Etimologiak ate-joka: din-don… (jo eta josi; eman eta iramo(n); jin eta jainko)

  • Borja Ariztimuño UPV/EHU, Gasteiz [Espainia]
Gako-hitzak: aitzineuskara, etimologia, aditza, erro monosilabikoa, hitz-familiak

Laburpena

Artikulu honetan aitzineuskarako bi erro monosilabiko dira ardatz: *din ‘etorri’ eta *don ‘ezarri’; zehazki, erro horietarik eratorritako hitzak (hitz-familiak) aztertu ditut, etimologia berriak proposatuz eta horiek Joseba Lakarra ikertzaileak lehenagotik berreraikitakoekin erkatuz, harreman formal zein semantikoak argitu nahian. Oro har, nabarmendu nahi izan dut ezen honelako lanetan hitzen aldaerak eta aldaketa fonetikoak zuhurki bezain xehe erabili behar direla, ezein forma a priori baztertu gaberik, eta halaber adieren azterketak hitzen arteko harremanak frogatzen, edo gutxienez oinarritzen, lagun gaitzakeela.

Estatistikak

59
##plugins.generic.usageStats.noStats##

Erreferentziak

GORROTXATEGI, J., 2007, «Onomástica de origen vasco-aquitano en Hispania y el Imperio Romano», in M. Mayer, G. Baratta & A. Guzmán (arg.), Acta XII Congressus Internationalis Epigraphiae Graecae et Latinae [Monografies de la Secció Històrico Arqueològica X], Bartzelona, Institut d'Estudis Catalans, U. de Barcelona, U. Autònoma de Barcelona, 629-634.

HUALDE, J. I., 1997, «Aitzineuskararen leherkariak», ASJU, 31.2, 411-424.

HUALDE, J. I., LAKARRA, J. A. & TRASK, R. L. (arg.), 1995, Towards a History of the Basque Language, Amsterdam/Philadelphia, John Benjamins. https://doi.org/10.1075/cilt.131

LAKARRA, J. A., 1995, «Reconstructing the Pre-Proto-Basque Root», in Hualde et al., 1995, 189-206. https://doi.org/10.1075/cilt.131.08lak

LAKARRA, J. A., 1998, «Hizkuntzalaritza konparatua eta aitzineuskararen erroa», Uztaro, 25, 47-110.

LAKARRA, J. A., 2004, «Etimología y reconstrucción en el campo vasco», in E. Ridruejo (arg.), Las otras lenguas de España, Valladolid, 41-116.

LAKARRA, J. A., 2005, «Prolegómenos a la reconstrucción de segundo grado y al análisis del cambio tipológico en (proto) vasco», Palaeohispanica, 5, 407-470.

LAKARRA, J. A., 2006a, «Notas sobre iniciales, cambio tipológico y prehistoria del verbo vasco», in J. A. Lakarra & J. I. Hualde (arg.), Studies in Basque and Historical Linguistics in Memory of R. L. Trask , ASJU, 40.1/2, Bilbo, UPV/EHU, 561-621.

LAKARRA, J. A., 2006b, «Jaun eta jabe, jaio eta herio, jin eta joan ...: etimologiaz eta aditz morfologia zaharraz (Hitz hasierez II)», in B. Fernández & I. Laka (arg.), Andolin gogoan. Essays in ho nour of Professor Eguzkitza, UPV/EHU, 575-611.

LAKARRA, J. A., 2008a, «Aitzineuskararen gramatikarantz malkar eta osinetan zehar», in X. Artiagoitia & J. A. Lakarra (arg.), Gramatika Jaietan. Patxi Goenagari Omenaldia, ASJU-ren gehigarriak LI, Bilbo, UPV/EHU, 451-490.

LAKARRA, J. A., 2008b, «Temas para un prólogo: forma canónica, tipología holística diacrónica y reconstrucción del protovasco», Oihenart, 23, 277-347.

LAKARRA, J. A., 2009a, «Adabakiak /h/-aren balio etimologikoaz», ASJU, 43, 565-596.

LAKARRA, J. A., 2009b, «Forma canónica y cambios en la forma canónica de la lengua vasca: hacia los orígenes del bisilabismo», Palaeohispanica, 9, 557-609.

LAKARRA, J. A., 2010, «Aitzineuskararen berreraiketaz: egindakoaz eta eginkizunez», Euskera, 2009/54-1, 17-98.

LAKARRA, J. A., 2011, «Erro monosilabikoaren teoria eta aitzineuskararen berreraiketa: zenbait alderdi eta ondorio», Fontes Linguae Vasconum (FLV), 113, 5-114.

MITXELENA, K., 1977 [1961], Fonética histórica vasca, ASJU-ren gehigarriak IV, Donostia, Gipuzkoako Foru Aldundia.

MITXELENA, K., 1987, Orotariko Euskal Hiztegia-Diccionario general vasco, Bilbo, Euskaltzaindia.

TRASK, R. L., 1995, «On the History of the Non-Finite Verb Forms in Basque», in Hualde et al., 1995, 207-234.

https://doi.org/10.1075/cilt.131.09tra

Argitaratuta
2012-06-30