Aramaioko hizkera
Laburpena
Aramaioko euskararen azterketa egiten da lan honetan. Sarreran Aramaiori buruzko datu batzuk eman ostean, lana egiteko erabili diren zenbait irizpide metodologiko eskaintzen dira, eta oinarri teorikoak aipatu. Ondoren, hizkera honen azterketa linguistikoa egiten da, honako atal hauek bereiziz: fonologia, izenaren morfologia, aditzaren morfologia eta morfosintaxia. Azkenik, ondorioetan, Aramaioko hizkeraren kokagunea zehazten da (mendebalarekin lotzen duten eta banatzen duten ezaugarriak emanez, eta baita Arabarekin lotzen dutenak), eta Aramaioko euskararen eta (Aramaioko auzo den) Oletakoaren arteko desberdintasunak seinalatzen dira
Estatistikak
Erreferentziak
ASKOREN ARTEAN, 1998, Arrasateko euskara. Arrasateko Udala.
ATUTXA, I., 1995, "Euskara", in J. Urkiza (arg.), 215-252.
AURREKOETXEA, G., 1995, Bizkaieraren egituraketa geolinguistikoa. Bilbo: EHUko Argitarapen Zerbitzua.
AURREKOETXEA, G., 1996, "Hizkerak banatzeko ezaugarriez", ASJU 30, 127-143.
AURREKOETXEA, G., 1997, "Ahozko testuak transkribatzeko irizpideak", Uztaro 23, 87-94.
AURREKOETXEA, G. & Videgain, X., 1993, "Euskal Herriko Hizkuntza Atlasa. Galdesorta", Euskera 38, 529-647.
AZKUE, R. M., 1969a [1905-6], Diccionario vasco-español-francés. Bilbo: La Gran Enciclopedia Vasca.
BURGETE, X. & Gaminde, I., 1991, Otxandioko euskaraz. Bilbo.
CAMINO, I., 1997, Aezkoako euskararen azterketa dialektologikoa. Iruñea: Nafarroako Gobernua.
CAMINO, I., (arg.), 1998a, Nafarroako hizkerak. Bilbo: UEU.
CAMINO, I., 1998b, "Zer dago dialektologiaren gibelean", in Camino, I. (arg.), 111-144.
CHAMBERS, J. K. & Trudgill, P., 1994 [1980], La dialectología. Madrid: Visor.
EIBARKO ADITZ-BATZORDIA, 1998, Eibarko aditza. Eibar: Eibarko Udala.
ELEJALDE, J. M., 1989, Ayer y hoy del valle de Aramaiona. Gasteiz: Arabako Foru Aldundia.
ELEXPURU, J. M., 1996, Bergara aldeko lexikoa. EHUko Doktoradutza Tesi argitara gabea.
ELORTZA, J., 1994, "Aditzaren izen-formak Deba Garaian eta Araba aldean", in R. Gómez & J. A. Lakarra (arg.), 465-477.
ERDOZIA, J. L., 2001, Sakana erdialdeko euskara. Iruñea: Nafarroako Gobernua.
EROSTARBE, A., 1994, "Aditz izenak Oñatiko euskeran", in R. Gómez & J. A. Lakarra (arg.), 495-517.
ETXABE, K. & Garmendia, L., 2003, Zaldibiako euskara. Zaldibia: Zaldibiako Udala.
ETXEBARRIA, Juan M., 1991, Zeberio haraneko euskararen azterketa etnolinguistikoa. Zornotza: Ibaizabal.
EUSKALTZAINDIA, 1993, Euskal Gramatika Laburra: Lehen Urratsak. Bilbo: Euskaltzaindia.
EUSKALTZAINDIA, 1999a, Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-V (Mendeko perpausak-1: Osagarriak, erlatiboak, konparaziozkoak, ondoriozkoak). Bilbo: Euskaltzaindia.
EUSKALTZAINDIA, 2000, "Hiztegi Batua", Euskera 45, 2000-2, 477-757.
GAMINDE, I., 1988, Ahozko bizkaieraz. Bilbo: Bizkaiko AEK.
GAMINDE, I., 1992, Urduliz eta Gatikako Herri Hizkeren Azterketa Linguistikoa [Deustuko Unibertsitatean irakurritako doktorego tesia].
GAMINDE, I., 1995, Bizkaieraren azentu-moldeez. Bilbo: Labayru Ikastegia.
GAMINDE, I., 1997, "Mendebaldeko azentuak", in Askoren artean, Mendebaldeko euskara XX. mende goienean. Bilbo: Mendebalde Euskal Kultur Elkartea.
GAMINDE, I., 1998, Euskaldunen azentuak. Bilbo: Labayru Ikastegia.
GAMINDE, I., 1999a, "Elosu, Nafarrate eta Urrunagako euskaraz", FLV 81, 241-262.
