Alderaketa adierazkorrak. Bezain-en erabilera euskaraz
Laburpena
Lan honetan “alderaketa adierazkor” deitu ditugun erkaketak biltzen ditugu, gehien-gehienak literaturatik hartuak, nahiz badiren belarriz jaso ditugun bakan zenbait ere. Jakina den bezala, gure inguruko hizkuntzetan (gaztelanian, frantsesean eta ingelesean, besteak beste) honelakoak ohikoak dira, hiztunak ia ohartu gabe ibiltzen ditu, hizkuntza horiek duten gizarte presentzia handiagatik. Euskaraz, berriz, franko ardurakoak dira literaturan, baina ez hainbeste eguneroko solasean –aldeak alde eta lekuak leku–, segurrenik ere gure mintzairak gizartean duen presentzia ttipiagatik. Bestalde, desberdintasun zerbait hauteman dugu Iparraldeko eta Hegoaldeko usadioen artean, mendiez goitiko alderdian usuenik bezain kausitzen baitugu eta mendiez honaindian, berriz, baino...-ago, nahiz, jakina, bi eremuetan biak azaltzen diren. Alegia, aldatzen dena proportzioa da, erabilera maiztasuna.
Estatistikak
Erreferentziak
ADÉMA, G., 1887, Escualdun Pelegrinaren Bidaltzailea, Baiona.
AGIRRE ASTEASUKOA J. B., 1978 (1850), Eracusaldiac, 2. alea, Hordago, Donostia. 1850eko argitaraldia Tolosan egin zen.
AGIRRE, Tx., 1966, Garoa, Arantzazuko frantziskotarren argitaldaria, Oñati.
ARBELBIDE, X., 2003, Euskaldunak Aljerian 1954-1962, Elkarlanean, Donostia.
AZPIROTZ, J., 1997, Alkarrentzat jaioak, Auspoa 250, Oiartzun.
BARBIER, J., 1926, Piarres, Baiona.
BARBIER, J., 1987, Supazter xokoan, E. Valenciak paratu argitalpena, Klasikoak 16, Euskal Editoreen Elkartea & Eusko Jaurlaritza, Donostia.
BARBIER, J., 1996, Piarres II, Ane Loidik paratu argitalpena, Klasikoak 78, Euskal Editoreen Elkartea & Eusko Jaurlaritza, Donostia.
DIRASSAR, J., 1995, Hegiko bordatik, Elkar, Donostia.
DUHAU, H., 2003, Hasian Hasi. Beskoitzeko Euskara (Beskoitzeko Heskuara), Euskal Kultur Erakundea & Beskoitze, Donibane Lohizune.
DUVOISIN, J. P., 1986 (1858), Laborantzako liburua, Euskal Editoreen Elkartea, Zarautz.
ELIZANBURU, J. B., 1982, Piarres Adame, Elkar, Lizarra.
ELIZANBURU, M., 1993, Lehenagoko eskualdunak zer ziren, Klasikoak 58, Euskal Editoreen Elkartea & Eusko Jaurlaritza, Donostia.
ETXAMENDI, E., 1988, Gilentegiko Gilen, Gipuzkoako Kutxa, Donostia.
ETXARREN-LOHIGORRI, J. B., 1993, Zubi madarikatua, Pamiela, Iruñea.
ETXEBARNE, E., 1989, Erramun Harginaren Oroitzapenak, Auspoa Liburutegia 198, Donostia.
ETXEPARE, J., 1988, Jean Etchepare Mirikuaren Idazlanak. III Kazetaritza (A) (1903-1915), Piarres Xarrittonek prestatu argitalpena, Elkar, Donostia.
ETXEPARE LANDERRETXE, J., 1991, Mendekoste gereziak, Inazio Mujikak paratu argitalpena, Erein, Donostia.
HIRIART-URRUTI ALTHEGI, J. (HUA), 2004, Ni kazeta-egilea naiz. Artikulu, berri, istorio, X. Altzibarrek prestatu edizioa, Labayru Ikastegia, Bilbao Bizkaia Kutxa Fundazioa, Bilbo.
HIRIART-URRUTI DARRAIDOU, J. (HUD), 1992, Aitaren etxerat, Donostia.
IRAZUSTA, J. J., 1994, Nork bere bidea, Auspoa, Oiartzun.
KAMINO, P. & SALABERRI, P., 2007, Luzaideko euskararen hiztegia, Nafarroako Gobernua & Euskaltzaindia, Mendaur III, Iruñea.
LAFITTE, P., 1982, Murtuts eta bertze..., Elkar, Baiona - Donostia.
LAFITTE, P., 2002, Kazetari-lan hautatuak, Elkar, Donostia. Larre, E., 2001, Ene artzain-etxolak, Auspoa - Sendoa 273, Oiartzun. Larzabal, P., 1991, Piarres Larzabalen Idazlanak. I. Etxahun eta…, P. Xarrittonek paratua, Elkar, Donostia.
LAFITTE, P., 1992, Piarres Larzabalen Idazlanak. III. Orreaga…, P. Xarrittonek paratua, Elkar, Donostia.
LAFITTE, P., 1992b, Piarres Larzabalen Idazlanak. IV. Matalas…, P. Xarrittonek paratua, Elkar, Donostia.
LAFITTE, P., 1996, Piarres Larzabalen Idazlanak. V. Ipuin eta ixtorio, P. Xarrittonek paratua, Elkar, Donostia.
LAFITTE, P., 1998, Piarres Larzabalen Idazlanak. VII. Oroitzapenak, P. Xarrittonek paratua, Elkar, Donostia.
LASARTE, M., 1994, Lazkao-Txiki gogoan, Auspoa, Oiartzun.
LASARTE, M., 1997, Kantuaren ordaiñez, Auspoa 248, Oiartzun.
LÉON, L., 1993, Alegia deus ez! Elkar, Donostia - Baiona.
MINABERRI, M., 1998, Marijane konta zan, Elkarlanean, Donostia.
MUJIKA, T., 1996, Errekaldeko intxaurraren itzala, Auspoa 235, Oiartzun.
NARBAITZ, P. «P. Arradoy», 1999, Kattalinen gogoetak, Elkarlanean, Donostian.
OSA, E., 1990, Euskararen hitzordena, Euskal Herriko Unibertsitateea, Bilbo.
PERURENA, P., 1994, Marasmus femeninus, Elkar, Donostia.
PERURENA, P., 2001, Trapuan pupua, Erein, Donostia.
SAINT-PIERRE, P. «Anxuberro», 1998, 14eko Gerla Handia, Piarres Xarrittonek paratu argitalpena, Klasikoak, 85, Euskal Editoreen Elkartea & Eusko Jaurlaritza, Donostia.
SALABERRIA, S., 1994, Neronek tirako nizkin, Auspoa, Oiartzun.
SALABERRIA, S., 1997, Sagardotegiak, Auspoa 247, Oiartzun.
UZTAPIDE, 1975, Lengo egunak gogoan, Auspoa, Tolosa.
XALBADOR (Ferranddo Aire), 1976, Odolaren mintzoa, Auspoa Liburutegia, Tolosa.
ZENDOIA, N., 1998, Beranduko birigarroa, Auspoa 254, Oiartzun.
Egile-eskubideak 2008 Peio Kamino Kaminondo, Patxi Salaberri Zaratiegi
Esta obra está bajo licencia internacional Creative Commons Reconocimiento-NoComercial 4.0.
