Euskararen tratamenduak: bilakaera

  • Jabier Alberdi Larizgoitia UPV-EHUko irakaslea [Spain]

Abstract

This paper studies the evolution of the customary usage of the forms of address (i.e. formal, familiar, etc.) in Basque. The author offers an approximate diachrony which, because of the scarcity of old Basque texts and their insufficient variety, tries to establish the possible diachronic succession of the formation and evolution of the forms of address in Basque rather than its precise historic dating.

##about.statistics##

10
Download data is not yet available.

References

ALBERDI, J.: (1986a), "Euskarazko tratamenduen ikuspegia: I. Historia apur bat", Donostia, ASJU, 149-202.

ALBERDI, J.: (1986b), "Alokutibotasuna eta tratamenduak euskaraz: II. Markinaldeko kasua", Donostia, ASJU, 419-486.

ALBERDI, J.: (1989), "Euskararen morfologiazko ikerketak (1900-1936)", ASJU, XXIII-3, 769-796.

ALBERDI, J.: (1991), "Hikako tratamenduaren balore sozio-afektiboak", Fontes Linguae Vasconum, Studia et Documenta, 1993, 64,425-442.

ALTUBE, S.: (1934), Observaciones al Tratado de "Morfología Vasca'' de Don R. M. de Azkue, (Azkueren Morfologia Vascaren 1969ko argitarapenean, 3. liburukia).

ALTUNA, P.: (1980), ikus Etxepare (1545).

ALTUNA, P.: (1992), "Cortesía", ASJU, XXVI-1, 119-143.

ALTZIBAR, X.: (1992), Bizkaierazko idazle klasikoak. Mogeldarrak, Astarloatarrak, Frai Bartolome: Nortasuna, idazlanak, grafiak, Bilbao, Bizkaiko Foru Aldundia.

ANIBARRO, P.: (-1820), Gramática Bascongada (-1820), L. Villasanteren edizioa, ASJU, III, 1969.

ARTOLA, K.: (1977), "Erronkariko uskararen azken hatsak...oino're", FLV, 25, 75-107.

ARTOLA, K.: (1991), "Fidela Bernat anderea, euskal hiztun erronkariarra", FLV, 247-281.

AZKUE, R. M.: (1891), Euskal Izkindea-Gramática Ehbra, Bilbo, José de Astuy.

AZKUE, R. M.: (1905-1906), Diccionario vasco-español-francés, 2 liburuki, Tours. (2. argitaraldia, Bilbo, 1969, La Gran Enciclopedia Vasca).

AZKUE, R. M.: (1923), Morfología Vasca (Gramática básica dialectal del euskera), (Bilbo, 1969, La Gran Enciclopedia Vasca).

AZKUE, R. M.: (1927), "Aezkera", Euskera, 8, 179-300.

AZKUE, R. M.: (1931), Particularidades del dialecto roncalés, Euskera.

AZKUE, R. M.: (1935, 1942, 1945, 1947), Euskalerriaren yajintza, 4 liburuki, Espasa Calpe, Madrid. 2. liburukia (Ipuin ta irakurgaiak), (2. argitaraldia, Madrid, 1966).

BEAN, S. S.: (1990), "Two's company, three's a crowd", American Anthropologist, 72, 562-564.

https://doi.org/10.1525/aa.1970.72.3.02a00080

BELOQUI, J. J., ELOSEGUI, J.SANSINENEA, P. eta MICHELENA, L.: (1953), "Contribución al conocimiento del dialecto roncalés", BAP, 9,499-536.

BENVENISTE, E.: (1964), Problèmes de linguistique générale, NRF.

BONAPARTE, L. L.: (1862), Langue basque et langues finnoises, Londres, 1862.

BONAPARTE, L. L.: (1869a), Le verbe basque en tableaux, Londres.

BONAPARTE, L. L.: (1869b), El salmo quincuagésimo, Londres.

BONAPARTE, L. L.: (1878), Parábola del sembrador, Londres.

BOUDA, K.: (1948), "Les formes respectueuses du verbe mixain", Eusko Jakintza, 2, 595-615.