GAMINDE, I., 1999b, Bakio berbarik berba. Bilbo: Labayru Ikastegia, Bilbao Bizkaia Kutxa & Bakioko Udala.
GAMINDE, I., 2000, "Zamudioko euskararen soinu egituraz", in Askoren artean, Mendebaldeko berbetearen formalizazinoa. Bilbo: Mendebalde Euskal Kultur Elkartea.
GAMINDE, I., 2001, "Meñakako berba konposatuen azentuaz", FLV 86, 33-47.
GAMINDE, I., 2002, "Bizkaiko euskararen ezaugarri fonologiko batzuen inguruan", Euskalingua (www.mendebalde.com/euskalingua). Bilbo: Mendebalde Kultura Alkartea.
GAMINDE, I. & HUALDE, J.I., 1995, "Euskal azentu-ereduen atlaserako: zenbait isoglosa", ASJU 29-1, 175-197.
GARATE, G., 1995, "Bizkaiera", in J. Urkiza (arg.), 183-214.
GARATE, G., 1996, "Bizkaiera eta gipuzkera", Jakin 92, 89-103.
GARATE, G., 2004, "Bizkaiera", Karmel 2004-3, 52-71. https://doi.org/10.5771/0042-384X-2004-3-71
GARMENDIA, J., 1978, Apuntes etnográficos del valle de Aramayona. Gasteiz: Caja de Ahorros Municipal de la Ciudad de Vitoria.
GÓMEZ, R. & LAKARRA, J. A. (arg.), 1994, Euskal Dialektologiako Kongresua. (Donostia, 1991ko irailaren 2-6). ASJUren gehigarriak-28. Donostia: Gipuzkoako Foru Aldundia.
HUALDE, J. I., 1989a, "Acentos vizcaínos", ASJU 23-1, 275-325.
HUALDE, J. I., 1989b, "Fonología léxica y postléxica, con especial referencia a la lengua vasca", ASJU 23-2, 651-662.
HUALDE, J. I., 1991, Basque Phonology. London-New York: Routledge.
HUALDE, J. I., 1997, Euskararen azentuerak. ASJUren gehigarriak-42. Donostia-Bilbo: Gipuzkoako Foru Aldundia & Euskal Herriko Unibertsitatea.
HUALDE, J. I. & BILBAO, X., 1992, A phonological Study of the Basque Dialect of Getxo. ASJUren gehigarriak-29. Donostia: Gipuzkoako Foru Aldundia.
HUALDE, J. I. & ELORDIETA, G. & ELORDIETA, A., 1995, The Basque dialect of Lekeitio. ASJUren gehigarriak-34. Bilbo-Donostia: EHU-Gipuzkoako Foru Aldundia.
HURTADO, I., 2001, Goierriko eta Tolosalde hegoaldeko hizkerak. Lazkao: Goierriko Euskal Eskola Kultur Elkartea.
IBARRA, O., 1995, Ultzamako hizkera. Inguruko euskalkiekiko harremanak. Iruñea: Nafarroako Gobernua.
IZAGIRRE, K., 1970, El vocabulario vasco de Aranzazu-Oñate y zonas colindantes. ASJUren gehigarriak-7. Donostia: Gipuzkoako Foru Aldundia.
KNÖRR, H. & ZUAZO, K. (arg.), 1998, Arabako Euskararen Lekukoak. Ikerketak eta Testuak. Gasteiz: Eusko Legebiltzarra.
LAKARRA, J. A., 1981, "Barrutiaren edizio kritiko baterako", ASJU 15, 121-156.
LAKARRA, J. A., 1986, "Bizkaiera zaharra euskalkien artean", ASJU 20-3, 639-681.
LARRAÑAGA, J., 1998, Antzuolako hizkera. Antzuolako Udala.
MITXELENA, K., 1981a, "Lengua común y dialectos vascos", ASJU 15, 289-313.
MITXELENA, K., 1981b, "Encuestas lingüísticas en el País Vasco", Euskera 26, 133-145.
MITXELENA, K., 1985 [1961], Fonética histórica vasca. 3. arg.. Donostia: Gipuzkoako Foru Aldundia.
MITXELENA, K., 1987-, Diccionario General Vasco. Orotariko Euskal Hiztegia. Bilbo: Euskaltzaindia.
MITXELENA, K., 1988, Sobre historia de la lengua vasca (2 liburuki). ASJUren gehigarriak-10. Donostia: Gipuzkoako Foru Aldundia.
MITXELENA, K., 1991, "De dialectología vasca", FLV 58, 179-203.
MOHANAN, K. P., 1986, The Theory of Lexical Phonology. Dordrecht: Reidel. https://doi.org/10.1007/978-94-009-3719-2
MONTOYA, E., 2004, Urdazubi eta Zugarramurdiko euskara. Iruñea: Nafarroako Gobernua.
OÑEDERRA, M. L., 1990, Euskal fonologia: palatalizazioa. Asimilazioa eta hots sinbolismoa. Leioa: EHUko Argitarapen Zerbitzua.
