Bortzerrietako euskara, herriz herri (ez)berdintasunetan barrena (II)

Edu Zelaieta Anda

doi:10.35462/flv99.3

Edu Zelaieta Anda Euskal Herriko Unibertsitatea [Espainia]

Laburpena

Bigarren artikulu honetan, Bortzerrietako euskararen aditzaren morfologiaren, sintaxiaren eta lexikoaren zenbait alderdi deskribatzen ditugu. Azken batean, Bortzerrietako euskararen gramatika bat egin dugu, gramatika deskriptibo horretatik azterketa dialektologikora abiatzeko asmoz. Horretarako, izenburuak berak iradokitzen duenez, geografian barrena joan gara berdintasunak eta ezberdintasunak non sortzen diren ohartzeko. Halaber, tasun linguistiko horien arabera, Bortzerrietako barreneko nahiz kanpoko muga dialektalik behinenak non kokatzen diren erabakitzeko modua izan dugu. Ikuspegi diakronikoa ere baliatu dugu, hondarreko bi mendeotan gertatu diren aldaketak nora begira gertatu diren jabetzeko.

Estatistikak

42

##plugins.generic.usageStats.noStats##

Erreferentziak

ARANZADI ZIENTZIA ELKARTEA [EAEL], (1984-1990): Euskalerriko Atlas Etnolinguistikoa (2 liburuki), Donostia.

AURREKOETXEA, G., 1992, "Nafarroako euskara: azterketa dialektometrikoa", Uztaro, 5, 59-109.

CAMINO, I., 1997, Aezkoako euskararen azterketa dialektologikoa, Nafarroako Gobernua, Iruñea.

CAMINO, I., (arg.), 1998, Nafarroako hizkerak. Nafarroako Euskal Dialektologiako Jardunaldietako Agiriak, UEU, Bilbo.

CAMINO, I., 2000a, "Goñerriko hizkera (II)", ASJU, 34:1, 137-196.

CAMINO, I., 2000b, "Abiaburu bat Donostiako euskera aztertzeko", in Zuazo, K. (arg.), Dialektologia gaiak, EHU & Arabako Foru Aldundia, Gasteiz, 53-82.

CAMINO, I., 2003, "Hego-nafarreraren egituraz", FLV, 94, 427-468.

CAMINO, I., 2004, Hego-nafarrera, Nafarroako Gobernua, Iruñea.

CAMINO, I., 2004. "Nafarroa Behereko euskara", FLV, 97, 445-486.

CARO BAROJA, J., 1986 [1944], De la vida rural vasca (Vera de Bidasoa), Txertoa, Donostia.

DUHAU, H., 2003, Hasian hasi. Beskoitzeko euskara. "Birdena" edo bigarren partea, Akoka, Donibane-Lohizune.

EPELDE, I., 2004, "Lapurdiko hego-ekialdeko euskararen kokapenerantz", FLV, 96, 271-303.

ERDOZIA, J. L., 2001, Sakana erdialdeko hizkera, Nafarroako Gobernua, Iruñea.

ETXAIDE, A. M., 1989, El euskera en Navarra: encuestas lingüísticas (1965-1967), Eusko Ikaskuntza, Donostia.

EUSKALTZAINDIA, 1985, Euskal gramatika. Lehen urratsak-I, Bilbo.

EUSKALTZAINDIA, 1987, Euskal gramatika. Lehen urratsak-II, Bilbo.

EUSKALTZAINDIA, 1999, Euskal Herriko Hizkuntz Atlasa. Ohiko euskal mintzamoldeen antologia, Bilbo.

FERNANDEZ, B., 2001, in Fernandez, B., & Albizu, P., (arg.), Kasu eta komunztaduraren gainean, EHU, Bilbo, 147-165.

FRAILE, I. eta FRAILE, A., 1996, Oiartzungo hizkera, Oiartzungo Udala.

GAMINDE, I., 1985, "Nor-en ahalezko oraina, eta joan, ibili eta egon aditzen alokutiboak (Nafarroan)", FLV, 46, 215-263.

IBARRA, O., 1995, Ultzamako hizkera. Inguruko euskalkiekiko harremanak, Nafarroako Gobernua, Iruñea.

IBARRA, O., 1996, "Bonaparteren sailkapena eztabaidatuz", FLV, 71, 71-86.

IBARRA, O., 2000, Erroibarko eta Esteribarko hizkera, Nafarroako Unibertsitate Publikoa, Iruñea.

IÑIGO, P., 1980, "Bortzerrietako erakusleez", Euskera, 12, 43-46.

IÑIGO, P.; SALABERRI, P. & ZUBIRI, J. J., 1995, "-ki aditz-atzizkiaren gainean", FLV, 69, 243-295.

IRIZAR, P., 1981, Contribución a la dialectología de la lengua vasca, Gipuzkoako Aurrezki Kutxa Probintziala, Donostia.

