El macrotopónimo vascónico Grist-Eriste: intento de explicación etimológica y conciliación fonética

  • José Antonio Saura Rami Universidad de Zaragoza [Spain]

Abstract

The presence of the basque linguistic elements in both pyrenean sides seems incontrovertible if we attend the works of reputable linguists. And the Benasque Valley (north-east of Aragon) gives clear proof of it. Here besides the slow introduction of spanish a autochthonous language is conserved since the development of late latin in this zone: the benasquese. This bilingual state of affairs is shown by the toponymie, concretely the onomastic duality Grist~Eriste. Thus, the aim of this paper is to harmonize those unitys and to propound a new etimology: the collective basque noun (H)ARIZTI ‘oakwood’, whose toponymic descendants in this region are unquestionable.

##about.statistics##

80
Download data is not yet available.

References

AGUD (1951) = M. AGUD QUEROL, El señorío de Concas (Benasque), San Sebastián, Estudios de Historia de Aragón.

ALVAR (1953) = M. ALVAR, El dialecto aragonés, Madrid, Gredos.

ALVAR (1978) = M. ALVAR, "Pobladores gascones y dialecto aragonés en un documento de c. 1187", Estudios sobre el dialecto aragonés, II, Zaragoza, Institución Fernándo el Católico.

ASÍN (1986) = F. ASÍN (coord.), Álbum geográfico-histórico del Reino de Aragón (siglos XVI-XIX), Zaragoza, Librería General.

AZKUE (1905) = R. M. de AZKUE, Diccionario vasco-español-francés, Bilbao, Biblioteca de la Gran Enciclopedia Vasca, 2 vols.

AZKUE (1925) = R. M. de AZKUE, Morfología vasca (Gramática básica dialectal del euskera), Bilbao, Biblioteca de la Gran Enciclopedia Vasca, tomo I [afijos], (cit. por el texto de 1969).

BADÍA (1981) = A. BADÍA, Gramática histórica catalana, Barcelona, Tres i quatre, 3ª ed.

BALLARÍN (1978) = A. BALLARÍN, Diccionario del benasqués, Zaragoza, 2ª ed. corregida y aumentada.

CARO BAROJA (1946) = J. CARO BAROJA, Materiales para el estudio de la lengua vasca en su relación con la latina, Salamanca, Universidad de Salamanca.

CARO BAROJA (1981) = J. CARO BAROJA, Sobre la toponimia del Pirineo aragonés, Zaragoza, Institución "Fernando el Católico".

COROMINES (1965) = J. COROMINES, "Introducció a l'estudi de la toponímia catalana", Estudis de toponímia catalana, Barcelona, Ed. Barcino, pp. 7-30.

COROMINES (1965) = J. COROMINES, "Sobre els elements pre-romans del domini català", Estudis de toponímia catalana, Barcelona, Ed. Barcino, pp. 67-91.

COROMINES (1965) = J. COROMINES, "La survivance du basque jusqu'au Bas Moyen Âge (Phénomènes de bilingüisme dans les Pyrénées Centrales)", Estudis de toponímia catalana, Barcelona, Ed. Barcino, pp. 93-152.

COROMINAS (1972a) = J. COROMINAS, "De toponimia vasca y vasco-románica en los Bajos Pirineos", Fontes Linguae Vasconum, 12, pp. 299-319.

COROMINAS (1972b) = J. COROMINAS, "El origen del nombre de Gistáu, del de Odén y de otros nombres de lugar conexos", Tópica Hespérica, II, Madrid, Gredos, pp. 334-345.

COROMINES (1973) = J. COROMINES, "Du nouveau sur la toponymie occitane: recherches sur les noms de lieux préromans de Languedoc et de Gascogne", Beiträge zur Namenforchung, 8, pp. 193-308.

GALTIER MARTÍ (1981) = F. GALTIER MARTÍ, Ribagorza, condado independiente (desde los orígenes hasta 1025), Zaragoza, Pórtico.

HAENSCH (1959) = G. HAENSCH, "Las hablas de la Alta Ribagorza", AFA, 10-11, pp. 57-193.

KUHN (1935) = A. KUHN, "Der Hocharagonesische Dialekt", RLiR, 11, pp. 1-312.

