Ol(h)a entitate geografikoaz zenbait ohar
Laburpena
Hona dakargun saioaren helburua ol(h)a entitate geografikoaren eremu, esanahi eta etorkiaz hausnartzea da, onomastikaren argitan hausnartu ere, euskararen historiaren ikerketan diziplina horrek ekarpena egin dezakeelakoan baikaude. Horren lekuko, Lakarra Andrinuaren gask. hoelhà (*hola) > eusk. ol(h)a hipotesiari buruzko zenbait ohar biltzen ditugu. Orobat, abeltzaintzako eraikinok itxuratzen dituzten ezaugarriak, edota saroiekin duten hartu-emana, onomastikaren eskutik zenbateraino zehazta daitezkeen ikusi nahi dugu.
Estatistikak
Erreferentziak
Agirre Sarasola, P., 2011, «Catechima laburra, zubereraren ezaugarri fonologikoen lekukoa», ASJU, 35, II, 653-787.
Aragón, A., 2009, La ganadería guipuzcoana durante el antiguo régimen, Euskal Herriko Unibertsitatea, Bilbo.
Arregi, S., 1958, «Toponimia de Ezcaray», Euskera, 3, 83-102.
Artzamendi, J., 1985, Términos Vascos en Documentos Medievales de los ss. XI-XVI, Euskal Herriko Unibertsitatearen Argitalpen Zerbitzua, Bilbo.
Bela, J., 1660 (19. gizaldia), Commentaire de Béla sur la coustume de Soule, pays des Basques, seneschaussée de Guyène, ressort du Parlament de Bordeaux, Frantziako Liburtegi Nazionala. Zeinadura: «Nouvelles Acquisitions», 10161 zenb., 324-325. 1660. urte aldera idatzirikoaren kopia.
Camino, I., 2011 (2014), «Ekialdeko euskararen iraganaz», in Epelde, I. (arg.), Euskal Dialektologia: lehena eta oraina, ASJU, 69, 87-153.
Coromines, J., 1972, «De toponimia vasca y vasco-románica en los Bajos-Pirineos», FLV, 12, 299-319.
Cubero, J. I., 2010, Rerum rusticarum libri iii, Junta de Andalucía, Sevilla.
Egile Ezezaguna, 1734, Othoitce eta cantica espiritualac Cubero herrico, Jean Dupoux, Paue.
Elosegi, J., 1972, «Aralar-mendi ta Aralar inguruko leku-izenak», AEFOLK, 24, 103-215.
Euskaltzaindia, 2006, «Euskal Herri inguruko exonimoak», Euskera, 51, 847-865.
Euskaltzaindia, 2010, Euskararen Herri Hizkeren Atlasa II, Euskaltzaindia, Bilbo.
Felones, R., 1982, «Contribución al estudio de la iglesia navarra del siglo XIII: el libro del rediezmo de 1268 (II). Transcripción e índices», Príncipe de Viana 167, 623-713.
Fénié, B. eta Fénié, J. J., 1992, Toponymie gasconne, Luçon, Editions Sud Ouest.
Giese, 1949, «Ola en la topografía vasca», Eusko-Jakintza, 3, 9-18.
Gipuzkoako Foru Aldundia, 1857, Nomenclator de la Provinvia de Guipúzcoa, Gipuzkoako Foru Aldundia, Donostia.
Goienetxe, E., 2011, Onomastique du Nord du Pays Basque (XIe-XVe siècles), «Iker» bilduma 27, Euskaltzaindia, Bilbo.
Gorrotxategi, J., 1984, Onomástica Indígena de Aquitania, Euskal Herriko Unibertsitatearen Argitalpen Zerbitzua, Bilbo.
Igartua, I., 2006, «Del origen de la aspiración como elemento morfofonológico en vasco», in J. A. Lakarra Andrinua & J. I. Hualde (arg.), Studies in Basque and historical linguistics in memory of R. L. Trask - R. L. Trasken oroitzapenetan ikerketak euskalaritzaz eta hizkuntzalaritza historikoaz, ASJU, 40, 519-529.
