Ohar batzuk Urgull, Urkullu, Urkulu, Urkillo, Urkilla leku izenen inguruan [Brief observations on the place names Urgull, Urkullu, Urkulu, Urkillo, Urkilla]

  • Patxi Salaberri Zaratiegi Nafarroako Univertsitate Publikoa/Universidad Pública de Navarra [Spain]

Abstract

In this article, the author takes a look at the names Urkullu, Urkulu, Urkillo, Urkilla, repeated throughout the toponymy of Vasconia, and the San Sebastian oronym Urgull, which may appear to share the same origin as the aforementioned place names, but which, in fact, would not seem to have any etymological relationship with them at all. It is, first of all, established that these names ultimately come from the Latin furca, *furcu, and, secondly, that they refer to four different realities: 1) The place where two waterways meet, 2) the pass, passageway or gap between two mountains, 3) the place at which two paths separate –or join, 4) U-shaped rises in the ground. These names may be used alone, but may also be accompanied by another element placed either before or behind.

##about.statistics##

42
Download data is not yet available.

References

AIERBE, R. M. (1995): Documentación medieval del archivo municipal de Legazpia (1290-1495), Fuentes documentales medievales del País Vasco 60, Eusko Ikaskuntza, Donostia.

BAÑALES, G. & GORROTXATEGI, M. (2007): Toponimia Histórica de Barakaldo, Euskaltzaindia & Barakaldoko Udala & San Antonio argitaletxea.

COROMINES, J. & PASCUAL, J. A. (1987): Diccionario Crítico Etimológico Castellano e Hispánico, Gredos, Madril.

ERNOUT, A. & MEILLET, A. (1994): Dictionnaire Étymologique de la Langue Latine. Histoire des Mots, Paris, Éditions Klincksieck, laugarren argitalpenaren berrikusketa.

FÉNIÉ, B. & FÉNIÉ, J.-J. (1992): Toponymie gasconne, Editions Sud Ouest, Luçon.

FURUNDARENA, J. J. & ZALDUA, L. M. (1995): Donostiako toponimia, lan argitaragabea. Sarean sago eskuragai, ondoko helbidean: http://www.euskaraz.net/Toponimia/Toponimia-Etnogintza1.pdf.

GAVEL, H. (1918): "Note sur d'anciennes colonies gasconnes", RIEV, 9, 75-77.

GAVEL, H.(1935): "Le nom de Fontarabie est-il d'origine gasconne?", Mélanges de littérature, d'histoire et de philosophie offerts à M. Paul Laumonnier, Paris, 628-633.

GOIKOETXEA, I. & LEKUONA, I. (2007): Oiartzungo toponimia / Toponimia de Oiartzun, Oiartzungo Udala.

GOIKOETXEA, Ir. & ELOSEGI, J. I. (2006): Tolosako leku izenak, Tolosako Udala, Tolosa. Udalaren webgunean, euskara atalaren barnean daude kale izendegia eta toponimia biltzen duten bi artxiboak, nornahiren esku.

IÑIGO, A. (1996): Toponomástica Histórica del Valle de Santesteban de Lerín, Nafarroako Gobernua, Iruñea.

JIMENO JURIO, J. Mª (zuz.) (1990etik aitzina): Nafarroako Toponimia eta Mapagintza / Toponimia y Cartografía de Navarra (NTEM), Nafarroako Gobernua, Iruñea.

LESPY, V. & RAYMOND, P. (1998): Dictionnaire Béarnais Ancien & Moderne, J. Lafittek egindako argitalpena.

LOPEZ DE GEREÑU, G. (1989): Toponimia alavesa seguido de mortuorios y despoblados y pueblos alaveses, Onomasticon Vasconiae 5, Euskaltzaindia, Bilbo.

MITXELENA, K. (1953): Apellidos Vascos, Biblioteca Vascongada de los Amigos del País, Donostia. Txertoak egindako bosgarren edizioa ere ibili dugu (Donostia, 1997)

MITXELENA, K. (1987-2005): Diccionario General Vasco / Orotariko Euskal Hiztegia, Desclée De Brouwer & Euskaltzaindia & Mensajero, Bilbo.

MITXELENA, K. (1990): Fonética Histórica Vasca (FHV), «Julio Urkixo» Euskal Filologia Mintegiaren Gehigarriak IV, Gipuzkoako Foru Aldundia, Donostia, 4. argitaraldia.

MORVAN, M. (2004): Noms de lieux du Pays basque et de Gascogne, Bonneton, Paris.

PALAY, S. (1991 [1974]): Dictionnaire du Béarnais et du Gascon modernes, CNRS éditions, hirugarren argitalpenaren berrinprimaketa.

POZUELO, F. (2001): Documentación municipal de la cuadrilla de Salvatierra: Municipios de Asparrena y Zalduondo (1332-1520), Fuentes documentales medievales del País Vasco 106, Eusko Ikaskuntza, Donostia.

ROHLFS, G. (1977): Le Gascon. Études de Philologie Pyrénéene, Max Niemeyer & Marrimpouey, Tübingen & Paue, hirugarren edizio berretua. https://doi.org/10.1515/9783111330969

TELLABIDE, J. (1995): Donostiako Toponimi Erregistroa / Registro Toponímico Donostiarra, Kutxa Gizarte eta Kultur Fundazioa, Donostia.

Published
2007-12-31
How to Cite
Salaberri Zaratiegi, P. (2007). Ohar batzuk Urgull, Urkullu, Urkulu, Urkillo, Urkilla leku izenen inguruan [Brief observations on the place names Urgull, Urkullu, Urkulu, Urkillo, Urkilla]. Fontes Linguae Vasconum, (106), 475-481. https://doi.org/10.35462/flv106.5