Aizkibelen Euzkeratik erderara biurtzeko itztegia: eskuizkributik argitalpenera [Euzkeratik erderara biurtzeko itztegia de Aizkibel: Del manuscrito a la publicación]

  • Ekaitz Santazilia UPV-EHU/UPNA-NUP [España]
Palabras clave: Aizkibel, Diccionario Basco-Español, eskuizkribua, lexikografia

Resumen

En el mundo de la vascología, en contadas ocasiones tenemos la oportunidad de comparar la edición y el manuscrito de un texto; en el caso del Diccionario Basco-Español de Aizkibel, sin embargo, es así. En este trabajo hemos comparado ese manuscrito y la versión publicada tras la muerte del autor. En lo que al manuscrito se refiere, hemos mostrado que se trata de la fuente de la edición y, tras datarlo, hemos expresado nuestras dudas en torno a la autoría. Hemos extraído las diferencias más reseñables entre la publicación y el manuscrito, sean formales o de contenido, y les hemos buscado una posible justificación. Por último, tras observar que incluso en la propia edición hay diferencias entre ejemplares, hemos investigado en torno al número de ediciones y hemos tratado de explicar dichas diferencias, describiendo la cronología de las labores de impresión y distribución del diccionario.

Estadísticas

64
La descarga de datos todavía no está disponible.

Referencias

AIZKIBEL, J. F., 1883-4. Diccionario Basco-Español titulado euskeratik erderara biurtzeko itztegia. Casa Editorial de Eusebio López: Tolosa. Berrargitalpen faksimilea: 1989, Gestingraf: Bilbo. On line Sancho el Sabio Fundazioan: <http://archinet.fsancho-sa bio.es/archinet/main.asp?IdObj=2337212&idOD=2337212&opc=DGT&tem=&desglose=1&showImg=1 > [kontsulta: 2011-01-18].

AGIRRE [Aguirre], A., 1983. "Reseña Histórica. José Francisco Aizkibel Epelde (1798-1865)" Cuadernos de Sección: Hizkuntza eta Literatura 2. 237-288. On line Euskomedian: <http://hedatuz.euskomedia.org/70/1/02237288.pdf> [kontsulta: 2011-01-18].

ARANBARRI, F., s. d. "Aizkibelen Hiztegia". UPV-EHUko eskuizkribua.

BECERRO DE BENGOA, R., 1885. "Renacimiento de la lengua bascongada. Obras editadas por D. Eusebio López. Diccionario Basco-Español de Aizkibel.-Gramática Euskara de Don A. Campión." Euskal-Erria XII. 481-487.

CAMPION, A., 1884. Gramática de los Cuatro Dialectos Literarios de la Lengua Éuskara. Casa Editorial de Eusebio López: Tolosa. Berrargitalpen faksimilea: 1977, La Gran Enciclopedia Vasca. On line: <http://www.archive.org/details/gramticadeloscu00campgoog> [kontsulta: 2011-01-19].

CUBERO, J., s.d. "Aizkibelen Euzkeratik Erderara Biurtzeko Itztegia-ren deskribapena. UPVEHUko eskuizkribua.

ELOSEGI [Elósegui], J., 1979. "Algo sobre José Francisco de Aizquibel (1798-1865)" in Homenaje A D. Julio Urquijo e Ybarra, I. Número extraordinario del BRSVAP. Museo de San Telmo: Donostia. 181-196.

GARATE, J., 1947-8. "Apuntes acerca de José-Francisco Aizkibel" Eusko-Yakintza 1:5-6. 525-539 eta 2:1. 23-36. Euskal Museoa: Baiona.

GARATE, J., 1962, "Nuevos datos acerca de Aizkibel" Euskera 7. 75-120.

GARATE, J., 1968. "El segundo trabajo de Aizkibel" Euskera 13. 119-125.

GARMENDIA, J., 1994. "Un inédito de Aizquibel" Euskera 39. 487-499.

GARRIGA, G., 1952. "Un manuscrito incógnito de Aizkibel" Boletín Americano de Estudios Vascos 11. Ekin: Buenos Aires. 238-240.

GÓMEZ, R., 2008. "Berriz Aizkibelen Euskera eskuizkribuaz: edizioa eta iturriak" ASJU XLII: 1. 333-380. Zirriborroa on line Artxikerren: <http://artxiker.ccsd.cnrs.fr/docs/00/50/71/21/PDF/Gomez2008-Aizkibel-edizioa.pdf >[kontsulta: 2011-01-18].

