La crisis del euskera en el Valle de Egüés (Siglo XIX)

Laburpena

Egues ibarreko, Mendebaldetik Iruñearekin muga egiten dueneko, hamazortzi kontzejuetan biztanleri osoa mintzatzen zen “bere euskal ama hizkuntzaz” XIII. mendeko bukaeran. Ondoren hezkuntza eratzen hasi zen lau herritan. Maixuek gazteleraz irakasten zuten eta hizkuntz horretaz mintzatzera behartzen zituzten ikasleak. Zenbait urte igaro ondoren, egoera linguistikoa aldatua zen erabat: edadetuek euskeraz baino ez zuten egiten; tarteko belaunaldia elebiduna zen; haurrek eta gazteek erromantzera jotzen zuten eta apezek, azkenekoz, gaztelera erabiltzen zuten predikatzeko. Euskeraren desagerpena berehalakoa zen. Egoera politiko nahasia zela eta, euskeraren alde egitea ez zen oso une egokia karlistada hasi berria baitzen.