Notes sur la coordination verbale et la coréférence intraphrastique en basque souletin

Jean-Baptiste  Battittu Coyos

doi:10.35462/flv80.5

Jean-Baptiste Battittu Coyos Docteur en linguistique de 1'Université René Descartes. Laboratoire Théorie et description linguistique E. A. 164 [Frantzia]

Laburpena

Euskalari askoren iritziz, euskeraren «morfologia» «ergatiboa» bada, «sintaxia» «akusatiboa» da . Ikuspuntu hori frogatzeko, esaldi konplexuetako zein aditz koordinatuak dituzten esaldietako korreferentzia-fenomenoan oinarritzen gara. Bi testuinguru horiek kontutan hartuta, substantibo ez-aipagarria (ez errepikatua) partaide bakarra aipatzen duenari (kasu absolutiboa, PU abs) edo agentea (kasu ergatiboa A erg) aipatzen duenari dagokio.

Xubereran eta juntagailuaren bidezko aditz koordinatuek osatutako esaldiak noiz agertu eta noiz ez agertu ikertzerakoan, arrazoia sintaktikoa ez dela dio egileak. Korreferentziaren kasuari dagokionez nominalari (agentea aipatzen duena, A erg) ez zaio sistematikoki sahiesten, kasu egatiboan. Noiz jarri eta noiz ez jarri jakitea zailagoa da: enuntziatuen arabera, koherentzia semantikoa, enborra delako, elementu fokalizatua delako, ... PU abs eta A erg motetako substantiboak dira gehienetan berraipatzen ez direnak, ondoko ezaugarriak izaten baitituzte batera askotan: enborra izatea, agentea izatea, definitua izatea. Arraroak dira proposizio bakarrean bi substantibo biltzen dituzten egiturak eta, anbiguotasuna sor daitekeenez, gutxitan erabiltzen da substantiboetako bat aipatzen ez duen aditz-koordinazioa.

Estatistikak

26

##plugins.generic.usageStats.noStats##

Erreferentziak

BOSSONG Georg, 1984, Ergativity in Basque, Linguistics, 22, 3, Berlin - New York - Amsterdam, Mouton Publishers, p. 341-392. https://doi.org/10.1515/ling.1984.22.3.341

DIXON Robert M. W., 1994, Ergatiuity, Cambridge, Cambridge University Press, xxii + 271 p.

DU BOIS John W., 1987, The discourse basis of ergativity, Language, 63, 4, Baltimore, W. Bright, p. 805-855. https://doi.org/10.2307/415719

FEUILLAR Colette, 1996, L'économie syntaxique : cumul et mise en facteur commun, La Linguistique, 32, 1, Paris, P.U.F. , p. 91-102.

ORTIZ DE URBINA Jon, 1989, Parameters in the Grammar of Basque, Dordrecht - Holland / Providence RI - U.S.A. , Foris Publications, XX+278 p. https://doi.org/10.1515/9783110876741

REBUSCHI Georges, 1982, Structure de l'énoncé en basque, Département de Recherches linguistiques, Université de Paris 7, 1984, Paris, SELAF, 71 1 p.

SALABURU Pello, 1992, Euskara, hizkuntza ergatiboa ote da?, Luis Villasanteri Omenaldia, Iker, 6, Bilbo, Euskaltzaindia, p. 417-433.