GÓMEZ, R., 2009. "Las ideas lingüísticas de José Francisco Aizkibel: el manuscrito Euskera" in V. Gaviño Rodríguez (arg.), Las ideas y realidades lingüísticas en los siglos XVIII y XIX. Universidad de Cádiz: Cadiz. 261-277. Zirriborroa on line Artxikerren: <http://halshs.archives ouvertes.fr/docs/00/18/66/91/PDF/Gomez2007-Aizkibel.pdf> [kontsulta: 2011-01-18].

HUMBOLDT, W. VON, 1817. Berichtigungen und Zusätze zum ersten Abschnitte des zweyten Bandes des Mithridates über die Cantabrische oder Baskische Sprache. Berlin: Vossische Buchhandlung. On line: <http://books.google.es/books?id=3oECAAAAQAAJ&dq=mithridates&hl=en&pg=PR1#v=onepage&q&f=false> [kontsulta: 2011-02-10].

HUMBOLDT, W. VON, 1921. Prüfung der Untersuchungen über die Urbewohner Hispaniens vermittelst der Vaskischen Sprache. F. Dümmler: Berlin. On line: <http://books.google.com/books?id=8 q k Q A A A A I A A J & d q = P r % C 3 % B C f u n g % 2 0 d e r % 2 0 U n t e r suchungen%20%C3%BCber%20die%20Urbewohner%20Hispaniens%20vermittelst%er%20Vaskischen%20Sprache&hl=es&pg=PR1#v=onepage&q&f=false> [kontsul ta: 2011-05-26].

IZENGABEA, 1882. "Variedades Euskaras" Euskal-Erria VI. Apirila-Ekaina. 57-61.

IZENGABEA, 1882. "Noticias bibliográficas y literarias" Euskal-Erria VII. Uztaila-Abendua. 221-226.

LARRAMENDI, M., 1745. Diccionario trilingüe del castellano, bascuence y latin. Bartholomé Riesgo y Montero: Donostia. Berrargitalpen faksimilea: 1984, Txertoa. On line Memoria Digital Vascan: <http://www.memoriadigitalvasca.es/handle/10357/1773> [kontsulta: 2011-01-20].

MANTEROLA, J., 1883. "Noticias bibliográficas y literarias" Euskal-Erria IX. Bigarren seihilekoa. 447-448.

MARTÍNEZ DE SOUSA, J. 2003. "La forma gráfica de los diccionarios". On line: <http://www.martinezdesousa.net/formadiccio.pdf> [kontsulta: 2011-02-22].

SARASOLA, I., 2002. "Euskal hiztegigintzaren historiarako oharrak: Añibarro, Iztueta, eta Aizkibelen hiztegiez, eta Azkueren hiztegigintzaz", in X. Artiagoitia, P. Goenaga & J. A. Lakarra (arg.), Erramu Boneta. Festschrift for Rudolf P. G. de Rijk. ASJUren gehigarriak XLIV. UPV/EHU: Bilbo.

SATRUSTEGI [Satrústegui], J. M., 1977. "Un documento de José Francisco de Aizquibel sobre la lengua vasca" ASJU XI. 129-154.

SATRUSTEGI [Satrústegui], J. M., 1979a. "Aizkibel euskara batuaren aitzindari" Euskera 24. 153-158.

SATRUSTEGI [Satrústegui], J. M., 1979b. "¿Cuál es el Paradero de los Originales de Aizkibel?" Boletín Americano de Estudios Vascos 30. Ekin: Buenos Aires.

URRUTIA, E., 1924. "Biografia: José Francisco de Aizkibel" Euskalerriaren Alde. 307-308.

URKIXO [Urquijo], J., 1933. "Introducción a la versión española de las "Correcciones y adiciones" de Humboldt, al Mithridates de Adelung" RIEV 243. 323-498.

Publicado
2011-12-31
Cómo citar
Santazilia, E. (2011). Aizkibelen Euzkeratik erderara biurtzeko itztegia: eskuizkributik argitalpenera [Euzkeratik erderara biurtzeko itztegia de Aizkibel: Del manuscrito a la publicación]. Fontes Linguae Vasconum, (113), 203-238. https://doi.org/10.35462/flv113.6