e5: euskararen komunitatearen garapenerako marko interpretatibo berria

Jone Goirigolzarri Garaizar; Inazio Marko; Ibon Manterola

doi:10.35462/flv132.7

Jone Goirigolzarri Garaizar Deustuko Unibertsitatea [Espainia] https://orcid.org/0000-0003-1844-2600
Inazio Marko Euskal Herriko Unibertsitatea UPV/EHU [Espainia] https://orcid.org/0000-0001-7005-1960
Ibon Manterola Euskal Herriko Unibertsitatea UPV/EHU [Espainia] https://orcid.org/0000-0001-8368-3318

Gako-hitzak: e5 egitasmoa, hizkuntza komunitatea, komunitatearen kapitalak, arakatze apreziatiboa, etorkizuneko eszenarioak

Laburpena

Lan honetan «Euskararen Etorkizuneko Eszenarioak Elkarrekin Eraikitzen» (e5) egitasmoa aurkeztuko da. e5 bi helburu nagusiren inguruan ardaztu zen: batetik, hurrengo hamarkadetarako euskalgintzaren aro berria konfiguratzen laguntzea, eta bestetik, euskararen biziberritze prozesua ulertzeko eta garatzeko marko interpretatibo berri bat lantzea. Artikuluan KOHiKoGa Eredua (Kapitaletan Oinarritutako Hizkuntz Komunitatearen Garapena) izendatu dugun marko berriaren oinarri teoriko-metodologikoak aurkeztuko ditugu eta e5 egitasmoa nola egikaritu zen azaldu. Azkenik, marko berri hau maila mikroan euskara biziberritzeko tresna egokia dela iradokiko dugu

Estatistikak

138

##plugins.generic.usageStats.noStats##

Erreferentziak

Beaulieu, L. J. (2014). Promoting vitality & sustainability. The Community Capitals

Framework. Purdie University, Center for Regional Development. https://pcrd.purdue.edu/wp-content/uploads/2020/09/Community-Capitals-Framework-Writeup-Oct-2014.pdf

Brenner, W. & Uebernickel, F. (arg.). (2016). Design thinking for innovation. Research and practice. Springer International Publishing.

Brown, T. & Wyatt, J. (2010). Design thinking for social innovation. Stanford Social Innovation Review, 8(1), 30-35.

Cooperrider, D. L. & Whitney, D. (2005). Appreciative inquiry. A positive revolution in change. Berrett-Koehler Publishers.

Emery, M., Fey, S. & Flora, C. (2006). Using community capitals to develop assets for positive community change. CD Practice, Promoting Principles of Good Practice, 13, 1-19. http://srdc.msstate.edu/fop/levelthree/trainarc/socialcapital/communitycapitalstodevelopassets-emeryfeyflora2006.pdf

Emery, M. & Flora, C. (2006). Spiraling-up: Mapping community transformation with community capitals framework. Community Development: Journal of the Community Development Society, 37(1), 19-35. https://doi.org/10.1080/15575330609490152

Eusko Ikaskuntza. (2017). Euskaraz garatu nahi duen komunitatearen egungo aktiboen mapa. e5 proiektuko 1. mintegiko eta delphiko emaitzak. Geroa Elkar-Ekin. Eusko Ikaskuntza. https://www.eusko-ikaskuntza.eus/files/galeria/files/e5_Egungo_Aktiboen_Mapa_01.pdf

Eusko Ikaskuntza. (2018a). Euskaldunon Mendea, 1918-2018. Eusko Ikaskuntza 100 urte. Eusko Ikaskuntza.