Irigoien, A., 1957, «Cartas de Mariano Mendigacha a D. Resurrección María de Azkue escritas en vascuence roncalés y en castellano», Euskera, 49, 120-170.
Irigoien, A., 1975, «La Colegiata de Cenarruza y sus seles», in II Simposio sobre Historia del Señorio de Vizcaya, RSVAP & Junta de Cultura de Vizcaya, Bilbo, separata.
Irigoien, A., 1986, «Cuestiones de toponimia vasca circunpirenáica», in En torno a la toponimia vasca y circumpirenaica, Deustuko Unibertsitatea, Bilbo, 173-306.
Irigoien, A., 1990, «Las hablas vascas de Tierra Estella y su onomástica», in De Re Philologica Linguae Uasconicae III, Deustuko Unibertsitatea, Bilbo, 163-192.
Irigoien, A., 1995, De Re Philologica Linguae Uasconicae V, Deustuko Unibertsitatea, Bilbo.
Jimeno Jurio, J. M., 1968, Documentos medievales artajoneses, Institución Príncipe de Viana, Iruñea.
Jimeno Jurio, J. M., 1987, Toponimia de la Cuenca de Pamplona. Cendea de Galar, Euskaltzaindia, «Onomasticon Vasconiae» bilduma 2, Iruñea.
Jimeno Jurio, J. M. (zuzendari), 1992, Nafarroako Toponimia eta Mapagintza / Toponimia y Cartografía de Navarra, Berrogeita hemeretzi liburuki, Nafarroako Gobernua, Iruñea.
Jimeno Jurio, J. M. eta Salaberri, P., 1998, Artaxoa. Euskal Toponimia, Altaffaylla Kultur Taldea & Nafarroako Gobernua & Sociedad de Corralizas y Electra de Artajona, Tafalla.
Kerexeta, J.,1992, Fogueraciones de Bizkaia del siglo XVIII, Labayru Institutua & Bilbo Bizkaia Kutxa, Bilbo.
Lacasta, G., 1994, «El euskera en el Alto Aragón», Cuadernos de Sección. Hizkuntza eta Literatura, 12, 141-278.
Lakarra de Migel, J. M., 1957, Vasconia medieval. Historia y filología, Gipuzkoako Foru Aldundia, Donostia.
Lakarra de Migel, J. M., 1965, Colección diplomática de Irache, Instituto de Estudios Pirenaicos, lehenbiziko liburukia (958-1222), Zaragoza.
Lakarra Andrinua J. A., 2006, «Notas sobre iniciales, cambio tipológico y prehistoria del verbo vasco», in J. A. Lakarra Andrinua & J. I. Hualde (arg.), Studies in Basque and historical linguistics in memory of R. L. Trask - R. L. Trasken oroitzapenetan ikerketak euskalaritzaz eta hizkuntzalaritza historikoaz, ASJU, 40, i-ii, 561-621.
Lakarra Andrinua J. A., 2009, «Aitzineuskara berreraikiaz: zergatik ezkerra?, Euskera, 54, 17-98.
Lakarra Andrinua J. A., 2011, «Erro monosilabikoaren teoria eta aitzineuskararen berreraiketa: zenbait alderdi eta ondorio», FLV, 113, 5-114.
Lakarra Andrinua J. A., 2012, «Mailegaketa eta berreraiketa euskararen historiaurrearen ikerketan» in Igartua, I. (arg.). Euskara eta inguruko hizkuntzak historian zehar, Eusko Jaurlaritza, Gasteiz, 17-75.
Lakarra Andrinua J. A., 2015, «Saratsola eta (aitzin)euskar(ar)en geruzak», in B. Fernandez eta P. Salaburu (arg.), Ibon Sarasola, Gorazarre. Homenatge, Homenaje, Euskal Herriko Unibertistatea, Bilbo, 419-439.
Larrasket., J., 1939, Le Basque de la Basse-Soule orientale, «Linguistique publiee par la Societe de Linguistique de Paris» bilduma 46, Klincksieck, Paris.
