Aizkibelen Euzkeratik erderara biurtzeko itztegia: eskuizkributik argitalpenera

Ekaitz Santazilia

doi:10.35462/flv113.6

Ekaitz Santazilia UPV-EHU/UPNA-NUP [Espainia]

Gako-hitzak: Aizkibel, Diccionario Basco-Español, eskuizkribua, lexikografia

Laburpena

Gutxitan dugu euskalaritzan testu baten edizioa eta eskuizkribua erkatzeko aukera; Aizkibelen Diccionario Basco-Español-en kasuan ordea, hala da. Lan honetan eskuizkribu hori eta egilea hil ondoren argitaratutako bertsioa konparatu ditugu. Gordetzen den eskuizkribuari so, edizioaren iturri dela erakutsi dugu eta datatu ondoan, egiletasun zalantzak agertu ditugu. Argitalpenaren eta eskuizkribuaren arteko alderik nabarmenenak agertu ditugu, bai forman, bai edukian, eta horren balizko arrazoiak bilatu. Azkenik, edizioaren barnean alez ale ere aldeak daudela ikusita, edizio kopuruaren inguruko hausnarketa egin dugu eta desberdintasun horien arrazoiak eman, hiztegiaren inpresio eta banaketa lanen kronologia eta deskribapena eginez.

Estatistikak

64

##plugins.generic.usageStats.noStats##

Erreferentziak

AIZKIBEL, J. F., 1883-4. Diccionario Basco-Español titulado euskeratik erderara biurtzeko itztegia. Casa Editorial de Eusebio López: Tolosa. Berrargitalpen faksimilea: 1989, Gestingraf: Bilbo. On line Sancho el Sabio Fundazioan: <http://archinet.fsancho-sa bio.es/archinet/main.asp?IdObj=2337212&idOD=2337212&opc=DGT&tem=&desglose=1&showImg=1 > [kontsulta: 2011-01-18].

AGIRRE [Aguirre], A., 1983. "Reseña Histórica. José Francisco Aizkibel Epelde (1798-1865)" Cuadernos de Sección: Hizkuntza eta Literatura 2. 237-288. On line Euskomedian: <http://hedatuz.euskomedia.org/70/1/02237288.pdf> [kontsulta: 2011-01-18].

ARANBARRI, F., s. d. "Aizkibelen Hiztegia". UPV-EHUko eskuizkribua.

BECERRO DE BENGOA, R., 1885. "Renacimiento de la lengua bascongada. Obras editadas por D. Eusebio López. Diccionario Basco-Español de Aizkibel.-Gramática Euskara de Don A. Campión." Euskal-Erria XII. 481-487.

CAMPION, A., 1884. Gramática de los Cuatro Dialectos Literarios de la Lengua Éuskara. Casa Editorial de Eusebio López: Tolosa. Berrargitalpen faksimilea: 1977, La Gran Enciclopedia Vasca. On line: <http://www.archive.org/details/gramticadeloscu00campgoog> [kontsulta: 2011-01-19].

CUBERO, J., s.d. "Aizkibelen Euzkeratik Erderara Biurtzeko Itztegia-ren deskribapena. UPVEHUko eskuizkribua.

ELOSEGI [Elósegui], J., 1979. "Algo sobre José Francisco de Aizquibel (1798-1865)" in Homenaje A D. Julio Urquijo e Ybarra, I. Número extraordinario del BRSVAP. Museo de San Telmo: Donostia. 181-196.

GARATE, J., 1947-8. "Apuntes acerca de José-Francisco Aizkibel" Eusko-Yakintza 1:5-6. 525-539 eta 2:1. 23-36. Euskal Museoa: Baiona.

GARATE, J., 1962, "Nuevos datos acerca de Aizkibel" Euskera 7. 75-120.

GARATE, J., 1968. "El segundo trabajo de Aizkibel" Euskera 13. 119-125.

GARMENDIA, J., 1994. "Un inédito de Aizquibel" Euskera 39. 487-499.

GARRIGA, G., 1952. "Un manuscrito incógnito de Aizkibel" Boletín Americano de Estudios Vascos 11. Ekin: Buenos Aires. 238-240.