LÖPELMANN (1968) = M. LÖPELMANN, Etymologisches Wörterbuch der baskischen Sprache (Dialekte von Labourd, Nieder-Navarra und La Soule), Berlín, Walter de Gruyter & Co., 2 vols. https://doi.org/10.1515/9783110870824

MADOZ (1847) = P. MADOZ, Diccionario geográfico estadístico histórico de España y sus posesiones de ultramar, Madrid, Estudio Literario-Tipográfico de P. Madoz y L. Sagasti, tomo VII.

MARTÍN DUQUE (1965) = A. MARTÍN DUQUE, Colección diplomática de Obarra (ss. XI-XIII), Zaragoza, CSIC.

MARTÍNEZ DE PISÓN (1991) = E. MARTÍNEZ DE PISÓN, Estudio geomorfológico del Valle de Benasque, Huesca, I.E.A. (edición en microfichas).

MENÉNDEZ PIDAL (1952) = R. MENÉNDEZ PIDAL, "Sobre las vocales ibéricas e y o en los nombres toponímicos", Toponimia Prerromana Hispana, Madrid, Gredos, pp. 9-48.

MICHELENA (1955) = L. MICHELENA, Apellidos vascos, San Sebastián, Biblioteca Vascongada de los Amigos del País, 2ª ed.

MICHELENA (1985) = L. MICHELENA, Fonética histórica vasca, San Sebastián, Publicaciones del Seminario Julio de Urquijo de la Excelentísima Diputación Foral de Guipúzcoa, 3ª ed.

MONTEIL (1973) = P. MONTEIL, Éléments de phonétique et de morphologie du latin, París, Nathan. OnCat. = J. COROMINES, Onomasticon Cataloniae (Els noms de llocs y de persona de totes les terres de llengua catalana), Barcelona, Curial Ed., 1989-1997, 8 vols.

RAFEL (1980) = J. Rafel, "Sobre el benasquès", Actes del Cinquè Col.loqui Internacional de Llengua y Literatura Catalanes (Andorra, 1979), V, Publ. de l'Abadia de Montserrat, pp. 587-618.

ROHLFS (1952) = G. ROHLFS, "Le suffixe prérroman -ué-, -úy- dans la toponymie aragonaise et catalane", AFA, 4, pp. 129-152.

ROHLFS (1970) = G. ROHLFS, Le gascon. Études de philologie pyrénéenne, Tubinga, Max Niemeyer Verlag, 2ª ed.

SALABERRI (2000) = P. SALABERRI ZARATIEGI, "Acerca del sufijo toponímico -ain", Fontes Linguae Vasconum, 83, pp. 113-137.

SAURA (1997) = J. A. SAURA, "La cuestión de la filiación filológica del benasqués actual desde una perspectiva fonético-fonológica", en Actas del I Encuentro "Villa de Benasque" sobre lenguas y culturas pirenaicas (Benasque, 1996), Zaragoza, DGA, pp. 307-334.

SAURA (en prensa I) = J. A. SAURA, Elementos de fonética y morfosintaxis benasquesas, Zaragoza, Institución Fernando el Católico.

SAURA (en prensa II) = J. A. SAURA, "El inconcluso proceso de sustitución lingüística en el Valle de Benasque", en Actas del II Encuentro "Villa de Benasque" sobre lenguas y culturas pirenaicas (Benasque, 1998), Zaragoza, DGA.

SAURA (en prensa III) = J. A. SAURA, "Cambios fonéticos irregulares en benasqués", Analecta Malacitana.

SERRANO MONTALVO (1997) = A. SERRANO MONTALVO, La población de Aragón según el fogaje de 1495, Zaragoza, Gobierno de Aragón-Institución "Fernando el Católico"-Instituto Aragonés de Estadística, vol. II.

SERRANO Y SANZ (1912) = M. SERRANO Y SANZ, Noticias y documentos históricos del condado de Ribagorza hasta la muerte de Sancho Garcés III (año 1035), Madrid, Centro de Estudios Históricos.

Published
2001-08-31
How to Cite
Saura Rami, J. A. (2001). El macrotopónimo vascónico Grist-Eriste: intento de explicación etimológica y conciliación fonética. Fontes Linguae Vasconum, (87), 307-316. https://doi.org/10.35462/flv87.7