Mailegatze morfologikoa eta generoa euskaraz [Préstamo morfológico y género en euskera]

Palabras clave: euskera oriental, préstamo morfológico, género gramatical, derivación, sufijo -sa

Resumen

Como consecuencia de la prolongada situación de contacto lingüístico, el vascuence ha tomado préstamos morfológicos del latín y de las lenguas romances. Así como a partir del préstamo de pares acabados en -o y -a algunas variedades vascas han adquirido una incipiente distinción de género de tipo flexivo, con el sufijo -sa el euskara oriental se ha adentrado en una distinción de tipo derivacional. Basándonos en un corpus del
suletino histórico, en este trabajo examinamos la atestiguación y el uso del morfema -sa. Además, mostraremos que para muchos hablantes de dialectos orientales el sufijo -sa mantiene su vigor como morfema productivo, pese a que la Real Academia de la Lengua Vasca lo haya desaconsejado.

Estadísticas

119
La descarga de datos todavía no está disponible.

Referencias

Aurkenerena, J. (2003). Iparraldeko kronikak. Bilbo: Mensajero.

Azkue, R. M. (1905). Diccionario vasco-español-francés. Bilbo.

Azkue, R. M. (1923). Morfología vasca. Bilbo: Editorial Vasca.

Barquín, A. (2008). Euskararen erabilera ez sexista. Vitoria-Gasteiz: Emakunde.

Bueno, A. (2011). Nominalizazio atzizki deitutakoen azterketa historikoa eta morfologikoa. In J. A. Lakarra, J. Gorrochategui & B. Urgell (arg.), Koldo Mitxelena Katedraren II. Biltzarra (Gasteiz, 2007ko urriaren 8tik 11ra) (191-200. orr.). Bilbo: UPV/EHU.

Casenave-Harigile, J. (2002). Latina-Euskara Hiztegia. Bilbao: Euskaltzaindia. Hemendik hartua: http://www.euskaltzaindia.eus/dok/iker_jagon_tegiak/77389.pdf

Comrie, B. (2008). Inflectional morphology and language contact, with special reference to mixed languages. In P. Siemund & N. Kintana (arg.), Language Contact and Contact Languages (15-32. orr.). Amsterdam & Philadelphia: John Benjamins. https://doi.org/10.1075/hsm.7.03com

Coyos, J.-B. (2008). Zubereraren eta biarneraren arteko harremanez: lexiko mailegatua eta ahoskatzea – Lehen balantzea. In. A. Sagarna, J. Lakarra & P. Salaberri (arg.), Pirinioetako hizkuntzak: oraina eta lehena (919-949. orr.). Bilbo: Euskaltzaindia.

Davant, J.-L. (2006-3-7). Emaztesa. Le Journal du Pays Basque. Hemendik hartua: http://www.lejpb.com/idatzia/20060307/art154617.php

De Rijk, R. P. G. (1991). Deux suffixes capricieux : ‑pen et ‑men. In J. A. Lakarra & I. Ruiz Arzalluz (arg.), Memoriae L. Mitxelena Magistri Sacrum (709-752. orr.). Donostia: Gipuzkoako Foru Aldundia.

Eliasson, S. (2012). On the degree of copiability of derivational and inflectional morphology: Evidence from Basque. In J. Lars & M. Robbeets (arg.), Copies versus Cognates in Bound Morphology (Language and Linguistics EBooks Online – Brill’s Studies in Language, Cognition and Culture, vol. 2, 257-296. orr.). Leiden: Brill.

Euskaltzaindia. (1991). Euskal Gramatika. Lehen Urratsak – I. Bilbo: Euskaltzaindia. Field, F. W. (2002). Linguistic borrowing in bilingual contexts. Amsterdam/Philadelphia: John Benjamins.

Gardani, F. (2008). Borrowing of Inflectional Morphemes in Language Contact. Frankfurt: Peter Lang. https://doi.org/10.3726/978-3-653-04373-0

Gardani, F., Arkadiev, P. & Amiridze, N. (2014). Borrowed Morphology. Berlin: De Gruyter Mouton. https://doi.org/10.1515/9781614513209

Haase, M. (1992). Sprachkontakt und Sprachwandel im Baskenland: die Einflüsse des Gaskognischen und Französischen auf das Baskische. Hanburgo: Helmut Buske.

