI, P. & ZUBIRI, J. J., 1995, "-ki aditz-atzizkiaren gainean", FLV, 69, 243-295.
IRIZAR, P., 1981, Contribución a la dialectología de la lengua vasca, Gipuzkoako Aurrezki Kutxa Probintziala, Donostia.
IRIZAR, P., 1992, Morfología del verbo auxiliar alto navarro septentrional, Nafarroako Gobernua & Euskaltzaindia, Iruñea.
IRIZAR, P., 1997, Morfologia del verbo auxiliar labortano, Nafarroako Gobernua & Euskaltzaindia, Iruñea, 258-259 eta 551-614.
IZETA, M., 1996, Baztango Hiztegia, Nafarroako Gobernua, Iruñea.
IZETA, M., 1999, Baztango kontuak, Labayru Ikastegia, Bilbo.
KAMINONDO, P. & SALABERRI, P., 2004, "Nafarroa Behereko hiru eskutitz", FLV, 95, 89-113.
MONTOYA, E., 2004a, Zugarramurdiko eta Urdazubiko euskara, EHUko tesi argitaragabea.
MONTOYA, E., 2004b, "Urdazubi eta Zugarramurdiko euskararen norabidea", FLV, 96, 249-269.
N'DIAYE, G., 1970, Structure du dialecte basque de Maya, Mouton, The Hague-Paris.
OLANO, M., 1998, Areso eta Leitzako hizkerak. Bertako hitz eta historian barrena, Nafarroako Gobernua, Iruñea.
PAGOLA, R. M., 1992, Euskal fonetika Nafarroan, Nafarroako Gobernua, Iruñea.
SAGARZAZU, T., 1994, "Hondarribiko mintzairazko ikuspegiak", in Gomez, R. & Lakarra, J. A., (arg.), Euskal Dialektologiako Kongresua, ASJUren gehigarriak 28, Gipuzkoako Foru Aldundia, Donostia, 589-628.
SAGARZAZU, T., 2003, Portuko hizkera, Hondarribiko Udalaren beka 2003. Argitaratzear.
SALABERRI, P., 2000, "Luzaideko euskara, Mezkirizkoaren eta Aezkoakoaren argitan", in Zuazo, K., (arg.), Dialektologia gaiak, EHU & Arabako Foru Aldundia, Gasteiz, 223-262.
SALABERRI, P., 2002, "Acerca del euskera de Pamplona y sus alrededores", in A. García-Sanz Marcotegui (arg.), La comarca de Pamplona. Territorio, economia, sociedad e historia, Iruñerriko Mankomunitatea, Iruñea, 225-241.
SALABURU, P., 1996., "Baztango hizkeraz hitz pare bat", in Izeta, M., Baztango Hiztegia, Nafarroako Gobernua, Iruñea,15-22. Senpereko kantu xaharrak, 2001, Oxtikenekoak Kultur Elkartea & Eusko Ikaskuntza, Donostia.
ZUAZO, K., 1997, "Oiartzungo hizkeraren kokagunea", FLV, 76, 397-425.
ZUAZO, K., 1998a, "Euskalkiak gaur", FLV, 78, 191-234.
ZUAZO, K., 1998b, "Nafarroako euskal hizkerak", in Camino, I (arg.), Nafarroako hizkerak. Nafarro ako Euskal Dialektologiako Jardunaldietako Agiriak, UEU, Bilbo, 1-22.
ZUAZO, K., (arg.), 2000, Dialektologia gaiak, EHU & Arabako Foru Aldundia, Gasteiz.
ZUAZO, K., 2003, Euskalkiak, Herriaren lekukoak, Elkar, Donostia.
ZUBIRI, J. J. eta PERURENA, P., 1998, Goizueta eta Aranoko hizkerak, Nafarroako Gobernua, Iruñea.
ZUBIRI, J. J., 2000, "Arano eta Goizuetako hizkera", in Zuazo, K., (arg.) 2000, Dialektologia gaiak, EHU & Arabako Foru Aldundia, Gasteiz, 85-120.
Bortzerrietako XVIII. eta XIX. mendeetako testuak
IDOATE, C. eta VILLANUEVA, J. J., 1981, "Unas ordenanzas de Vera en vascuence", FLV, 37, 275-281.
PAGOLA, R. M. et alii, 1995, Bonaparte Ondareko Eskuizkribuak: Iparraldeko Goi-Nafarrera (2. liburukia), Deustuko Unibertsitatea, Eusko Ikaskuntzen Institutua, Bilbo, 471-512.
SATRUSTEGI, J. M., 1987, Euskal Testu Zaharrak I, Euskaltzaindia, Iruñea, 78-79 (Etxalar) eta 247-261 (Lesaka).
SATRUSTEGI, J. M., 1997, "Lesaka eta Luzaideko euskal testu partekatuak", FLV, 74, 99-126.
TREBIÑO, I., 2000, Euskarazko testu zibilak administrazioan: 1855 eta 1856ko Etxalarko bando batzuk, Eusko Jaurlaritza, HAAE-IVAP, Gasteiz, 415-420.
Derechos de autor 2005 Edu Zelaieta Anta
Esta obra está bajo licencia internacional Creative Commons Reconocimiento-NoComercial 4.0.