Martin Goihetxeren, "Fableac edo aleguiac, Lafontenenetaric berechiz hartuac" (1852) obraren azterketarako gidamarka zenbait.

Katixa Dolharé-Çaldumbide

doi:10.35462/FLV128.2

Katixa Dolharé-Çaldumbide Bordeaux-Montaigne Unibertsitatea [Frantzia]

Gako-hitzak: Goihetxe, alegia, itzulpena

Laburpena

Martin Goihetxeren obraren lehen lau liburuen azterketa literarioa proposatzen da artikulu honetan. Lehenik testua aurkezten da, batez ere aitzinsolasean agertzen den Goihetxeren xedea, eta obraren arkitektura galdekatzen da. Ondotik, horren aspektu pedagogiko ezberdinak ikertzen dira: irakaspen moral eta espirituala, soziopolitikoa, kulturala eta linguistikoa. Azkenik, Goihetxeren itzulpen lanari egiten zaio arreta, erakutsiz alegia bilduma hori itzulpena baino hobeki birsorkuntza dela. Artikuluan ondorioztatzen da Goihetxek zubi lana egin nahi izan zuela frantses eta euskal literaturen artean: akulturazio adibide ona dateke etorkizunean gehiago barnatzekoa.

Estatistikak

95

##plugins.generic.usageStats.noStats##

Erreferentziak

Arcocha-Scarcia, A. (2003a). Manuscrits relatifs aux fables de La Fontaine et de Florian traduites et adaptées du français au basque labourdin par Martin Goyhetche (1791-1859). Lapurdum, 8, 25-83. https://doi.org/10.4000/lapurdum.916

Arcocha-Scarcia, A. (2003b). Florianen fableac Goyhetche apheçac franxesetic escoarara phertxutan itçuliac. In Euskaltzaindia (arg.), Euskal Gramatikari eta literaturari buruzko Jardunaldiak XXI. mendearen atarian (II, 33-68. or.). Bilbo: Euskaltzaindia. [Iker 14].

Beldarrain Agirre, J. (2010). Alegia klasikoak euskaraz: Isopeteko, La Fontaineren eta Samaniegoren alegien berridazketen azterketa (doktorego-tesia). EHU, Donostia.

Bouda K. (1973). Bemerkungen zum labourdischen des Abbé Goyhetche. Fontes Linguae Vasconum, 14, 163-184.

Dandrey, P. (2010). La fabrique des Fables. Paris: Klincksieck.

Francisque-Michel, F.-X. (1857). Le Pays Basque, sa population, sa langue, ses moeurs, sa littérature et sa musique. Paris: Didot.

Genette, G. (1982). Palimpsestes. La littérature au second degré. Paris: Seuil, Points/Essais.

Goyhetche, M. (1978). Fableac edo aleguiac Lafontenenetaric berechiz hartuac. Donostia: Hordago.

Hiribarren, J.-M. (1997). Eskualdunak. Iberia, Kantabria, Eskal Herriak, Eskal Herri bakhotxa eta hari darraikona (2. zatia). Patxi Altuna, Gurutze Aldabaldetreku eta Amaia Bonetaren edizioa. Donostia: Euskal Editoreen Elkartea, Klasikoak.

Lafitte, P. (1941). Le Basque et la littérature d’expression basque en Labourd, Basse-Navarre et Soule. Conférence donnée au Musée Basque de Bayonne le 3 avril 1941. Baiona: Librairie Le Livre. https://doi.org/10.1111/j.1755-5825.1951.tb00078.x

La Fontaine, J. (1991). Oeuvres Complètes I, J.-P. Collineten edizioa. Paris: Gallimard, La Pléiade.

Michel, F. (1857). Le Pays Basque, sa population, sa langue, ses moeurs, sa littérature et sa musique. Paris: Didot.

Orpustan, J.-B. (1996a). La fable dans la littérature basque. Lapurdum, 1, 141-155. https://doi.org/10.4000/lapurdum.1878

Orpustan, J.-B. (1996b). Précis d’histoire littéraire basque, 1545-1950. Baigorri: Izpegi.

Oxobi (1926). Alegiak. Baiona: Sordes.

Pikabea, J. (1991). Goyhetche, XIX. mendeko lapurtar atipiko batez, ASJU, 25(2), 651-658.

Rey, A. (zuz.). (1998). Dictionnaire historique de la langue française. Paris: Le Robert.