Galdera partikulak euskaraz [Partículas interrogativas en euskara]

Palabras clave: sintaxis, partículas interrogativas, microvariedad, tipología

Resumen

Este artículo propone un análisis sintáctico separado para las partículas interrogativas -a y al en euskera, propias de preguntas de polaridad. Sostengo que la primera, utilizada en los dialectos orientales, es el nucleo de SFinito y la segunda, usada en el dialecto central, ocupa la cabeza del Sintagma Partícula entre st y SComp. Este análisis se basa en las siguientes evidencias: a) el comportamiento con las otras partículas; b) el comportamiento tras la elipsis de st; y, finalmente, c) el uso en oraciones subordinadas. Este análisis para las partículas interrogativas también se encuentra translingüísticamente, habiendo partículas generadas en la periferia izquierda y la denominada middle field.

Estadísticas

183
La descarga de datos todavía no está disponible.

Referencias

Adger, D. (2003). Core syntax: A minimalist approach. Oxford: Oxford University Press.

Albizu, P. (1991). Sobre la existencia del movimiento largo de núcleos en euskera. Argitaratu gabeko eskuizkribua.

Arregi, K. & Nevins, A. (2012). Morphotactics: Basque auxiliaries and the structure of spellout. Dordrecht & New York: Springer.

Aurrekoetxea, G., Gaminde, I. & Iglesias, A. (2011). Corpus based prosodic variation in Basque: Y/N questions marked with the particle al. Estudios de Fonética Experimental, 20, 11-31.

Azkue, R. M. (1969). Morfología vasca. Bilbo: La Gran Enciclopedia Vasca.

Azurmendi, J. M. (1996). Ataungo euskara. Lazkao: Goiherriko euskal eskola kultur elkartea.

Bailey, L. R. (2013). The syntax of question particles (doktore tesia). Newcastle University, Newcastle.

Bayer, J. & Obenauer, H.-G. (2011). Discourse particles, clause structure, and question types. Linguistic Review, 28(4), 449-491. doi: http://dx.doi.org/10.1515/tlir.2011.013

Bayer, J. & Trotzke, A. (2015). The derivation and interpretation of left peripheral discourse particles. In J. Bayer, R. Hinterhölz & A. Trotzke (arg.), Discourse-oriented syntax (13-40. or.). Amsterdam & Phidadelphia: John Benjamins Publishing Company. doi: https://doi.org/10.1075/la.226.02bay

Camino, I. (2009). Mugako hiztun eta aldaerak ipar-mendebaleko Zuberoan. Fontes Linguae Vasconum, 111, 153-218.

Cardinaletti, A. (2011). German and Italian modal particles and clause structure. The Linguistic Review, 28(4), 493-531. doi: https://doi.org/10.1515/tlir.2011.014

Chen, Z. (2019). Three ingredients in Wuhu Chinese yes-no Question Formation (master amaierako lana). University of California Los Angeles, Los Angeles.

Cheng, L. L. S. (1997). On the typology of wh-questions (argitaratu gabeko doktore tesia). Massachusetts Institute of Technology, Cambridge.

Cinque, G. (1999). Adverbs and the universal hierarchy of functional projections. New York: Oxford University Press.

Coniglio M. & Zegrean, I. (2012). Splitting up Force, evidence from discourse particles. In L. Aelbrecht (arg.), Main clause phenomena: New horizons (229- 256. or.). Amsterdam & Phidadelphia: John Benjamins Publishing Company. doi: https://doi.org/10.1075/la.190.10con

Coyos, J.-B. (2013). Zubererazko istorio, alegia eta ipuin irri-egingarri: Gure Herria aldizkariaren idazleak (1924-1939). Bilbo: Euskaltzaindia.

De Rijk, R. (1969). Is Basque an SOV language? Fontes Linguae Vasconum, 3, 319-352.

