Etimologiak ate-joka: din-don… (jo eta josi; eman eta iramo(n); jin eta jainko) [Las etimologías llaman a la puerta: din-don... ( jo ‘pegar’ y josi ‘coser’; eman ‘dar’ e iramo(n) ‘lanzar’; jin ‘venir’ y jainko ‘dios’)]

  • Borja Ariztimuño UPV/EHU, Gasteiz [España]
Palabras clave: protovasco, etimología, verbo, raíz monosilábica, familias de palabras

Resumen

Las raíces monosilábicas del protovasco *din ‘venir’ y *don ‘poner’ son el eje del presente artículo; concretamente, analizo palabras derivadas de dichas raíces (las familias), proponiendo nuevas etimologías y comparándolas con reconstrucciones anteriores del investigador Joseba Lakarra, a fin de establecer sus relaciones formales y semánticas. He querido subrayar, en general, tanto la necesidad de emplear en este tipo de trabajos las formas dialectales y los cambios fonéticos de una manera prudente y minuciosa, sin descartar ninguna variante a priori, como la utilidad del análisis del significado para poder demostrar, o al menos apoyar, las posibles relaciones entre palabras.

Estadísticas

59
La descarga de datos todavía no está disponible.

Referencias

GORROTXATEGI, J., 2007, «Onomástica de origen vasco-aquitano en Hispania y el Imperio Romano», in M. Mayer, G. Baratta & A. Guzmán (arg.), Acta XII Congressus Internationalis Epigraphiae Graecae et Latinae [Monografies de la Secció Històrico Arqueològica X], Bartzelona, Institut d'Estudis Catalans, U. de Barcelona, U. Autònoma de Barcelona, 629-634.

HUALDE, J. I., 1997, «Aitzineuskararen leherkariak», ASJU, 31.2, 411-424.

HUALDE, J. I., LAKARRA, J. A. & TRASK, R. L. (arg.), 1995, Towards a History of the Basque Language, Amsterdam/Philadelphia, John Benjamins. https://doi.org/10.1075/cilt.131

LAKARRA, J. A., 1995, «Reconstructing the Pre-Proto-Basque Root», in Hualde et al., 1995, 189-206. https://doi.org/10.1075/cilt.131.08lak

LAKARRA, J. A., 1998, «Hizkuntzalaritza konparatua eta aitzineuskararen erroa», Uztaro, 25, 47-110.

LAKARRA, J. A., 2004, «Etimología y reconstrucción en el campo vasco», in E. Ridruejo (arg.), Las otras lenguas de España, Valladolid, 41-116.

LAKARRA, J. A., 2005, «Prolegómenos a la reconstrucción de segundo grado y al análisis del cambio tipológico en (proto) vasco», Palaeohispanica, 5, 407-470.

LAKARRA, J. A., 2006a, «Notas sobre iniciales, cambio tipológico y prehistoria del verbo vasco», in J. A. Lakarra & J. I. Hualde (arg.), Studies in Basque and Historical Linguistics in Memory of R. L. Trask , ASJU, 40.1/2, Bilbo, UPV/EHU, 561-621.

LAKARRA, J. A., 2006b, «Jaun eta jabe, jaio eta herio, jin eta joan ...: etimologiaz eta aditz morfologia zaharraz (Hitz hasierez II)», in B. Fernández & I. Laka (arg.), Andolin gogoan. Essays in ho nour of Professor Eguzkitza, UPV/EHU, 575-611.

LAKARRA, J. A., 2008a, «Aitzineuskararen gramatikarantz malkar eta osinetan zehar», in X. Artiagoitia & J. A. Lakarra (arg.), Gramatika Jaietan. Patxi Goenagari Omenaldia, ASJU-ren gehigarriak LI, Bilbo, UPV/EHU, 451-490.

LAKARRA, J. A., 2008b, «Temas para un prólogo: forma canónica, tipología holística diacrónica y reconstrucción del protovasco», Oihenart, 23, 277-347.

LAKARRA, J. A., 2009a, «Adabakiak /h/-aren balio etimologikoaz», ASJU, 43, 565-596.

LAKARRA, J. A., 2009b, «Forma canónica y cambios en la forma canónica de la lengua vasca: hacia los orígenes del bisilabismo», Palaeohispanica, 9, 557-609.

LAKARRA, J. A., 2010, «Aitzineuskararen berreraiketaz: egindakoaz eta eginkizunez», Euskera, 2009/54-1, 17-98.

LAKARRA, J. A., 2011, «Erro monosilabikoaren teoria eta aitzineuskararen berreraiketa: zenbait alderdi eta ondorio», Fontes Linguae Vasconum (FLV), 113, 5-114.

MITXELENA, K., 1977 [1961], Fonética histórica vasca, ASJU-ren gehigarriak IV, Donostia, Gipuzkoako Foru Aldundia.

MITXELENA, K., 1987, Orotariko Euskal Hiztegia-Diccionario general vasco, Bilbo, Euskaltzaindia.

TRASK, R. L., 1995, «On the History of the Non-Finite Verb Forms in Basque», in Hualde et al., 1995, 207-234.

https://doi.org/10.1075/cilt.131.09tra

Publicado
2012-06-30
Cómo citar
Ariztimuño, B. (2012). Etimologiak ate-joka: din-don… (jo eta josi; eman eta iramo(n); jin eta jainko) [Las etimologías llaman a la puerta: din-don. ( jo ‘pegar’ y josi ‘coser’; eman ‘dar’ e iramo(n) ‘lanzar’; jin ‘venir’ y jainko ‘dios’)]. Fontes Linguae Vasconum, (114), 119-128. https://doi.org/10.35462/flv114.5