Nafarroa Behereko euskara

Iñaki Camino

doi:10.35462/flv97.2

Iñaki Camino Euskal Herriko Unibertsitatea / EHHA – Euskaltzaindia [Espainia]

Laburpena

Nafarroa Behereko ibarretako euskararen ehun ezaugarri baino gehiago aztertu dira artikulu honetan. Emaitzen arabera, erdiguneko Nafarroa Behereko mintzorik homogeneoenaren aldean, argi eta garbi ageri da, mintzorik berezienak Amikuzekoa eta Baigorrikoa direla; baita Nafarroa Behereko euskara orokor horrek batasun handixkoa duela ere. Batasun-mailarik handiena, Garazi, Oztibarre eta Arberoa-Iholdiko euskarak dute, inolaz ere. Ez diegu begia galdu Lapurdiko Aturrialdeko Bardozeko eta Beskoitzeko mintzoei eta bestalde, Hazparnealdeko euskara ere Nafarroa Beherekoarekin alderatu dugu. Hondarrean, Lapurdi barnealdeko Larresoro inguruko euskara ere aztertu dugu: emaitzen arabera, ez dirudi Nafarroa Behereko eta Lapurdiko euskara elkarrengandik dialektologikoki bereiztea batere gauza erraza denik, ez dirudi bien arteko muga dialektalaren lelo zaharrak egiantzekotasun handirik duenik.

Estatistikak

120

##plugins.generic.usageStats.noStats##

Erreferentziak

ALBERDI, J., 1996, Euskararen tratamenduak: erabilera, Iker 9, Euskaltzaindia, Bilbo.

ALLIÈRES, J., 1977 & 1986, "Petit atlas linguistique basque français "Bourciez" (I eta II), FLV 27, 353-386 eta 47, 5-45.

ARANZADI ZIENTZIA ELKARTEA, 1984-1990, Euskalerriko Atlas Etnolinguistikoa [EAEL], Donostia.

BARANDIARAN, J. M., 1982-83, "Materiales para un estudio del Pueblo Vasco en Urepel. Año 1948", Anuario de Eusko Folklore 31, 9-30.

BARBIER, J., 1987 [1924], Supazter xokoan, Klasikoak saila 16, Euskal Editoreen Elkartea, Itxaropena, Zarautz.

CAMINO, I., 1987, "Nafarrera beherea", in Euskal Dialektologiaren Hastapenak, 2. argit., UEU, Bilbo, 313-426.

CAMINO, I., 1988, "Euskara batuak 20 urte bete ditu, baina... batua batu ote?", Euskal Kulturaren Urtekaria 1988, Argia, Donostia, 161-191. https://doi.org/10.1007/BF00768393

CAMINO, I., 2002, "Euskal Dialektologia (II)", Koldo Mitxelena eta euskalaritzaren garapena azken mende erdian izeneko EHUko uda ikastaroan eman hitzaldia, Donostia, 2002/VIII/24, 11 or.

CAMINO, I., 2004, "Irizpide metodologikoak egungo Euskal Dialektologian", Euskera 49/1, 37-72.

CASENAVE-HARIGILE, J., 1983, Amikuze. Ikastola liburutegia. Geografia saila 8, Gordailu, Donostia.

CERQUAND, J. F., 1985, Ipar Euskal Herriko legenda eta ipuinak, Anuntxi Arana (arg.), Txertoa, Donostia.

DARRICARRÈRE, J. B., 1911, "Le livre basque intitulè: Onsa hilceco bidia", RIEV 5, 14-46.

DUHAU, H., 1993, Hasian hasi. Beskoitzeko euskara, Alinea, Donibane-Lohizune.

DUHAU, H., 2003, Hasian hasi. Beskoitzeko Euskara (Beskoitzeko Heskuara), Euskal Kultur Erakundea & Beskoitze, Donibane-Lohizune.

DUNY PÉTRÉ, P., 1959, "Trois textes folkloriques basques de Basse-Navarre Orientale", BAP 15/1, 47-60.