IRIZAR, P., 1992, Morfología del verbo auxiliar alto navarro septentrional, Nafarroako Gobernua & Euskaltzaindia, Iruñea.

IRIZAR, P., 1997, Morfologia del verbo auxiliar labortano, Nafarroako Gobernua & Euskaltzaindia, Iruñea, 258-259 eta 551-614.

IZETA, M., 1996, Baztango Hiztegia, Nafarroako Gobernua, Iruñea.

IZETA, M., 1999, Baztango kontuak, Labayru Ikastegia, Bilbo.

KAMINONDO, P. & SALABERRI, P., 2004, "Nafarroa Behereko hiru eskutitz", FLV, 95, 89-113.

MONTOYA, E., 2004a, Zugarramurdiko eta Urdazubiko euskara, EHUko tesi argitaragabea.

MONTOYA, E., 2004b, "Urdazubi eta Zugarramurdiko euskararen norabidea", FLV, 96, 249-269.

N'DIAYE, G., 1970, Structure du dialecte basque de Maya, Mouton, The Hague-Paris.

OLANO, M., 1998, Areso eta Leitzako hizkerak. Bertako hitz eta historian barrena, Nafarroako Gobernua, Iruñea.

PAGOLA, R. M., 1992, Euskal fonetika Nafarroan, Nafarroako Gobernua, Iruñea.

SAGARZAZU, T., 1994, "Hondarribiko mintzairazko ikuspegiak", in Gomez, R. & Lakarra, J. A., (arg.), Euskal Dialektologiako Kongresua, ASJUren gehigarriak 28, Gipuzkoako Foru Aldundia, Donostia, 589-628.

SAGARZAZU, T., 2003, Portuko hizkera, Hondarribiko Udalaren beka 2003. Argitaratzear.

SALABERRI, P., 2000, "Luzaideko euskara, Mezkirizkoaren eta Aezkoakoaren argitan", in Zuazo, K., (arg.), Dialektologia gaiak, EHU & Arabako Foru Aldundia, Gasteiz, 223-262.

SALABERRI, P., 2002, "Acerca del euskera de Pamplona y sus alrededores", in A. García-Sanz Marcotegui (arg.), La comarca de Pamplona. Territorio, economia, sociedad e historia, Iruñerriko Mankomunitatea, Iruñea, 225-241.

SALABURU, P., 1996., "Baztango hizkeraz hitz pare bat", in Izeta, M., Baztango Hiztegia, Nafarroako Gobernua, Iruñea,15-22. Senpereko kantu xaharrak, 2001, Oxtikenekoak Kultur Elkartea & Eusko Ikaskuntza, Donostia.

ZUAZO, K., 1997, "Oiartzungo hizkeraren kokagunea", FLV, 76, 397-425.

ZUAZO, K., 1998a, "Euskalkiak gaur", FLV, 78, 191-234.

ZUAZO, K., 1998b, "Nafarroako euskal hizkerak", in Camino, I (arg.), Nafarroako hizkerak. Nafarro ako Euskal Dialektologiako Jardunaldietako Agiriak, UEU, Bilbo, 1-22.

ZUAZO, K., (arg.), 2000, Dialektologia gaiak, EHU & Arabako Foru Aldundia, Gasteiz.

ZUAZO, K., 2003, Euskalkiak, Herriaren lekukoak, Elkar, Donostia.

ZUBIRI, J. J. eta PERURENA, P., 1998, Goizueta eta Aranoko hizkerak, Nafarroako Gobernua, Iruñea.

ZUBIRI, J. J., 2000, "Arano eta Goizuetako hizkera", in Zuazo, K., (arg.) 2000, Dialektologia gaiak, EHU & Arabako Foru Aldundia, Gasteiz, 85-120.

Bortzerrietako XVIII. eta XIX. mendeetako testuak

IDOATE, C. eta VILLANUEVA, J. J., 1981, "Unas ordenanzas de Vera en vascuence", FLV, 37, 275-281.

PAGOLA, R. M. et alii, 1995, Bonaparte Ondareko Eskuizkribuak: Iparraldeko Goi-Nafarrera (2. liburukia), Deustuko Unibertsitatea, Eusko Ikaskuntzen Institutua, Bilbo, 471-512.

SATRUSTEGI, J. M., 1987, Euskal Testu Zaharrak I, Euskaltzaindia, Iruñea, 78-79 (Etxalar) eta 247-261 (Lesaka).

SATRUSTEGI, J. M., 1997, "Lesaka eta Luzaideko euskal testu partekatuak", FLV, 74, 99-126.

TREBIÑO, I., 2000, Euskarazko testu zibilak administrazioan: 1855 eta 1856ko Etxalarko bando batzuk, Eusko Jaurlaritza, HAAE-IVAP, Gasteiz, 415-420.