Lema, J. A. et al., 2000, Los señores de la guerra y de la tierra: nuevos textos para el estudio de los Parientes Mayores guipuzcoanos (1265-1548), Gipuzkoako Foru Aldundia, Donostia.
Lema, J. A. et al., 2002, El triunfo de las élites urbanas guipuzcoanas: nuevos textos para el estudio del gobierno de las Villas y de la Provincia (1412-1539), Gipuzkoako Foru Aldundia, Donostia.
Lhande, P., 1926-1938, Dictionaire Basque-Français, Gabriel Beauchense, Paris.
Libano, A., 1995, Toponimia Medieval en el País Vasco, Euskaltzaindia, «Onomasticon Vasconiae» bilduma 14. A hizkia, Bilbo.
Libano, A., 1999a, Toponimia Medieval en el País Vasco, Euskaltzaindia, «Onomasticon Vasconiae» bilduma 19, Bilbo. H-O hizkiak.
Libano, A., 1999b, Toponimia Medieval en el País Vasco, Euskaltzaindia, «Onomasticon Vasconiae» bilduma 20, Bilbo. P-Z hizkiak.
López de Gereñu, G, 1989, Toponimia alavesa seguido de mortuorios y pueblos alaveses, Euskaltzaindia, «Onomasticon vasconiae» bilduma 5, Bilbo.
López-Mugartza, J. C., 2008, Erronkari eta Ansoko toponimiaz, Nafarroako Gobernua & Euskaltzaindia, «Mendaur» bilduma 5, Iruñea.
Llorente, J. A., 1806-1808, Noticias históricas de las tres provincias vascongadas, Madril, hirugarren alea (bost ale). «Donación de los derechos episcopales de varias iglesias de Álava y Vizcaya» atala.
Martín de Las Pueblas, J. M., 2003, «Estudio lingü.stico de la toponimia del valle de Benasque», Alazet, 15, 183-295.
Martín Duque, A. J., 1983, Documentación medieval de Leire (siglos IX a XII), Institución Príncipe de Viana, Iruñea.
Martínez Díez, G., 1975, Guipúzcoa en los albores de su historia (Siglos X - XII), Gipuzkoako Foru Aldundia, Donostia.
Martínez Díez, G., González Díez, E. eta Martínez Llorente, F. J. (1991), Colección de Documentos Medievales de las Villas Guipuzcoanas (1200-1396), Gipuzkoako Foru Aldundia, Donostia.
Merino Urrutia, J. B., 1962, El vascuence en La Rioja y Burgos, Biblioteca Vascongada de los Amigos del País, Donostia.
Mitxelena, K., 1953, Apellidos vascos, Biblioteca Vascongada de los Amigos del País, Donostia. Txertoak 1989an Donostian egindako laugarren argitalpena ere baliatu dugu.
Mitxelena, K., 1964, Textos arcaicos vascos, Minotauro, Madril.
Mitxelena, K., 1969, «Notas lingüísticas a la Colección Diplomática de Irache», FLV, 1, 1-59. Berebat, in Lakarra Adrinua, J. (arg.), 2011, Luis Michelena. Obras Completas, IX. alea, Gipuzkoako Foru Aldundia – Euskal Herriko Unibertsitatea, Donostia, 462-538.
Mitxelena, K., 1985 (1961), Fonética Histórica Vasca, ASJU, 4, Gipuzkoako Foru Aldundia, hirugarren argitaraldia, Donostia. 1961ean ikusi zuen argia aurreneko aldiz.
Mitxelena, K., 1987 (1976), «Onomástica y población en el antiguo reino de Navarra: la documentación de San Millán», in Palabras y textos, Euskal Herriko Unibertsitatea, Leioa, 59-72.
Mitxelena, K., 1987-2005, Orotariko Euskal Hiztegia, Desclée De Brouwer & Mensajero, Bilbo.
