Plurilingüismo histórico en Euskal Herria

Laburpena

Euskal-Herrian -euskaraz mintzatzen direnen Herria- bertakoekin ondoan, hizkuntza eta kultura desberdinetako herriak finkatu dira mendeetan zehar, bertako historian gizarte eleaniztun bat osatuz: K. a.ko lehenbiziko mila urteetan, aurrekelterak eta kelterak, garai berean iberiera eta geroago, erromatarkuntzarekin batera, latina.

Azken horretatik heldu ziren hizkuntza erromantzeak, batzuk Euskal Herrian garatuak: gaztelania parte batean, nafar-aragoiko erromantzea hegoalde eta inguruan, eta gaskoiera iparraldean. XI. mendearen bukaeratik XIV. mendera bitartean, okzitaniera-langedoziera finkatu zen Santiagoko Bideko nafar hirietan.

Langedoziera (XIV. mendearen bukaeran), nafar-aragoiera (XVI. mendean) Nafarroan, eta gaskoiera (XVIII. mendearen bukaeran) Iparralde eta Donostian desagertu ondoren, euskara gelditu zen etxeko hizkuntza, kultura eta harremanetarako frantsesa eta gaztelania geldituz.