Tribunales navarros y lengua vasca. El proceso por preeminencias en la iglesia de Labiano (1666) [Auzitegi nafarrak eta euskara. Auzibidea lehentasunengatik Labioko elizan (1666)]

Laburpena

Aro Modernoan zehar, gehiengoaren hizkuntzaren eta dokumentuetako hizkuntzaren arteko ezberdintasunari, hots, euskara eta gaztelaniaren arteko desberdintasunari buru eman behar izan zion Nafarroako Administrazioak. xvi. mendearen amaieran, oraindik ere, nafartarren erdiak ez zuen gaztelania ulertzen. Haien eguneroko jarduera aurrera eramateko, auzitegiak elebidunak ziren funtzionarioez baliatu ohi ziren, justizia-ofizialez, hain zuzen ere: sekretarioez, eskribauez, notarioez eta hartzaileez. Hauentzat guztientzat, euskal hizkuntzaren gaineko jakinduria irizpide profesionala izan ohi zen. Dokumentuek isilarazitako haien itzulpengintza-lanek probokatu zuten (1666. urteko Labianoko kasua salbuetsirik) euskara hizkuntza-oinarri zuen erresuma nafarrak, gerora utzitako dokumentazio guztia, gaztelaniaz soilik helarazi izana.