Mugako hiztun eta aldaerak ipar-mendebaleko Zuberoan [Forms and speakers from dialect bordering areas in North-Western Soule]
Abstract
Our paper deals with the complex lectal behaviour shown by speakers living in dialect bordering areas. In this kind of geolectal contexts, we find a high degree of linguistic polymorphism in the varieties being used by the speakers. The area we have explored is rather unknown for dialectology and takes the towns situated in the plain going from Saint-Palais to Mauleon and in the mountainous area which constitute crucially the dividing line between Mixe valley and the province of Soule. The divergence between the dialects spoken
in Mixe valley and Soule gradually decreases as we move away from the central towns of each territory, but it is still possible to draw a dividing line between the two dialects: we can consider the dialect spoken in Charrite-de-Bas and Oyhercq as the initiation point of the Souletin dialect, whereas the variety employed in Undurein and Ainharp can be taken as totally Souletin. The town of Aroue locates better in the Mixe dialect region, but its speakers also use many Souletin forms. The variety of the town of Lohitzun is more characteristic of the Mixe dialect. Nowadays, it is Pagola the town in which we find more polymorphism, since speakers living in there use both Souletin and Mixe dialect forms.
we find more polymorphism, since speakers living in there use both Souletin
and Mixe dialect forms.
##about.statistics##
References
AGIRRE, P., 2001, "Catechima laburra, zubereraren ezaugarri fonologikoen lekukoa", ASJU, 35/2, 653-787.
ALVAREZ ENPARANTZA, J. L., 1980, "Zubererazko transkribaketa bat", FLV, 34, 29-36.
ARTOLA, K., 1977, "Erronkariko uskararen azken hatsak... eino're!", FLV, 25, 75-107.
ARTOLA, K., 2000, "Fidela Bernat anderea, euskal hiztun erronkariarra (eta II)", FLV, 85, 487-512.
ARTOLA, K., 2004a, "Zaraitzuera aztertzeko ekarpen berriak. (5 - Otsagi: ahozko testuak)", FLV, 95, 5-52.
ARTOLA, K., 2004b, "Zaraitzuera aztertzeko ekarpen berriak. (6 - Ezkaroze)", FLV, 96, 189-222.
ARTOLA, K., 2005, "Zaraitzuera aztertzeko ekarpen berriak. (9 - Espartza: ahozko testuak)", FLV, 99, 213-264.
ARXU, J.-B., 1979 [1868], Bi mihiren gramatika. Uskara eta franzesa, Donostia, Hordago.
AURREKOETXEA, G. & X. VIDEGAIN (arg.), 2004, Haur prodigoaren parabola Ipar Euskal Herriko 150 bertsiotan, Bilbo, EHU & ASJU.
AZKUE, R. M., 1989, Euskalerriaren yakintza III, Bilbo & Madril, Euskaltzaindia & Espasa Calpe.
BÁRCZI, G., 1963, "Les recherches dialectologiques en Hongrie", Orbis, 12, 141-156.
BRITAIN, D., 2004 [2002], "Space and spatial diffusion", in J. K. CHAMBERS, P. TRUDGILL & N. SCHILLING-ESTES (arg.), The handbook of language variation and change, Malden, MA-Oxford, Blackwell, 603-637. https://doi.org/10.1111/b.9781405116923.2003.00033.x
BYNON, Th., 1981 [1977], "Los postulados neogramáticos y la geografía dialectal", in Lingüística histórica, Madril, Gredos, 241-273.
CAMINO, I., 2004, "Nafarroa Behereko euskara", FLV, 97, 445-486.
CAMINO, I., 2008, "Nafarroa Behereko euskara zaharra", ASJU, 42/1, 101-169.
CASENAVE-HARIGILE, J., 1983, Amikuze, Donostia, Gordailu.
CAZENAVE, 1999, La doctrine chrétienne traduite de l'espagnol en basque bas-navarrais-mixain, tel qui'il est parlé à St. Palais, in R. M. PAGOLA, I. IRIBAR & J. J. IRIBAR (arg.), Bonaparte ondareko eskuizkribuak. Ekialdeko behe-nafarrera 1, Bilbo, Deustuko Unibertsitatea & Eusko Jaurlaritza, 223-246.
COYOS, J. B., 1999, Le parler basque souletin des Arbailles. Une approche de l'ergativité, Paris, L'Harmattan.
COYOS, J. B., 2001, "A propos de Les emprunts de la Langue Basque à L'occitan de Gascogne", Lapurdum, 6, 391-419. https://doi.org/10.4000/lapurdum.1248
COYOS, J. B., 2006, "L'apport lexical de l'occitan gascon béarnais au basque souletin: recherche des champs conceptuels", BMB, hors série, 201-223.
DAVANT, J.-L., 2009, Zuberoako literaturaz. Antologia laburra, Bilbo, Euskaltzaindia.