EPELDE, I., 2003, Larresoroko euskara, Gasteiz, EHU-ko tesi argitaragabea.

ESARTE, P., 1983, Alduide, corazón de Navarra, Elizondo.

ESTORNÉS LASA, J., 1985, "Zoilo'ren uzta. La cosecha de Zoilo", FLV 45, 31-93.

ETXEBARRIA, J. M., 1994, "Las grabaciones de Viena en euskera. Bajo navarro occidental y bajo navarro oriental", Mundaiz 47, 45-75.

ETXEPARE, J., 1984, Jean Etchepare mirikuaren (1877-1935) idazlanak. I. Euskal gaiak, P. Xarritton (arg.), Elkar, Donostia.

GUITER, H., 1973, "Atlas et frontières linguistiques", in G. Straka & P. Gardette (arg.), Les dialectes romans de France à la lumière des atlas régionaux. Col. de Strasbourg, 1971, Paris, 61-109.

HAASE, M., 1990, "Erdal hitzen mailegatzea Iparraldeko euskaraz", Euskera 35/2, 405-415.

HAASE, M., 1994, "Amikuzera", in R. Gómez & J. A. Lakarra (arg.), Euskal Dialektologiako Kongresua, Gipuzkoako Foru Aldundia, Donostia, 173-187.

HARITXELHAR, J., 1963, "Textes folkloriques de la vallée de Baigorry", Actas del Tercer Congreso Internacional de Estudios Pirenaicos, CSIC, Zaragoza, 51-73.

IÑIGO, P., SALABERRI, P. & ZUBIRI, J. J., 1995, "-ki aditz-atzizkiaren gainean", FLV 69, 243- 295.

IRIZAR, P., 1999-2002, Morfología del verbo auxiliar bajo navarro oriental (I, II, III), EHU & Euskaltzaindia, Bilbo.

IRIZAR, P., 1999b, Morfología del verbo auxiliar bajo navarro occidental, EHU & Euskaltzaindia, Bilbo.

LACOMBE, G., 1971-72, "Notes sur le basque des Aldudes. Noms de maisons, mots et récits populaires" [J. M. Barandiaran arg.], Anuario de Eusko Folklore 24, 25-44.

LARRE, E., 1980, Aiherra. Nafarroaren leihoa, Itxaropena, Zarautz.

PIKABEA, J., 1993, Lapurtera idatzia (XVII-XIX). Bilakaera baten urratsak, EHU & Kutxa Fundazioa, Donostia.

SALABERRI, P. & KAMINO, P., 2001, "Aditz trinkoen orainaldiko formak Luzaideko euskaran", FLV 87, 193-202.

SALABERRI IBARLAKOA, 1856, Vocabulaire de mots basques bas-navarrais traduits en langue française, Lamaignére, Baiona.

SARASOLA, I., 1991 [1986], "Elissambururen literatur obra. Piarres Adameren hizkeraz", in Jean Baptiste Elissamburu. Piarres Adame, Klasikoak 5, Euskal Editoreen Elkartea, Elkar, Donostia, 22-27.

VIDEGAIN, X., 1983, "Alokutiboa Lopez-engan (1782)", in Piarres Lafitte-ri omenaldia, Iker 2, Euskaltzaindia, Bilbo, 625-646.

VINSON, J., 1907, "Spécimens de variétés dialectales basques", RIEV 1, 627-633.

VINSON, J., 1911, "Spécimens de variétés dialectales basques", RIEV 5, 211-223.

ZUAZO, K., 1988, Euskararen batasuna, Iker 5, Euskaltzaindia, Bilbo.

ZUAZO, K., 1989, "Zubereraren sailkapenerako", ASJU 23/2, 609-650.

ZUAZO, K., 1998, "Euskalkiak. Gaur", FLV 78, 191-233. https://doi.org/10.1080/000155598441684

ZUAZO, K., 1999, "Baigorriko euskara kokatzeari buruz", Lapurdum 4, 247-277.

ZUAZO, K., 2003, Euskalkiak, Herriaren lekukoak, Elkar, Donostia.