Mora, J. C., 2005, Zizurkilgo historia. Bailaratik hiribildura (1186-1615), Lizardi Kultur Elkartea, Tolosa.
Moraza, A., 2010, Enirio-Aralarko Mankomunitatearen 600. urteurrena (1409-2009), Enirio-Aralar Mankomunitatea, Ordizia.
Moraza, A. eta Mujika Alustiza, J., 2005, «Establecimientos de habitación al aire libre. Los fondos de cabaña de morfología tumular: características, proceso de formación y cronología», Veleia, 22, 77-110.
Mujika Alustiza, J. A. et al., 2013, «La continuidad de la actividad pastoril durante la época romana en la zona de Argarbi (Sierra de Aralar-Gipuzkoa)», Kobie, 2013, 217-258.
Ormaetxea, J. L., 1996, Arrasateko toponimia, Euskaltzaindia, «Onomasticon Vasconiae» bilduma 15, Bilbo.
Ostolatza, M. I., 1978, Colección diplomática de Santa María de Roncesvalles (1127-1300), Príncipe de Viana erakundea & Consejo Superior de Investigaciones Científicas, Iruñea.
Ott, S., 1994 (1981), Artzain-komunitate euskalduna (I) - bortuko ingurua, Gaiak, Donostia.
Raymond, 1863, Dictionnaire topographique Béarn-Pays basque, Imprimerie Impériale, Paris.
Rizos, C. A., 2005, Toponimia de la Baja Ribagorza Occidental, Lleidako Unibertsitatea, Lleida (argitalpen digitala).
Rodríguez de Lama, I., 1976a, Colección Diplomática Medieval de La Rioja. Tomo II –Documentos siglo XIII, Instituto de Estudios Riojanos, Logroño.
Rodríguez de Lama, I., 1989b, Colección Diplomática Medieval de La Rioja. Tomo IV -Documentos siglo XIII, Instituto de Estudios Riojanos, Logroño.
Salaberri Zaratiegi, P., 1994, Eslaba Aldeko Euskararen Azterketa Toponimiaren Bidez, Euskaltzaindia, «Onomasticon Vasconiae» bilduma 11, Bilbo.
Salaberri Zaratiegi, P., 2011, «De toponimia vasco-pirenaica: sobre el sufijo -otz, -oz(e)», Nouvelle Revue d’Onomastique, 53, 33-63. https://doi.org/10.3406/onoma.2011.1724
Sumien, D. 2007, «Preconizacions del conselh de la lenga occitana», Lingüística occitana, 6.
Ubieto, A., 1960, «Sobrarbe y Ribagorza entre los años 1035 y 1045», Príncipe de Viana, 21, 63-236.
Ubieto, A., 1963, Cartulario de San Juan de la Peña (II), Anúbar, Valentzia.
Viruete, R., 2013, La colección diplomática del reinado de Ramiro i de Aragón (1035-1064), «Fuentes históricas aragonesas» bilduma 66, Institución «Fernando el Católico» (C.S.I.C.) - Diputación de Zaragoza, Zaragoza.
Zierbide, R., 1976, «Toponimia del Becerro antiguo de Leire (siglos XII-XIII)», FLV, 23, 237-283.
Zaldua, L. M., 2011, Urumeako Zilegimendietako Toponimia, Urnietako eta Hernaniko Udalak.
Zaldua, L. M., 2012, «Juan Arin Dorronsororen. Enirio-Aralarko krokisa (1940)», FLV, 115, 307-322.
Zaldua, L. M., 2014, «Juan Arin Dorronsororen “Material Toponímico” argitaragabearen 25. paperzorroa», FLV, 117, 169-185.
Zaldua, L. M., 2015, «Saroi entitate geografikoaren banaketa, esanahia eta jatorria toponimiaren argitan», FLV, 119, 175-221.
Zuazo, K., 2010, El euskera y sus dialectos, Alberdania, Irun.
Egile-eskubideak 2015 Luis Mari Zaldua Etxabe
Esta obra está bajo licencia internacional Creative Commons Reconocimiento-NoComercial 4.0.