GÓMEZ, R., 2008. "Berriz Aizkibelen Euskera eskuizkribuaz: edizioa eta iturriak" ASJU XLII: 1. 333-380. Zirriborroa on line Artxikerren: <http://artxiker.ccsd.cnrs.fr/docs/00/50/71/21/PDF/Gomez2008-Aizkibel-edizioa.pdf >[kontsulta: 2011-01-18].

GÓMEZ, R., 2009. "Las ideas lingüísticas de José Francisco Aizkibel: el manuscrito Euskera" in V. Gaviño Rodríguez (arg.), Las ideas y realidades lingüísticas en los siglos XVIII y XIX. Universidad de Cádiz: Cadiz. 261-277. Zirriborroa on line Artxikerren: <http://halshs.archives ouvertes.fr/docs/00/18/66/91/PDF/Gomez2007-Aizkibel.pdf> [kontsulta: 2011-01-18].

HUMBOLDT, W. VON, 1817. Berichtigungen und Zusätze zum ersten Abschnitte des zweyten Bandes des Mithridates über die Cantabrische oder Baskische Sprache. Berlin: Vossische Buchhandlung. On line: <http://books.google.es/books?id=3oECAAAAQAAJ&dq=mithridates&hl=en&pg=PR1#v=onepage&q&f=false> [kontsulta: 2011-02-10].

HUMBOLDT, W. VON, 1921. Prüfung der Untersuchungen über die Urbewohner Hispaniens vermittelst der Vaskischen Sprache. F. Dümmler: Berlin. On line: <http://books.google.com/books?id=8 q k Q A A A A I A A J & d q = P r % C 3 % B C f u n g % 2 0 d e r % 2 0 U n t e r suchungen%20%C3%BCber%20die%20Urbewohner%20Hispaniens%20vermittelst%er%20Vaskischen%20Sprache&hl=es&pg=PR1#v=onepage&q&f=false> [kontsul ta: 2011-05-26].

IZENGABEA, 1882. "Variedades Euskaras" Euskal-Erria VI. Apirila-Ekaina. 57-61.

IZENGABEA, 1882. "Noticias bibliográficas y literarias" Euskal-Erria VII. Uztaila-Abendua. 221-226.

LARRAMENDI, M., 1745. Diccionario trilingüe del castellano, bascuence y latin. Bartholomé Riesgo y Montero: Donostia. Berrargitalpen faksimilea: 1984, Txertoa. On line Memoria Digital Vascan: <http://www.memoriadigitalvasca.es/handle/10357/1773> [kontsulta: 2011-01-20].

MANTEROLA, J., 1883. "Noticias bibliográficas y literarias" Euskal-Erria IX. Bigarren seihilekoa. 447-448.

MARTÍNEZ DE SOUSA, J. 2003. "La forma gráfica de los diccionarios". On line: <http://www.martinezdesousa.net/formadiccio.pdf> [kontsulta: 2011-02-22].

SARASOLA, I., 2002. "Euskal hiztegigintzaren historiarako oharrak: Añibarro, Iztueta, eta Aizkibelen hiztegiez, eta Azkueren hiztegigintzaz", in X. Artiagoitia, P. Goenaga & J. A. Lakarra (arg.), Erramu Boneta. Festschrift for Rudolf P. G. de Rijk. ASJUren gehigarriak XLIV. UPV/EHU: Bilbo.

SATRUSTEGI [Satrústegui], J. M., 1977. "Un documento de José Francisco de Aizquibel sobre la lengua vasca" ASJU XI. 129-154.

SATRUSTEGI [Satrústegui], J. M., 1979a. "Aizkibel euskara batuaren aitzindari" Euskera 24. 153-158.

SATRUSTEGI [Satrústegui], J. M., 1979b. "¿Cuál es el Paradero de los Originales de Aizkibel?" Boletín Americano de Estudios Vascos 30. Ekin: Buenos Aires.

URRUTIA, E., 1924. "Biografia: José Francisco de Aizkibel" Euskalerriaren Alde. 307-308.

URKIXO [Urquijo], J., 1933. "Introducción a la versión española de las "Correcciones y adiciones" de Humboldt, al Mithridates de Adelung" RIEV 243. 323-498.