De Rijk, R. (2008). Standard Basque: A progressive grammar. Cambridge: Massachusetts Institute of Technology Press.

EHUko Euskara Institutua. (2009). Ereduzko prosa gaur. https://www.ehu.eus/euskaraorria/euskara/ereduzkoa/ helbidetik eskuratua.

Elordieta, A. (2001). Verb movement and constituent permutation in Basque (argitaratu gabeko doktore-tesia). Leiden Unibertsitatea, LOT, Utrecht.

Elordieta, A. & Haddican, B. (2018). Truncation feeds intervention. Natural Language & Linguistic Theory, 36(2), 403-443. doi: https://doi.org/10.1007/s11049-017-9381-0

Elordieta, G. (1997). Morphosyntactic feature chains and phonological domains (argitaratu gabeko doktore-tesia). University of Southern California, Los Angeles.

Epelde, I. (2003). Larresoroko euskara (argitaratu gabeko doktore-tesia). UPV/EHU, Vitoria-Gasteiz.

Etxamendi, E. (2010). Idazlanen bilduma. Eñaut Etxamendi. Baiona: Maiatz.

Etxepare, R. (2010). Omen bariazioan. In B. Fernández, P. Albizu & R. Etxepare (arg.), Euskara eta euskarak: aldakortasun sintaktikoa aztergai (ASJUren gehigarriak, 52) (85-112. or.). Bilbo: UPV/EHU.

Etxepare, R. & Uria, L. (2016). Microsyntactic variation in the Basque hearsay evidential. In B. Fernández & J. Ortiz de Urbina (arg.). Microparameters in the grammar of Basque (265-288. or.). Amsterdam & Philadelphia: John Benjamins. doi: https://doi.org/10.1075/lfab.13.10etx

Euskaltzaindia. (1985). Euskal gramatika. Lehen urratsak i. Bilbo: Euskaltzaindia.

Euskaltzaindia. (1987). Euskal gramatika. Lehen urratsak ii. Bilbo: Euskaltzaindia.

Ginsburg, J. R. (2009). Interrogative features (argitaratu gabeko doktore-tesia). University of Arizona, Tucson.

Goenaga, P. (2009). Hauta-galderez. ASJU, 43(1-2), 381-403.

Grosz, P. (2005). dn in Viennese German: The syntax of a clitic version of the discourse particle denn (master amaierako lana). University of Vienna, Viena.

Gutzmann, D. (2015). Use-conditional meaning: Studies in multidimensional semantics. Oxford: Oxford University Press.

Hack, F. M. (2014). The particle po in the varieties of Dolomitic Ladin–Grammaticalisation from a temporal adverb into an interrogative marker. Studia Linguistica, 68(1), 49-76. doi: https://doi.org/10.1111/stul.12022

Haddican, B. (2008). Euskal perpausaren oinarrizko espez-buru-osagarri hurrenkeraren aldeko argudio batzuk. In I. Arteatx, X. Artiagoitia, & A. Elordieta (arg.), Antisimetriaren hipotesia vs. Buru parametroa: Euskararen oinarrizko hurrenkera ezbaian (65-92. or.). Bilbo: UPV/EHU.

Haegeman, L. (2014). West Flemish verb-based discourse markers and the articulation of the speech act layer. Studia Linguistica, 68(1), 116-139. doi: https://doi.org/10.1111/stul.12023

Heim, J., Keupdjio, H., Lam, Z., Osa-Gómez, A. & Wiltschko, M. (2014). How to do things with particles. In L. Teddiman (arg.), Proceedings of the 2014 annual conference of the Canadian Linguistic Association (e1-e15. or.). St. Catharines: Brock University.

Hualde, J. I. & Ortiz de Urbina, J. (2003). A grammar of Basque. Berlin & Boston: De Gruyter Mouton.

Kuong, I.-K. J. (2008). Yes/no question particles revisited: The grammatical functions of mo4, me1, and maa3. In M. Chang (arg.), The 20th North American Conference on Chinese Linguistics (naccl-20) (715-733. or.). Columbus, Ohio: The Ohio State University.

