Sobre el origen de Martín Portal, autor de la poesía premiada en Pamplona en 1610 [Martin Portal (1610. urtean Iruñean saritutako) idazlearen jatorriaz]

  • Gontzal Aldai Euskal Herriko Unibertsitateko irakaslea [Espainia]
Gako-hitzak: Martin Portal, Euskararen dialektologia historikoa, XVII. mendeko euskara, Arabako euskara, Ipar-mendebaldeko gipuzkera

Laburpena

Artikulu honetan Martin Portal idazlearen jatorria bilatzen dut, ibilbide bat eginez Mendebaldeko euskararen eremutik (Bizkaia, Debagoiena, Araba) eta honen mugakide diren eskualdeetatik. Martin Portal Iruñean 1610 urtean saritu zen poema erlijiosoaren egilea dugu. Arakatze-ibilbide hori egin eta gero, ondorioztatzen dut ez dagoela frogatuta, askotan onartu denez, Martin Portalen testuko euskara Nafarroako mendebaldekoa (Burunda, Ameskoa, Lana) edo Arabako ekialdekoa (Asparrena, Harana, Arraia-Maeztu, Kanpezu) zela. Artikuluan aurkezten dudan azterketak Martin Portalen jatorria Gipuzkoako ipar-mendebaldean ere egon zitekeela erakusten du.

Estatistikak

104
##plugins.generic.usageStats.noStats##

Erreferentziak

AGUD, M. & MITXELENA, L., 1958, N. Landuchio, Dictionarium Linguae Cantabricae (1562). Anejos de ASJU, III, San Sebastián, Publicaciones del Seminario «Julio de Urquijo», ASJU.

ALDAI, G., 1999, «Hegoaldeko Goinafarrera Zaharra: aditz laguntzaileekiko ezaugarri zenbait», Fontes Linguae Vasconum, 31 (81), 263-274.

ALDAI, G., 2002, The grammaticalization of present and past in Basque, Doctoral dissertation, University of Southern California, Dept. of Linguistics.

ALTUNA, F., 1998, «Acto Contriciocoa eriotzaco orduraco. Julian Garcia de Albeniz. Fidel Altunaren edizioa», in H. Knörr & K. Zuazo (eds.), El euskara alavés: Estudios y textos, Vitoria-Gasteiz, Parlamento Vasco, 517-523.

ALTZIBAR, X., 1991, Gabonsariak / El borracho burlado. Xavier de Munibe. Edición crítica a cargo de Xabier Altzibar, Vitoria-Gasteiz, Parlamento Vasco.

BILBAO, G. et al., Lazarraga eskuizkribua: Edizioa eta azterketa. http://www.lazarraga.com

GARCÍA DE ALBIZU, B., 2004, «El catecismo de Artaza: Nueva evidencia del euskera en Ameskoa», Fontes Linguae Vasconum, 36 (97), 555-579.

GOIKOETXEA MAIZA, I., 1983, Juan Bautista Gámiz Ruiz de Otero, poeta bilingüe alavés del siglo XVIII, Vitoria-Gasteiz, Diputación Foral de Álava.

KEREJETA, M. J., 1991, «Notas sobre las poesías premiadas en Pamplona en 1609 y 1610», in J. A. Lakarra (ed.), Memoriae L. Mitxelena magistri sacrum, Anejos de ASJU, XIV, San Sebastián, Diputación Foral de Gipuzkoa, 161-183.

KNÖRR, H. & ZUAZO, K. (eds.), 1998, El euskara alavés: Estudios y textos, Vitoria-Gasteiz, Parlamento Vasco.

MAKAZAGA, J. M., 2010, Elgoibarko ahozko euskara. (Iker 25), Bilbao, Euskaltzaindia.

MITXELENA, K., 1958, «Introducción [al diccionario de Landuchio]», in M. Agud & K. Mitxelena, N. Landuchio, Dictionarium Linguae Cantabricae (1562), reimpreso en Sobre Historia de la Lengua Vasca, Anejos de ASJU, X, 762-782.

MITXELENA, K., 1964, Textos Arcaicos Vascos, Madrid, Minotauro, (reimpreso en facsímile en 1990, junto a Sarasola 1983, en Anejos de ASJU, XI).

MITXELENA, K., 1983, «[Gamizen olerkiei] Sarrera», in I. Goikoetxea Maiza, Juan Bautista Gámiz Ruiz de Otero, poeta bilingüe alavés del siglo XVIII, Vitoria-Gasteiz: Diputación Foral de Álava, 5-6, reimpreso en Sobre Historia de la Lengua Vasca, Anejos de ASJU, X, 929-931.

MITXELENA, K. & SARASOLA, I., 1987-2005, Diccionario General Vasco - Orotariko Euskal Hiztegia, 16 volúmenes, Bilbao, Euskaltzaindia, http://www.euskaltzaindia.net/oeh

MOUNOLE, C., 2007, «Perifrasi zaharra Mendebalde eta Erdialdeko euskara zaharrean: Azterketa kuantifikatiboa eta proposamen berria», Anuario del Seminario Julio de Urquijo, ASJU , 41 (1), 67-138.

SALABERRI ZARATIEGI, P., 1998, «Arabako mugako nafar hizkeren inguruan», in Iñaki Camino (ed.), Nafarroako hizkerak, Bilbao, Udako Euskal Unibertsitatea, 49-87.

SALABERRI ZARATIEGI, P., 2004, «Artatzako euskal testua. Transkripzioa eta hizkuntza azterketa», Fontes Linguae Vasconum, 36 (97), 537-554.

SARASOLA, I., 1983, Contribución al estudio y edición de textos antiguos vascos, (reimpreso en facsímile, 1990, junto a Mitxelena 1964, en Anejos de ASJU, XI ).

URGELL, B., 2006, «Para la historia del sustantivo verbal en vasco», Anuario del Seminario Julio de Urquijo, ASJU, 40 (1-2), 21-948. (Número especial: J. A. Lakarra & J.I. Hualde (eds.), Studies in Basque and historical linguistics in memory of R. L. Trask).

YRIZAR, P., 1991a, «Sobre la extension del subjuntivo y del potencial vizcaínos», in J.A. Lakarra (ed.), Memoriae L. Mitxelena magistri sacrum, Anejos de ASJU, XIV, San Sebastián, Diputación Foral de Gipuzkoa, 1093-1104.

YRIZAR, P., 1991b, Morfología del verbo auxiliar guipuzcoano. Estudio dialectológico. Tomo I: Subdialecto septentrional, Bilbao, Euskaltzaindia.

ZUAZO, K., 1998, «Arabako Euskara», in H. Knörr & K. Zuazo (eds.), El euskara alavés: Estudios y textos, Vitoria-Gasteiz, Parlamento Vasco, 125-189.

ZUAZO, K., 2006, Deba ibarreko euskara. Dialektologia eta tokiko batua, Oñati, Badihardugu.

ZUAZO, K., 2010a, Sakanako euskara. Burundako hizkera, Iruña, Nafarroako Gobernua.

ZUAZO, K., 2010b, El euskera y sus dialectos. Origen, evolución y propuestas de futuro, Irun, Alberdania.

Argitaratuta
2012-06-30