Eusko Ikaskuntza. (2018b). Etorkizunerako irudikatutako komunitatearen kapitalen eszenarioen konstelazioa. 2040ko jomugan irudikatutako aktibo nagusiak. e5 proiektuko 2. mintegiko emaitzak. Geroa Elkar-Ekin. Eusko Ikaskuntza. https://www.eusko-ikaskuntza.eus/files/galeria/files/e5_Etorkizuneko_Eszenarioen_Konstelazioa_02.pdf

Eusko Ikaskuntza. (2018c). 2040 urterako irudikatutako kapitalen (aktiboen) konstelazioak eraikitzeko ekibide gakoen mapa. e5 proiektuko 3. mintegiko emaitzak. Geroa Elkar-Ekin. Eusko Ikaskuntza. https://www.eusko-ikaskuntza.eus/files/galeria/files/e5_Ekinbide_Gakoen_Mapak_03.pdf

Eusko Ikaskuntza. (2018d). Geroa Elkar-Ekin. El futuro que nos(re)une. Notre futur ensemble. Liburu Zuriaren Oinarriak. Eusko Ikaskuntza. https://www.eusko-ikaskuntza.eus/files/argitalpenak/Liburu_Zuriaren_oinarriak.pdf

Eusko Ikaskuntza. (2019). Eusko Ikaskuntzaren XVIII. Kongresua Geroa Elkar-Ekin. Mendeurreneko Kongresua. Eusko Ikaskuntza. http://www.eusko-ikaskuntza.eus/PDFAnlt/congresos/18/Eusko%20Ikaskuntzaren%20XVIII%20kongresua.pdf

Eusko Ikaskuntza. (d. g.). Euskararen etorkizuneko eszenarioak elkarrekin eraikitzen. Eusko Ikaskuntza. https://www.eusko-ikaskuntza.eus/eu/proiektuak/euskararen-etorkizuneko-eszenarioak-elkarrekin-eraikitzen/pr-4/

Ferguson, R. F. & Dickens, W. T. (arg.). (1999). Urban problems and community development. Brookings Institution Press.

Flora, C. & Flora, J. (2008). Rural communities: Legacy and change (3. arg.). Westview Press.

Flora, C., Flora, J. & Fey, S. (2004). Rural communities: Legacy and change. Westview Press.

Green, G. P. & Haines, A. (2007). Asset building and community development. Sage.

Haines, A. (2009). Asset-based community development. In R. Phillips & R. H. Pittman (arg.), An introduction to community development (38.- 48. or.). Routledge.

Hernández, J. M. (2008). Euskara birpentsatu beharra, ekarpen batzuk antropologiatik. BAT Soziolinguistika aldizkaria, 69, 27- 42.

Hodges, R. & Prys, C. (2019). The community as a language planning crossroads: macro and micro language planning in communities in Wales. Current Issues in Language Planning, 20(3), 207-225. https://doi.org/10.1080/14664208.2018.1495370 .

IDEO (d. g.). Design Thinking para educadores. https://www.educarchile.cl/sites/default/files/2019-10/Design_Thinking_para_Educadores.pdf

Idiazabal, I. (2017). ¿Qué significa la escuela bilingüe para lenguas minorizadas como el nasa yuwe o el euskera? Onomázein, Revista de Lingüística, Filología y Traducción, zenbaki berezia 3, 137-152. https://doi.org/10.7764/onomazein.amerindias.08.

Irizar, M. (2019). Euskalgintzaren testuingurua: irakurketa soziopolitikoa. In Eusko Ikaskuntzaren XVIII. Kongresua Geroa Elkar-Ekin: Mendeurreneko Kongresua (256.-260. or.). Eusko Ikaskuntza.

Jacobs, C. (2011). Measuring success in communities: Understanding the Community Capitals Framework. Extension Extra. South Dakota State Cooperative Extension Service, 16005. http://pascalobservatory.org/sites/default/files/capitalsextension_extra.pdf

Jausoro, N., Martinez de Luna, I. & Davila, A. (1998). Gazte donostiarren hizkuntzekiko harremanak. BAT Soziolinguistika aldizkaria, 27, 51-81.

Kasares, P. (2014). Euskaldun hazi Nafarroan: euskararen belaunez belauneko jarraipena eta hizkuntza sozializazioa familia euskaldunetan. Euskaltzaindia.

Kasares, P. (2017). Euskararen transmisioa: berrikuspena hizkuntza-sozializazioaren paradigmatik. In J. Goirigolzarri, X. Landabidea & I. Manterola (arg.), Euskararen biziberritzea: marko, diskurtso eta praktika berriak birpentsatzen (27.-51. or.). UEU.