Kuwabara, K. (2013). Peripheral effects in Japanese questions and the fine structure of cp. Lingua, 126, 92-119. doi: https://doi.org/10.1016/j.lingua.2012.12.004

Lafitte, P. (1944). Grammaire basque: (Navarro-labourdin littéraire). Baiona: Le Livre.

Laka, I. (1991). Sentence negation in Basque. In Joseba A. Lakarra (arg.), Memoriae L. Mitxelena Magistri Sacrum (asjuren gehigarriak, 14) (899-926. or.). Donostia: Gipuzkoako Foru Aldundia.

Li, B. (2006). Chinese final particles and the syntax of the periphery (argitaratu gabeko doktore-tesia). lot, Utrecht.

Lizardi-Ituarte, A. (2017). A neoperformative analysis of al and ba as discourse particles: a view from Mutriku Basque (master amaierako lana). UPV/EHU, Vitoria-Gasteiz.

Lizardi-Ituarte, A. (2019). Basque outer particles: A semantic and syntactic analysis for e*. Argitaratu gabeko eskuizkribua.

Lusini, S. (2013). Yes-no question/marking in Italian dialects: A typological, theoretical and experimental approach (argitaratu gabeko doktore-tesia). LOT, Utrecht.

McCloskey, J. (2005). A note on predicates and heads in Irish clausal syntax. In A. Carnie (arg.), Verb first: On the syntax of verb-initial languages (155-174. or.). Amsterdam & Phidadelphia: John Benjamins Publishing Company. doi: https://doi.org/10.1075/la.73.12mcc

Mitxelena, K. & Sarasola, I. (2017). Orotariko euskal hiztegia. Bilbo: Euskaltzaindia.

Monforte, S. (2015). Galdera partikulak euskaraz (master amaierako lana). UPV/EHU, Vitoria-Gasteiz.

Monforte, S. (2018). About the particle al in Basque. In M. Díaz-Ferro, J. Diz-Ferreira, A. Pérez-Pérez & A. Varela-Suárez (arg.). Novas perspectivas na lingüística aplicada (19-31. or.). Vigo: Axac.

Monforte, S. (2019). What microvariation can show us: An analysis of Basque DP ote. In J. Bayer & Y. Viesel (arg.), Proceedings of the workshop «Clause typing and the syntax-to-discourse relation in head-final languages» (175-191. or.). Konstantza: Fachbereich Linguistik der Universität Konstanz.

Monforte, S. (2020). Galderetako -a, al eta ote partikulak euskaraz. Sintaxia, mikroaldakortasuna eta interpretazioa (argitaratu gabeko doktore-tesia). UPV/EHU, Vitoria-Gasteiz.

Ortiz de Urbina, J. (1989). Parameters in the grammar of Basque: A GB approach to Basque syntax. Dordrecht: Foris. doi: https://doi.org/10.1515/9783110876741

Ortiz de Urbina, J. (1993a). Checking domains in Basque and Breton. ASJU, 27(3), 751-775.

Ortiz de Urbina, J. (1993b). Feature Percolation and Clausal Pied-Piping. In J. I. Hualde & J. Ortiz de Urbina (arg.), Generative studies in Basque linguistics (189-219. or.). Amsterdam: John Benjamins Publishing Company. doi: https://doi.org/10.1075/cilt.105.08urb

Ortiz de Urbina, J. (2008). Indar Sintagmak, Foku Sintagmak eta ezkerraldeko buruak euskaran. In I. Arteatx, X. Artiagoitia & A. Elordieta (arg.), Antisimetriaren hipotesia vs. buru parametroa: Euskararen oinarrizko hurrenkera ezbaian (51-67. or.). Bilbo: Antisimetriaren hipotesia vs. buru parametroa: Euskararen oinarrizko hurrenkera ezbaian (51-67. or.). Bilbo: upv/ehu.

