Ohar etimologikoa: golde

Jose Ignacio Hualde

doi:10.35462/flv131.7

Jose Ignacio Hualde University of Illinois at Urbana-Champaign [Estatu Batuak] https://orcid.org/0000-0003-4969-2995

Gako-hitzak: euskal hiztegia, etimologia, bearnesa, galo-erromanikoa, maileguak

Laburpena

Tradizioz pentsatu da golde hitza lat. culter-etik datorrela. Hala ere, EHHEn arazo fonologiko handiak ikusten dira etimologia honetarako eta ondare zaharreko hitza dela proposatzen da (gorri eta gordin hitzen familiakoa). Jatorria ondo zehaztuz gero, hala ere, arazo fonologikoak desagertzen dira. Gaurko bearn. coudre dudarik gabe *kóldrə zaharrago batetik dator eta litekeena da hitz horrek *kóldə aldaera bat izana, gertakaria erregularra baita gaskoiez (ÁLTERU > altre > aute, aude ‘beste’; cf. baita ere Gerseko gask. coute ‘golde’). *kólde hori da euskarak mailegatu zuen hitza. Euskararen barneko soinu aldakuntza bakarra hasierako herskariaren ahostuntzea izan da.

Estatistikak

302

##plugins.generic.usageStats.noStats##

Erreferentziak

Agud, M. & Tovar, A. (1988-1994). Materiales para un diccionario etimológico de la lengua vasca I-XXI (ASJUren gehigarriak, 37). Donostia: Gipuzkoako Foru Aldundia. https://doi.org/10.1387/asju.8625

Carande, R. & Carriazo, J. M. (1968). El tumbo de los Reyes Católicos. Sevilla: Editorial Católica Española.

Estornés Lasa, B. (1997). Diccionario español-uskara roncalés / Erronkariko uskararen hiztegia. Iruña: Nafarroako Gobernua.

Euskaltzaindia. (2005-2015). Diccionario General Vasco/Orotariko Euskal Hiztegia. https://www.euskaltzaindia.eus helbidetik eskuratua.

Gavel, H. (1930). Récréations linguistiques: golde, artho, ilhar(r). Gure Herria, 10(2), 156-162 .

Gess, R. (1999). Rethinking the dating of Old French syllable-final consonant loss. Diachronica, 16, 261-296. https://doi.org/10.1075/dia.16.2.03ges

Hualde, J. I. (2017). Erronkarieraren garapen fonologiko dialektalaz. In A. Ensunza & A. Iglesias, (arg.), Gotzon Aurrekoetxea lagunarterik hara (175.-194. or.). Bilbo: UPV/EHU.

Lakarra, J. A. (2011/2014). Gogoetak euskal dialektologia diakronikoaz: Euskara batu zaharra berreraiki beharraz eta haren banaketaren ikerketaz. In I. Epelde (arg.), Euskal dialektologia: Lehena eta oraina (ASJUren gehigarriak, 69) (155.-241. or.). Bilbo: UPV/EHU.

Lakarra, J. A., Manterola, J. & Segurola, I. (2019). Euskal hiztegi historiko-etimologikoa (EHHE-200). Bilbo: Euskaltzaindia.

Lespy, V. (1880). Grammaire béarnaise suivie d’un vocabulaire béarnais-français (2. argit.). Paris: Maisonneuve.

Lespy, V. & Raymond, P. (1887). Dictionnaire béarnais ancien et moderne. Montpellier: Imprimerie Central du Midi.

Loporcaro, M. (2011). Phonological processes. In M. Maiden, J. C. Smith & A. Ledgway (arg.), The Cambridge history of the Romance languages (1. libk. Structures, 109.-154. or.). Cambridge: Cambridge University Press. Luchaire, A. (1877). Les origines linguistiques de l’Aquitain. Pau: Veronese. https://archive.org/details/lesoriginesling00luchgoog helbidetik eskuratua. https://doi.org/10.1017/chol9780521800723.005

Manterola, J. (2020). Aportaciones del vasco medieval a la reconstrucción del léxico protorromance. Zeitschrift für romanische Philologie, 136(3), 625-657. https://doi.org/10.1515/zrp-2020-0034

Marchello-Nizia, C., Combettes, B., Prévost, S. & Scheer, T. (arg.). (2020). Grande grammaire historique du français. Berlin & Boston: De Gruyter. https://doi.org/10.1515/9783110348194

Mitxelena, K. [Michelena, L.]. (1977). Fonética histórica vasca (2. argit.). Donostia: Gipuzkoako Foru Aldundia.

Oxford University Press. (2021). Oxford English Dictionary. https://www.oed.com/ helbidetik eskuratua.

Paden, W. D. (1998). An introduction to Old Occitan. New York: Modern Language Association of America.

Price, G. (1984). The French language: Present and past. London: Grant & Cutler.

Real Academia Española (s. d. a). Corpus diacrónico del español. Banco de datos (en línea). Madril: RAE. http://corpus.rae.es/cordenet.html helbidetik eskuratua.

Real Academia Española (s. d. b). Diccionario de la Real Academia Española. Madril: RAE. http://www.rae.es. helbidetik eskuratua.

Rohlfs, G. (1970). From Vulgar Latin to Old French (V. Almazan-en & L. McCarthyren itzulpena). Detroit: Wayne State University Press.

Rohlfs, G. (1977). Le gascon (3. argit., Beihefte zur Zeitschrift für romanische Philologie, 85). Tübingen & Pau: Max Niemeyer Verlag & Marrimpouey Jeune.

Saroïhandy, J. (1913). Vestiges de phonétique ibérienne en territoire roman. RIEV, 7(4), 475-497.

Schuchardt, H. (1893). [Erreseina:] G. von der Gabelentz, Baskisch und Berberisch. Literaturblatt für germanische und romanische Philologie, 14, 334-338.

Schuchardt, H. (1912). Romano-baskisches. Zeitschrift für romanische Philologie, 36(1), 33- 41. https://doi.org/10.1515/zrph.1912.36.1.33

Straka, G. (1979). Les sons et les mots. Choix d’études de phonétique et de linguistique. Paris: Klincksieck.

Urrestarazu Porta, I. (2021). Gogoetak euskara batu zaharraren hausturaz. Master amaierako lan argitaragabea. Gasteiz: UPV/EHU.

Wartburg, W. von et al. (1922-2002). Französisches Etymologisches Wörterbuch. Eine Darstellung des galloromanischen Sprachschatzes (25. libk.). Bonn, Heidel berg, Leipzig-Berlin & Bäle: Klopp, Winter, Teubner & Zbinden. https://apps.atilf.fr/lecteurFEW/index.php/site/index helbidetik eskuratua.