BROWN and LEVINSON: (1987), Politeness: Some Universals in Language Usage, Cambridge University Press, 03/.

https://doi.org/10.1017/CBO9780511813085

BROWN, R. eta GILMAN, A.: (1960), "The pronouns of power and solidarity" in T.A.Sebeok (ed.), Style in Language, MIT press, 1960, 253-276 (baita in P.P.Giglioli (ed.), Language and Social Context, Penguin Books, 1972, 252-282).

BROWN, R.: (1965), Social Psychology, New York, Free Press.

CAMPION, A.: (1884), Gramática de los cuatro dialectos literarios de la lengua euskara, Tolosa (Bilbao, 1977, La Gran Enciclopedia Vasca, 2 liburuki).

CAPANAGA, O.: (1656), Exposición breve de la doctrina christiana, Bilbao.

COMRIE, B.: (1975), "Polite plurals and predicate agreement", Language 51 (2), 406-418.

https://doi.org/10.2307/412863

COMRIE, B.: (1976), "Linguistic politeness axes: speaker-addressee, speaker-referent, speaker-bystander", Cambridge, Univ. of Cambridge, (Departement of Linguistics), Pragmatics, Microfiches 1.7. A3.

COMRIE, B.: (1981), Language Universals and Linguistic Typology. Syntax and Morphology , Chicago, University of Chicago Press.

ECHAIDE, A. M. (ed.): (1984), Erizkizundi Irukoitza. Triple Cuestionario. Triple Questionnaire (euskara 1925), Bilbo, Euskaltzaindia.

EGUSKITZA, J.: (1925), "¿Conjugación familiar o dialogada?", Euskera, 6, 3-15.

ETXEPARE, B.: (1545), Linguae Vasconum Primitiae, P. Altunak paratutako edizio kritikotik aipatzen da (1980, Bilbao, Mensajero).

EUSKALTZAINDIA: (1985), Euskal Gramatika: Lehen Urratsak, Iruñea, Real Academia de la Lengua Vasca-Euskaltzaindia.

EUSKALTZAINDIA: (1987), Euskal Gramatika: Lehen Urratsak-II, Bilbo, Euskaltzaindia.

FAGOAGA, B.: (1961), "Algunas frases inéditas del euskera antiguo", Euskera, 6, 27-29.

FLORISTÁN IMIZCOZ, A.: (1993), "Conflictos fronterizos, espionaje y vascuence a finales del siglo XVI: 20 documentos inéditos", FLV, 63, 177-219.

GAVEL, H.; LACOMBE, G.: (1928), Grammaire basque. Gure Herria, 1933 (maiatza-ekaina), 1936 (iraila-abendua). Ikus bereziki Gure Herria, 1934, 446-450 eta Gure Herria, VI, 555-559 ["Appendice: Note additionnelle au &117. Usage du traitement et du pronom zu"].

GEZE, L.: (1873), Elèments de Gramnzaire Basque dialecte souletin suivis d'un vocabulaire Basque & Français-Basque, Baiona. (Hordago, Euskal Klasikoak 27).

GOENAGA, P.: (1980), Gramatika bideetan, Donostia, Erein.

GREGERSEN, E. A.: (1974), "The signallin of social distance in African languages", in W. W. Cage (1974), Lanpage in its social setting, 47-55, Washington, D.C.

HEAD, B. F.: (1978), "Respect degrees in pronominal reference" in J.H. Greenberg and C. A. Ferguson and E. A. Moravcsic, Universals of Human Language, 3, 151-211.

INZA, D. DE: (1921-1922), "Naparro'ko aditz laguntzallea. Zuketako esakeran", Euskera, II (1922), 2º, 3-35

Euskera, III (1922), 2º, 65-92.

IRIGARAY, A.: (1933), "El euskera en Zufía", RIEV, 24, 34-36.

IRIGARAY, A.: (1934), "Promesa de matrimonio en euskera", Yakintza, 81, 130.

IRIGARAY, A.: (ed.) (1958), Prosistas navarros, Iruñea, Institución Príncipe de Viana.

IRIGOYEN, A.: (1957a), "Cartas de Inchauspe al Príncipe Bonaparte", Ewkera, 2, 171-260.

IRIGOYEN, A.: (1957b), "Cartas de Mariano Mendigatxa a D. Resurrección Mª de Azkue. Escritas en vascuence roncalés y en castellano", Euskera, 2, 119-170.