Hualde, J. I., Elordieta, G. & Elordieta, A. (1994). The Basque dialect of Lekeitio. Donostia: UPV/EHU & Gipuzkoako Foru Aldundia.

Juanena, A. (1991). Hizkuntz sexismoa eta euskara. Jakin, 65, 97-110.

Lafon, R. (1947). Remarques sur la catégorie de genre grammatical en basque. Bulletin Hispanique, 49(4), 373-394. https://doi.org/10.3406/hispa.1947.3104

Larrasquet, J. (1939). Le basque de la Basse Soule Orientale. Paris: Klincksieck.

Lindsay, M. & Aronoff, M. (2013). Natural selection in self-organizing morphological systems. In F. Montermini, G. Boyé & J. Tseng (arg.), Morphology in Toulouse: Selected Proceedings of D.cembrettes 7 (133-153. orr.). München: Lincom Europa.

Manterola, J. (2015). Euskararen morfologia historikorako: artikuluak eta erakusleak – Towards a history of Basque morphology: articles and demonstratives. UPV/EHUko doktorego tesia.

Matras, Y. (2007). The borrowability of structural categories. In Y. Matras & J. Sakel (arg.), Grammatical borrowing in cross-linguistic perspective (31-73. orr.). Berlin/New York: Mouton de Gruyter. https://doi.org/10.1515/9783110199192.31

Matras, Y. (2009). Language contact. Cambridge: Cambridge University Press.

Mitxelena, K. (1954). De onomástica aquitana [berrarg. in OOCC V, 197-243. orr.].

Mitxelena, K. (1957). El genitivo en la onomástica medieval. Emerita, 25, 134-148 [berrarg. in OOCC IX, 429-441. orr.].

Mitxelena, K. (1974). El elemento latino-románico en la lengua vasca. FLV, 6, 183-209.

Mozos, I. (1986). Ihauteria euskal literaturan. Donostia: Eusko Ikaskuntza.

Palay, S. (1998). Dictionnaire du béarnais et du gascon modernes (bassin aquitain), embrassant les dialectes du B.arn, de la Bigorre, du Gers, des Landes et de la Gascogne maritime et garonnaise. Paris: CNRS.

Reguero, U. (2012). Erdi Aroko euskararen historia kanpotik eta barnetik. ASJU, 46(2), 63-160.

Sakel, J. (2007). Types of loan: matter and pattern. In Y. Matras & J. Sakel (arg.), Grammatical borrowing in cross-linguistic perspective (15-29. orr.). Berlin/New York: Mouton de Gruyter. https://doi.org/10.1515/9783110199192.15

Seifart, F. (2013). AfBo: A world-wide survey of affix borrowing. Leipzig: Max Plank Institute for Evolutionary Anthropology. Hemendik hartua: http://afbo.info

Thomason, S. G. & Kaufman, T. (1988). Language Contact, Creolization, and Genetic Linguistics. Berkeley: University of California Press.

Trask, R. L. (2003). The Noun Phrase: nouns, determiners and modifiers; pronouns and names. In J. I. Hualde & J. Ortiz de Urbina (arg.), A Grammar of Basque (113-170. orr.). Berlin & New York: Mouton de Gruyter. https://doi.org/10.1515/9783110895285.113

Urgell, B. (2001). Fr. Pedro Antonio Añibarro. Gueroco Guero. Edizio kritikoa. Bilbo: Euskaltzaindia.

Urgell, B. (2004). Etimologia eta neologia Larramendiren Hiztegi Hirukoitz-ean (1745). Lapurdum, 9, 299-310. https://doi.org/10.4000/lapurdum.882

Urkizu, P. (1998). Zuberoako irri teatroa. Baigorri: Izpegi.

Publicado
2019-06-14
Cómo citar
Padilla Moyano, M. (2019). Mailegatze morfologikoa eta generoa euskaraz [Préstamo morfológico y género en euskera]. Fontes Linguae Vasconum, (127), 229-248. https://doi.org/10.35462/FLV127.8