Tonuak eta etenak Bilboko gaztelaniaz eta euskaraz
Laburpena
Artikulu honetan Bilboko gaztelaniaren eta euskararen intonazioaren antolamendua ulertzeko etenen eta tonuen azterketa egiten da. Horretarako grabatutako testu libreen bidez osaturiko 313 talde prosodikoko corpusa prestatu da gaztelaniarako eta 285 taldekoa euskararako. Lanaren hasieran etenen sailkapenerako irizpideak eman ondoren, mota bakoitzaren hedadura aztertzen da. Etenekin batera talde prosodikoen amaieran erabiltzen diren tonu motak ere ikertzen dira. Azkenik hizkuntz bakoitzeko aurkitu diren berdintasunak eta desberdintasunak erkatzen dira.
Estatistikak
Erreferentziak
ARRIAGA, Emiliano, 1960, Lexicón bilbaino, 2. argitalpena Madril, Lehenengo edizioa 1896, urtean egina.
CASTAÑER, Rosa María, GONZÁLEZ, María Pilar eta SIMÓN, Javier, 2005, "Aproximación al estudio de la entonación aragonesa", EFE, XIV, 273-293.
DORTA, Josefa eta HENÁNDEZ, Beatriz, 2004, "Porsodia de las oraciones SVO declarativas e interrogativas en el español de Tenerife", EFE, XIII, 225-273.
ELORDIETA, Gorka, 1997, "Accent, tone and intonation in Lekeitio Basque", in Issues in the Phonology and Morphology of the Major Iberian Languages, Fernando Martínez-Gil and Alfonso Morales-Front (eds), 3-78 Washington, D. C.: Georgetown University Press.
ELORDIETA, Gorka, 1999, "Primer estudio comparativo de la entonación de tres variedades dialectales vascas", agertzeko in I Congreso de Fonética Experimental-eko agirietan, Bartzelonako Unibertsitateko argitalpen zerbitzua.
ELORDIETA, Gorka, 2003, "The Spanish intonation of speakers of a Basque pitch-accent dialect", Catalan Journal of Linguistics 2, 67-95. https://doi.org/10.5565/rev/catjl.44
ELORDIETA, G.; GAMINDE, I. eta HUALDE, J. I., 1998, "Euskal azentua gaur eta bihar", Euskera, 43: 399-424.
GAMINDE, Iñaki, 2000, "Azentu eta Intonazioa: egoera eta ikerketa baliabideak", in Zuazo, Koldo (arg.), Dialektologia Gaiak, Arabako Foru Aldundia.
GAMINDE, Iñaki, 2003, "Intonazio ereduak Zeanurin", FLV, 93.
GAMINDE, Iñaki, 2004a, Bilbotarron Euskararen Zuzuan CDa, Asapala Kultur Elkartea, Bilbo.
GAMINDE, Iñaki, 2004b, "Tonuak eta etenak Gatikako intonazioan", FLV, 97, 519-536. or.
GAMINDE, Iñaki, 2004c, "Intonazio Kurben Etenez" (agertzeko), in L. Trasken omenezko liburuan.
GAMINDE, I.; HERNÁEZ, I.; ETXEBARRIA, B. eta ETXEBERRIA, P., 1997, "An Analysis of the Intonation for a Pitch Accent Variety of the Basque Language", in Botinis, A.; Kouroupetroglou, G. eta Carayiannis, G.(eds.), Intonation: Theory, Models and Applications. Proccedings of an ESCA Workshop, Athens, Grezia, 137-140.
GAMINDE, I.; GOIKOETXEA, J. L.; OLALDE, A.; ELGOIBAR, E.; BILBAO, B. eta MARKAIDA, I., 2004, "Bakioko euskararen soinu egituraz", Euskalingua-5.
GANDARIAS, Rosa, 1996, Ispasterko Intonazioaren Deskribapena: Azterketa Fonetikoa, Doktorego Tesia, EHU.
HUALDE, José Ignacio, 1993, "On the historical origen of Basque accentuation", Diachronica, 10, 13-50.
https://doi.org/10.1075/dia.10.1.03hua
HUALDE, José Ignacio, 1999, "From phrase-final to post-initial accent in western Basque", (esku-izkribua).
HUALDE, José Ignacio, 2003, "El modelo métrico y autosegmental", in Prieto, Pilar (coord.), Teorías de la Entonación, Ariel, Bartzelona.
HUALDE, J. I. ELORDIETA, G. eta ELORDIETA, A., 1994, The Basque Dialect of Lekeitio. Servicio Editorial de la Universidad del País Vasco y Diputación Foral de Gipuzkoa, Bilbo eta Donostia.
IRIGOIEN, Alfonso, 1977, "Bilbo eta euskara", Euskera, XXII, 38-425 orr.
IRIGOIEN, Alfonso, 1993, "Bilbao jatorriz hiri euskalduna izan da", in I. Jardunaldiak Soziolinguistikaz, Bilboko Udalak. Bilbo
NAVARRO, Tomás, 1966, Estudios de Fonología Española, Las Américas Publishing Company, New York.
NAVARRO, Tomás, 1980, Manual de pronunciación española, Consejo Superior de Investigaciones Científicas, Madrid.
NAVAS, Eva, 2003, Modelado Prosódico del Euskera Batúa para Conversión de Texto a Habla. Doktorego tesia (argitarabakoa).
QUILIS, Antonio, 1993, Tratado de fonología y fonética españolas, Gredos, Madrid.
SOSA, Juan Manuel, 1999, La Entonación en Español, Cátedra, Madrid.
TOLEDO, Guillermo, 2003, "Modelo autosegmental y entonación: Los corpus Dies-Rtvp", EFE, XII, 143-163.
URIARTE, Jon Andoni, 1995, Fruizko Hizkera: Azterketa Linguistikoa. Doktorego tesia, Deustuko Unibertsitatean.
URIARTE, Jon Andoni, 2004, Fruiztarrak Berbetan, Fruizko Udala, Bilbo.
ZARATE, Mikel, 1976, Influencias del vascuence en la lengua castellana a través de un estudio del elemento vasco en el habla coloquial del Chorierri, Gran Bilbao. Bilbo.
Egile-eskubideak 2007 Iñaki Gaminde
Esta obra está bajo licencia internacional Creative Commons Reconocimiento-NoComercial 4.0.