N'DIAYE, G., 1970, Structure du dialecte basque de Maya, The Hague-Paris, Mouton.
ENCINAR, K., 2008, "Lapurdiko Aturriko euskara: Bardozeko ü bokalaz", Euskera, 53/2, 383-395.
EPELDE, I., 2003, Larresoroko euskara, EHU-n aurkeztutako tesi argitaragabea.
ESTORNÉS LASA, J., 1984, "Mendigatxa'k Azkueri kartak, 1902-1916. Eta Erronkari'ko uskaratik utzulpen ta goarpenak", FLV, 43, 55-127.
ESTORNÉS LASA, J., 1985, "Zoilo'ren uzta. La cosecha de Zoilo", FLV, 45, 31-93.
ETXEBARRIA, Juan Manuel, 1991, Zeberio haraneko euskararen azterketa etno-linguistikoa, Bilbo, Ibaizabal.
ETXEBARRIA, Jose Mari, 1994, "Las grabaciones de Viena en euskera", Mundaiz, 47, 45-75.
ETXEGORRI, Ph., 2003, "Jeruntzeko üskara. Ekialdeko euskara", FLV, 93, 247-286.
ETXEPARE, R., 2009, "Omen bariazioan", http://artxiker.ccsd.cnrs.fr/artxibo-00425322/en/
FRAILE, I. & A. FRAILE, 1996, Oiartzungo hizkera, Oiartzungo Udala.
GAMINDE, I., 1995, "Zubereraren azentuaz", Uztaro, 13, 107-128.
GIESE, W., 1931, "Terminología de la casa suletina", RIEV, 22, 1-15.
GÓMEZ, R., 1991, "Erronkarierazko dotrina argitaragabe bat: edizioa eta azterketa", in J. A. LAKARRA (arg.), Memoriae L. Mitxelena magistri sacrum, ASJU-ren gehigarriak 14, Donostia, Gipuzkoako Foru Aldundia, 375-426.
GREGORY, D. & J. URRY, 1985, "Introduction", in D. GREGORY, & J. URRY (arg.), Social relations and spatial structures, Hong Kong, Macmillan, 1-8. https://doi.org/10.1007/978-1-349-27935-7_1
HARITSCHELHAR, J., 1963, "Textes folkloriques de la vallée de Baigorry", in Actas del tercer congreso internacional de estudios pirenaicos, Gerona, 1958, Zaragoza, Instituto de Estudios Pirenaicos & CSIC, 51-73.
HARITSCHELHAR, J., 1970, L'oeuvre poètique de Pierre Topet-Etchahun, Bilbo, Euskaltzaindia.
HARRIS, J., 1988, Peter Trudgill. 1986, Dialects in contact lanaren aipamena, Journal of Linguistics, 24/1, 227-232. https://doi.org/10.1017/S0022226700011671
HUALDE, J. I, 1998, Euskararen azentuerak, ASJU-ren gehigarriak 42, Bilbo & Donostia, EHU & Gipuzkoako Foru Aldundia.
INTXAUSPE, E., 1979 [1858], Le verbe basque, Donostia, Hordago.
IRIZAR, P., 1992, Morfología del verbo auxiliar roncalés, Iruñea, Nafarroako Gobernua & Euskaltzaindia.
IRIZAR, P., 2002, Morfología del verbo auxiliar suletino, Bilbo, EHU & Euskaltzaindia.
IZAGIRRE, K., 1959, 1961, "Erronkariko euskal-ondakin batzuk", BAP, 15, 279-314. BAP, 17, 391-407.
KARRIKA, B., 1990, Armendaritze haur begiez, Tolosa, Auspoa.
KROCH, A. S., 1986 [1976], "Toward a theory of social dialect variation", in H. B. ALLEN & M. D. LINN (arg.), Dialect and Language Variation, San Diego, Academic Press, INC., 344-366. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-051130-3.50031-8
LAFITTE, P., 1979, Grammaire basque. Navarro-labourdin littéraire, Donostia, Elkar.
LE PAGE, R. B., 1980, "Projection, focusing, diffusion, or steps towards a sociolinguistic theory of language", York Papers in Linguistics, 9, 9-33.
LINN, M. D., 1983, "Informant selection in Dialectology", American Speech, 58, 225-243. https://doi.org/10.2307/455229
LOPEZ-MUGARTZA, J. K., 2008, Erronkari eta Ansoko toponimiaz, Iruñea & Bilbo, Nafarroako Gobernua & Euskaltzaindia.
LUKU, A., 2009, Euskal kultura?, Iruñea, Pamiela.