Kretzmann, J. P. & McKnight, J. L. (1993). Building communities from the inside out: A path toward finding and mobilizing a community’s assets. ACTA Publications.

Larrarte, J. M. (2019). Osotasunean landu ezean, beti herren. In Eusko Ikaskuntzaren XVIII. Kongresua Geroa Elkar-Ekin: Mendeurreneko Kongresua (280.-286. or.). Eusko Ikaskuntza.

Manterola, I. (2020). Euskararen komunitatearen garapena e5 egitasmoaren bidez. In X. Artiagoitia, I. Camino, I. Epelde & K. Ulibarri (arg.), Eibartik Zuberoara euskalkietan barrena. Koldo Zuazo irakaslearen omenez (497.-509. or.). UPV/EHU.

Marko, I. (2019). e5 proiektua: zer izan den eta nola egin den. e5 >> e3+L. In Eusko Ikaskuntzaren XVIII. Kongresua Geroa Elkar-Ekin: Mendeurreneko Kongresua (261.-267. or.). Eusko Ikaskuntza.

Mattessich, P. & Monsey, M. (2004). Community building: What makes it work. Wilder Foundation.

McCarty, T. L. (2018). Community-based language planning. In L. Hinton, L. Huss & G. Roche (arg.), The Routledge handbook of language revitalization (22.-35. or.). Routledge. https://doi.org/10.4324/9781315561271-4

Ortega, A., Amorrortu, E., Goirigolzarri, J. & Urla, J. (2016). Euskal hiztun berriak: esperientziak, jarrerak eta identitateak. Deustuko Unibertsitatea.

Ortega, A. & Manterola, I. (argitaratzear). 40 años de revitalización del euskera: investigación y cultura lingüística. In E. Eggert & B. Peter (arg.), Methoden zur Erforschung der Kultur der regionalen Mehrsprachigkeit. Peter Lang.

Pagola, R. M. (2018). Argi-ilunak euskarak bizi izan duen menderik emankorrenean. In Eusko Ikaskuntza, Euskaldunon Mendea, 1918-2018. Eusko Ikaskuntza 100 urte (176.-201. or.). Eusko Ikaskuntza.

Péché, J. P., Mieyeville, F. & Gaultier, R. (2013). Design Thinking: le design en tant que management de projet. Entreprendre & Innover, 19, 9-20.

Rainey, D. V., Robinson, K. L., Allen, I. & Christy, R. D. (2003). Essential forms of capital for sustainable community development. American Journal of Agricultural Economics, 85(3), 708-715.

Talde eragilea. (2017/01/12). e5 proiektuko talde eragilearen bileraren akta [Argitaratu gabeko txostena].

Urla, J. (2012). Reclaiming Basque: Language, nation and cultural activism. University of Nevada Press.

Urla, J. (2019). Towards a ‘speaker centered’ design of language planning. In Eusko Ikaskuntza, Eusko Ikaskuntzaren XVIII. Kongresua Geroa Elkar-Ekin. Mendeurreneko Kongresua. (370.-377. or.). Eusko Ikaskuntza. http://www.eusko-ikaskuntza.eus/PDFAnlt/congresos/18/Eusko%20Ikaskuntzaren%20XVIII%20kongresua.pdf

Urla, J. & Burdick, C. (2018). Counting matters: quantifying the vitality and value of Basque. International Journal of the Sociology of Language, 252, 73-96. https://doi.org/10.1515/ijsl-2018-0015

Whitney, D. & Trosten-Bloom, A. (2010). The power of appreciative inquiry. A practical guide to postive change. Berret-Koehler Publishers.

Zarraga, A., Coyos, J. B., Hernández, J. M., Joly, L., Larrea, I., Martínez, L., Uranga, B. & Bilbao, P. (2010). Soziolinguistika eskuliburua. Soziolinguistika Klusterra.

Zuberogoitia, A., Arana, G. & Bidegain, E. (2013). Sormena, berrikuntza eta komunikazio ikasketak: Design Thinking eta Creation Nets metodologien aukerak aztertzen. Tantak, 25(1), 85-104.