ITHURRI, J.: (1895), Grammaire Basque. (Donostia, 1979, Ediciones Vascas).

IZAGIRRE, C.: (1959), Erronkari.

JOSEPH, J. E.: (1987), "Subject Relevance and Deferential Address in the Indo-European Languages", Lingua, NLD, 73, nº 4, 259-277.

https://doi.org/10.1016/0024-3841(87)90021-0

KROEBER, A. L.: (1925), Handbook of tbe Indians of California, Washington, D. C.: Bureau of American Ethnology.

LAFITTE, P.: (1979), Grammaire Basque, (Donostia, 1979, Elkar).

LAKA, I.: (1986a), "Manuel Arriandiagaren berrazterketarako oinarriak (Hiperbizkaieraren Historiaz IV)", ASJU, XXI-2an.

LAKA, I.: (1986b), "Sabino Arana Goiri eta hiperbizkaiera. (Hiperbizkaieraren historiaz III)", ASJU, XXI- 1.

LAKA, I.: (1986c), "Euskal-aditza Bizkai, Gipuzko, Lapurdi eta Zuberoko izkerantzetan garbiturikoa. (Manuel Arriandiagaren eskuizkribu argitaragabea)", ASJU, XXI-3.

LAFON, R.: (1944), Le système du verbe basque au XVle siècle (2. argitaraldia, Zarautz, 1980, Elkar).

LAFON, R.: (1951a), "Quelques traits essentiels de la langue basque", BAP, 7, 13-24.

LAFON, R.: (1951b), "La langue de Bernard Dechepare", BAP, 7, 309-338.

LAFON, R.: (1952), "Notes pour une édition critique et une traduction française des Linguae Vasconum Primitiae de Bernard Dechepare", BAP, 8, 139-180.

LAFON, R.: (1957), "Remarques sur l'emploi du masculin et du féminin en Basque", Via Domitia, 4, 1-10.

LAFON, R.: (1959), "Place de la 2e personne du singulier dans la conjugaison basque", Bulletin de la Sociète de Linguistique, 5 4, 103-129.

LAPESA,R.: (1970), "Personas gramaticales y tratamientos en español" in Homenaje a Menéndez Pidal, IV, Revista de la Univ. de Madrid, 19, 141-167.

LARRAMENDI, M.: (1728), De la antigüedad y universalidad del bascuenze en España, Salamanca.

LARRAMENDI, M.: (1729), El imposible vencido, Salamanca (Hordago, Euskal Klasikoak, 23).

LARRAMENDI, M.: (1745), Diccionario Trilingüe del castellano, vascuence y latín, 1. liburukia, Donostia, Bartolomé y Montero Impressor.

MALEY, C. A: (1974), The pronouns of address in Modem Standard French, Romance Monographs, Incorporated. (Romance Monographs, Nº 10).

MICOLETA, R.: (1653), Modo breve de aprender la lengua vizcayna (2. argitaraldia, Sevilla, 1897, Establecimiento Tipográfico de Francisco de P. Díaz).

MICHELENA, L.: (1960), Historia de la literatura vasca, Madrid, Minotauro.

MICHELENA, L.: (1961/1977), Fonética Histórica Vasca, San Sebastián. (2. ediziotik aipatzen dugu, Donostia, 1977, Exma. Diputación de Guipúzcoa).

MICHELENA, L.: (1964), Textos arcaicos vascos, Madrid, Minotauro.

MICHELENA, L.: (1967), "Notas fonológicas sobre el salacenco", Anuario del Seminario de Filología Vasca "Julio de Urquijo" (ASJU), 1, 163-177.

MICHELENA, L.: (1977), La lengua vasca, Bilbao, Leopoldo Zugaza.

MICHELENA, L.: (1982), "Un catecismo salacenco", Fontes Linguae Vasconum (FLV), 39, 21-42.

MICHELENA, L.: (1986), Lenguas y protolenguas, Salamanca, Ediciones Universidad de Salamanca, reimpresión 1986.

MICHELENA, L.: (1987), Diccionario General Vasco-Orotariko Euskal Hiztegia, Bilbao, Real Academia de la Lengua Vasca-Euskaltzaindia, Edit. Desclée de Brouwer, S. A. y Ediciones Mensajero, S. A.