MANTEROLA, J., 2009, "-a morfemaren erabilera (eza) ekialdeko euskaretan", artxiker.ccsd.cnrs.fr
MILROY, J., 1995, W. LABOV, 1994, Principles of linguistic change lanaren aipamena, Journal of Linguistics, 31/2, 435-439. https://doi.org/10.1017/S0022226700015693
MILROY, L. & S. MARGRAIN, 1980, "Vernacular language loyalty and social network", Language in Society, 9, 43-70. https://doi.org/10.1017/S0047404500007788
MITXELENA, K., J. J. BELOQUI, J. ELOSEGUI & P. SANSINENEA, 1953, "Contribución al conocimiento del dialecto roncalés", BAP, 9, 499-536. Ikus orain SHLV, 246-272.
MOULTON, W. G., 1987, "Bloomfield as dialectologist", in R. A. HALL, Jr. (arg.), Leonard Bloomfield. Essays on his Life and Work, Amsterdam-Philadelphia, Benjamins, 139-154. https://doi.org/10.1075/sihols.47.11mou
MOUNOLE, C., 2004, "Zubererazko herskarien azterketa akustikoa", ASJU, 38/1, 207-248.
OIHARTZABAL, B., 1997, "Hiru aditz aurrizki zahar 16. mendeko testuetan", Lapurdum, 2, 45-62. https://doi.org/10.4000/lapurdum.1784
OÑEDERRA, M. L., 2009, "Diacronía y explicación fonética", in F. SÁNCHEZ MIRET (arg.), Romanística sin complejos. Homenaje a Carmen Pensado, Berna, Peter Lang, 47-67.
OTSIBAR, K., 2003, Lehenago Gamere, Maule, Sü Azia.
PEILLEN, Tx., 1979, "Expression de la connotation ironique au niveau phonologique dans le basque de la Haute Soule", FLV, 32, 237-241.
PEILLEN, Tx., 1981, "Zuberoako Gobernu hizkuntza eta gure herri hortako euskalkiaren erdal maileguak", in Euskalarien nazioarteko jardunaldiak. Iker 1, Bilbo, Euskaltzaindia, 405-411.
PEILLEN, Tx., 1984, "Zuberoako euskalkiaren, Basaburuko motaz, ohar batzu", Euskera, 29/1, 249-254.
PEILLEN, Tx., 1985, Animismua Zuberoan, Donostia, Haranburu editorea.
PEILLEN, Tx., 1986a, Allande Elixagarai ligiarraren ixtoriak, Donostia, Haranburu editorea.
PEILLEN, Tx., 1986b, "El castellano y lo español en la provincia de Sola o Zuberoa", FLV, 47, 99-114.
PEILLEN, Tx., 1992, "Zubereraren bilakaeraz ohar batzuk", in G. AURREKOETXEA & X. VIDEGAIN (arg.), Nazioarteko Dialektologia Biltzarra. Agiriak. Iker 7, Bilbo, Euskaltzaindia, 247-272.
PEILLEN, Tx., 1994, "Les langues de la Soule", in P. BIDART (biltz.), Le Pays de Soule, Baigorri, Izpegi, 259-274.
PEILLEN, Tx., 1998, Les Emprunts de la Langue Basque à L'occitan de Gascogne, Madril, Uned.
RIJK, R. de, 1999, "Zuberoa Garaiko mintzaeraren eredu bat", FLV, 80, 155-163.
SANKOFF, D. & S. LABERGE, 1978, "The linguistic market and the statistical explanation of variability", in D. SANKOFF (arg.), Linguistic variation. Models and methods, New York, Academic Press, INC, 239-250.
SANTACILIA, E., 2009, "Euskal artikuluaren 1895eko argazki bat, VDM programaren bitartez", Gasteizen Eudia taldeak antolatu Hizkuntza bariazioa aztertzeko teknologia nazioarteko sinposioan irakurria, 2009/X/2.
THIKOIPE, M., 2007, Hotz bero, Donapaleu, Maiatz.
TRUDGILL, P., 1986, Dialects in contact, Oxford, Blackwell.
VEIGA, K., M. VILASÓ & M. GONZÁLEZ, 2006, "Dialectoloxía e xeografía humana", in R. ÁLVAREZ, F. DUBERT & X. SOUSA (arg.), Lingua e territorio, Santiago de Compostela, Consello da cultura galega, 309-355.
VILLENA, J. A., 1990, "Las consecuencias lingüísticas de ser una mujer. Notas para la intervención teórica en el campo de la conexión entre la lengua y el sexo", in La mujer en el mundo contemporáneo. Realidad y perspectivas, Málaga, Diputación provincial, 151-191.
ZAMORA, F. J., 1986, "Algunos aspectos psicosociolingüísticos y contextuales de la variación lingüística", Anuario de Lingüística Hispánica, 2, 277-323.
ZUAZO, K., 1989, "Zubereraren sailkapenerako", ASJU, 23/2, 609-650.
ZUAZO, K., 2008, Euskalkiak. Euskararen dialektoak, Donostia, Elkar.
Copyright (c) 2020 Iñaki Camino Lertxundi
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License.