PRECIADO, J.M.,1994, Kolorea herri euskaldun batean. Galdesorta baten diseinu eta aplikazioa Aramaioko bi muturretako belaunaldietan. Leioa: EHU.
PUJANA, P., 1975, "Oleta Aramaio ote da?", Karmel 1975-4, 52-56. https://doi.org/10.1111/j.1600-0404.1975.tb07611.x
PUJANA, P., 1977, Oletako euskal aditza. El verbo vasco de Oleta (Araba). Flexiones ika del Valle de Leintz (Gatzaga, Eskoriatza, Aretxabaleta y Arrasate), del Valle de Angiozar (Bergara), de Zeanuri y de la zona de Mungia. Diputación Foral de Alava.
PUJANA, P., 1995, "Hikako berbetea Aramaioko Muxika-Olaetan", in J. Urkiza (arg.), 261-275.
SALABERRI MUÑOA, P., 1995, "Hizkuntz errealitateaz", in J. Urkiza (arg.), 253-260.
SALABURU, P., 1984, Hizkuntz teoria eta Baztango euskalkia: fonetika eta fonologia (2 liburuki). Leioa: EHU.
SIADECO, 1998, Aramaioko azterketa soziolinguistikoa 1998. Argitara gabea.
TRASK, R. L., 1997, The History of Basque. London: Routledge.
TRUDGILL, P., 1986, Dialect in contact. Oxford: Blackwell.
TXILLARDEGI, 1982, Euskal Fonologia. Donostia: Ediciones Vascas.
TXILLARDEGI, 1984, Euskal azentuaz. Donostia: Elkar.
UEU, 1987, Euskal dialektologiaren hastapenak. 2 arg. Iruñea: Udako Euskal Unibertsitatea.
UNED, 1988, Bergarako euskera. Bergara: UNED.
URIARTE, J. A., 1995, Fruizko hizkera: azterketa linguistikoa [Deustuko Unibertsitatean irakurritako doktorego tesia].
URIBARREN, P., 1972, "Aramaiona'ko euskeraren berezitasunak, euskal idazleak, eta euskeraren egoera eta etorrera", Euskera 17, 157-167.
URIBARREN, P., 1975a, "Aramaio'n euskera noiz arte?", Karmel 1975-1, 38-43. https://doi.org/10.1080/00043389.1975.11760883
URIBARREN, P., 1975b, "Aramaio Araba ote da", Karmel 1975-2, 52-57.
URIBARREN, P., 1977, "Aramaio-ko herria burua jasotzen", Karmel 1977-1, 69-73.
URIBARREN, P., 1995, "Toponimia", in J. Urkiza (arg.), 277-323.
URKIZA, J. (arg.), 1995, Aita Gabirel Jauregi Uribarren (1895-1945). Markina: Ed. El Car men.
VENY, J., 1985, Introducció a la dialectologia catalana. Barcelona: Enciclopèdia Catalana.
VIAPLANA, J., 1996, Dialectologia. València: Universitat de València.
YRIZAR, P., 1981, Contribución a la dialectología de la lengua vasca (2 liburuki). Donostia: Gipuzkoako Aurrezki Kutxa Probintziala.
YRIZAR, P., 1992, Morfología del verbo auxiliar vizcaíno (2 liburuki). Bilbo: Euskaltzaindia & BBK.
ZUAZO, K., 1998a, "Arabako euskara", in H. Knörr & K. Zuazo (arg.), Arabako Euskararen Lekukoak. Ikerketak eta Testuak. Gasteiz: Eusko Legebiltzarra, 125-189.
ZUAZO, K., 1998b, "Euskalkiak, gaur", FLV 78, 191-233.
ZUAZO, K., 1999a, "Arabako euskararen kokagunea", FLV 80, 165-184.
ZUAZO, K., 1999b, Arabarrak Euskararen Herrian. Gasteiz: Arabera.
ZUAZO, K., 1999c, Deba ibarreko euskeria. Deba ibarreko udalak.
ZUAZO, K., 2000a, Euskararen sendabelarrak. Irun: Alberdania.
ZUAZO, K., (arg.), 2000b, Dialektologia gaiak. Gasteiz: Arabako Foru Aldundia.
ZUAZO, K., 2003, Euskalkiak, Herriaren lekukoak. Donostia: Elkar.
ZUAZO ETA BADIHARDUGU EUSKERA ALKARTIA, 2002, Deba ibarretik Euskararen Herrira. Eibar: BADIHARDUGU Euskera Alkartia.
ZUBIRI, Y & E., 1995, Euskal Gramatika Osoa. Bilbo: Didaktiker.
Egile-eskubideak 2006 Jose Luis Ormaetxea Lasaga
Esta obra está bajo licencia internacional Creative Commons Reconocimiento-NoComercial 4.0.