N'DYADE: (1970), Structure du dialecte basque de Maya, Mouton, The Hague-Paris.

N'DYADE: (1988), Sobre historia de la lengua vasca, Donostia-San Sebastián, Anejos del Anuario del Seminario de Filología Vasca "Julio de Urquijo" 10.

MITXELENA, K.: ikus MICHELENA.

OIARTZABAL, M.: (1951), "Iketa aditz-iokaeraz", Eusko Gogoa, 2, 30-33.

OIARTZABAL, B.: (1992), "Hikaren morfologia (aurkezpenerako materiale batzuk)", Arrasateko San Frantzisko Xabier ikastolak antolatutako "Hika tratamenduari buruzko ihardunaidiak'n irakurritako hitzaldia (1992-V-25).

ONEDERRA, L.: (1990), Euskal Fonologia: Palatalizazioa, Asimilazioa eta Hots Sinbolismoa, Servicio Editorial Universidad del Pais Vasco-Argitarapen Zerbitzua-Euskal Herriko Unibertsitatea.

OYENART, A.: (1638), Noticia de las dos Vasconias, Paris (P. Javier Gorosterazuren Parisko latinezko orijinalaren itzulpena, RIEV, 17,18,19. Lan honetarako 17. iiburukia era bili dugu).

PLÁ CARCELES, J.: (1923), "La evolución del tratamiento de Vuestra Merced", Revista de Filología Española, 10, 245-280.

REBUSCHI, G.: (1 984), Structure de I'énoncé en basque, Paris, SELAF.

RIJK, R. DE: (1991), "Familiarity or Solidarity: The Pronoun hi in basque", RIEV, 1991-2, (Año 39), XXXVI, 373-378.

ROS, A.: (1987), "Aditz morfologia historikorako ohar kritikoak: alokuzioa", Enseiucarrean 2 (5-54).

SAMPER, P. J.: (1833), "Curiosidades euskaras. Carta escrita en el subdialecto salacenco al Príncipe Luis Luciano Bonaparte, por D. Pedro José Samper, Abad de Jaurrieta, acompañada de notas gramaticales redactadas por aquél ilustre bascófilo", Revista Euskara, 6, 322-336.

SATRUSTEGUI, J. Mª: (1977), "Promesa matrimonial del año 1547 en euskera de Uterga", FLV, 9, 109-1 14.

SATRUSTEGUI, J. Mª: (1981), "Xukako aditz-joskera Luzaideko mintzairan" in Euskaltzaindia, Iker-1, 343-354.

SATRUSTEGUI, J. Mª: (1993), "Relectura de los textos vascos de espionaje del siglo XVI", Fontes Linguae Vasconum, Studia et Documenta (FLV), 64, 443-475.

SCHUCHARDT, H.: (1893), Sobre la formación de las flexiones de relación del verbo vasco, (Angel Goenagak (1947) prestaturiko espainierazko argitalpena -Baskische Studien I, Viena 1893koarena-, BAP, 28, 1972, 217-337).

SCHUCHARDT, H.: (1923), Primitiae Linguae Vasconum, espainierazko argitalpena, A. Yrigarayk (1947) prestatutako ohar eta iruzkinez hornitua eta Urkijoko jaunaren sarrerako gutun batez, Salamanca, C. S. I. C.

TRASK, R.: (1981), "Basque verbal morphology" in Euskaltzaindia (1981), Euskalarien nazioarteko jardunaldiak. Iker-1, Bilbao, 285-304.

VILLASANTE, L.: (1988), Euskararen auziaz, Coiección Eieizaide 9.

YRIZAR, P.: (1981), Contribución a la dialectología de la lengua vasca, 2 liburuki, Donostia, Gipuzkoako Aurrezki Kutxa.

ZAVALA, P.: (1848), El verbo regular vascongado, Donostia, Imprenta de Ignacio Ramón Baroja.

Published
1994-12-31
How to Cite
Alberdi Larizgoitia, J. (1994). Euskararen tratamenduak: bilakaera. Fontes Linguae Vasconum, (67), 401-433. Retrieved from https://revistas.navarra.es/index.php/FLV/article/view/3254