Paul, W. (2014). Why particles are not particular: Sentence-final particles in Chinese as heads of a split cp. Studia Linguistica, 68(1), 77-115. doi: https://doi.org/10.1111/stul.12020

Peillen, T. (1986). Allande Elixagarai ligiarraren ixtoriak. Donostia: Haranburu.

Potts, C. (2005). The logic of conventional implicatures. Oxford & New York: Oxford University Press.

Prieto, P. & Rigau, G. (2007). The syntax-prosody interface: Catalan interrogative sentences headed by que. Journal of Portuguese Linguistics, 6(2), 29-59. doi: https://doi.org/10.5334/jpl.139

Rebuschi, G. (2013). On embedded interrogatives and related constructions in Northern Basque. In C. Bodelot, H. Gruet-Skrabalova & F. Trouilleux (arg.), Morphologie, syntaxe et sémantique des subordonnants (209-224. or.). Clermont-Ferrand: Presses universitaires Blaise Pascal.

Rivero, M.-L. (1993). Bulgarian and Serbo-Croatian Yes-No questions: V0-raising to -li versus -li hopping. Linguistic inquiry, 24(3), 567-575.

Rizzi, L. (1997). The fine structure of the left periphery. In L. Haegeman (arg.), Elements of grammar: Handbook of generative syntax (281-337. or.). Dordrecht: Springer.

Rizzi, L. (2001). On the position «Int(errogative)» in the left periphery of the clause. In G. Cinque & G. Salvi (arg.), Current studies in Italian syntax: Essays offered to Lorenzo Renzi (287-296. or.). Amsterdam: Elsevier.

Salaberri Zaratiegi, P. (2000). Luzaideko euskara, Mezkirizkoaren eta Aezkoakoaren argitan. In K. Zuazo (arg.), Dialektologia gaiak (223-262. or.). Vitoria-Gasteiz: Arabako Foru Aldundia & UPV/EHU.

Salaberry, E. (1958). Zapeta Urhe eta Espartin Churi. Euzko-gogoa, 9(2), 133-168. or.

Santazilia, E. (2009). Luzaideko hizkuntz bariazioa. Fontes Linguae Vasconum, 111, 219-248.

Scherf, N. (2017). The syntax of Swedish modal particles. In J. Bayer & V. Struckmeier (arg.), Discourse particles: Formal approaches to their syntax and semantics (78-99. or.). Berlin & Boston: De Gruyter. doi: https://doi.org/10.1515/9783110497151-004

Soroa, M. (1885). Alcate-berriya: Jostaketa Euskerara Moldatuba Gizon Bacarrentzat. Donostia: Pozoren Moldizkira.

Suñer, M. (1993). About indirect questions and semi-questions. Linguistics and Philosophy, 16(1), 45-77. doi: https://dx.doi.org/10.1007/BF00984722

Txurruka, A. & Urbieta, J. (2003). Debako euskara. Deba: Ostolaza Kultur Etxea. Wiltschko, M. (2017). Ergative constellations in the structure of speech acts. In J. Coon (arg.), The Oxford handbook of ergativity (419-446. or.). New York: Oxford University Press. doi: https://doi.org/10.1093/oxfordhb/9780198739371.013.18

Xiang, X. (2012). External information processing versus property ascertaining: A discourse-pragmatic study of three yes/no question particles in Shishan (Hainan Island, China). Text & Talk, 32(2), 255-280. doi: https://doi.org/10.1515/text-2012-0013

Zuazo, K. (2014). Euskalkiak. Donostia: Elkarlanean..

Publicado
2020-12-31
Cómo citar
Monforte, S. (2020). Galdera partikulak euskaraz [Partículas interrogativas en euskara]. Fontes Linguae Vasconum, (130), 399-424. https://doi.org/10.35462/flv.130.2