Artzibarko aldaera deitu izanaren inguruan (3 - Ipar-Artzibarko laginak: Hiriberri)

Koldo Artola Kortajarena

doi:10.35462/flv112.1

Koldo Artola Kortajarena Donostiako ARANZADI Zientzi Elkarteko Etnografi Sailekoa [Espainia]

Gako-hitzak: Artzibarko aldaera, dialektologia

Laburpena

Oraingo aldi honetan 1971 eta 1983 urteen arteko denboran Artzibarko Hiriberriko lagun batzuei bildu genizkien datu batzuk dakartzagu hona, aldizkari honen 103 eta 104 zk.etan hasiriko lanari jarraipena emanez, beti ere L.L. Bonaparteren euskalki-sailkapena gogoan. Berriemaile hauen euskararekiko
gaitasuna egoera desberdinean zegoen; honela, horietako batek erraztasunez hitz egiten bazuen ere –kanpotiko kutsaduraren bat gorabehera–, haren lehengusina ia ez zen gauza esaldi pare bat gutxieneko duintasunez osatzeko. Datuok, baina, iragan XX. mendearen hasierarako, jada, bazter-euskara bilakatua zen mintzamolde honen higadura zeinen handia izan zen kontuan harturik, ez ditugu ez ahaztekorik ez gutxiestekorik. Lehenago ere esanik gaude berriemaile hauek adieraziriko zalantza, etenaldi eta gabeziak euskaraz luzaro mintzatu gabe egon izatearen ondorio zuzena direla. Bihotz zabaleko lagunoi, beraz, eskerrik beroenak ematea dagokigu, guri erakutsi abegikotasuna dela-eta.

Estatistikak

49

##plugins.generic.usageStats.noStats##

Erreferentziak

ARANA, A., Hegoaldeko goi-nafarrera. Artzibarko aldaera (Hiztegia), Hiria, 2004.

ARANZADI ZIENTZIA ELKARTEA-ETNOLOGIA MINTEGIA, Euskalerriko Atlas Etnolinguistikoa (EAEL), 1983-90, Donostia.

ARTOLA, K., "Artzibarko aldaera deitu izanaren inguruan (1 eta 2)", FLV, 103 eta 104, 2006-7.

ARTOLA, K., "Hegoaldeko goi-nafarreraren azentua dela-ta (hurbiltze-saiakera)", FLV, 60, 1992.

BONAPARTE, L. L., Carte des sept provinces basques montrant la délimitation actuelle de l'euscara et sa division en dialectes, sous-dialectes eta variétés, Londres, 1863.

CAMINO, I., Aezkoako euskararen azterketa dialektologikoa, Nafarroako Gobernua, 1997.

CAMINO, I., "Hego-Nafarreraren egituraz", FLV, 94, 2003.

CAMINO, I., Hego-Nafarrera, Nafarroako Gobernua, 2003.

CAMPION, A., Orreaga. Balada escrita en el dialecto guipuzcoano, acompañada de versiones á los dialectos bizcaino, labortano y suletino y de diez y ocho variedades de la region bascongada de Nabarra desde Olazagutía hasta Roncal, Imprenta y Librería de Joaquín Lorda, Pamplona, 1880.

ELIZALDE, J. C., Catecismo en bascuence, dialecto vulgar de Uriz (Valle de Arce). 'Colección Bonaparte'ren 60 zk.ko eskuizkribua, 1865. urtearen ingurukoa. Nafarroako Diputazioaren Artxibo Orokorra. (Lan hau, duela urte gutxi, Bonaparte ondareko eskuizkribuak - Hegoaldeko goi-nafarrera-3 izenburuko liburuan argitaratua izan da. Ikus, beheraxeago, LAN TALDEA).

IBARRA, O., "Orreagako elizan aurkitutako On Javier Ibarraren prediku bat Artzibarko hizkeran idatzirikoa", FLV, 107, 2008.

IBARRA, O., "Cispamplonés hizkeraren inguruan", ASJU, XXIX-1, 1995.

IBARRA, O., "Erroko testu argitaragabe bat eta beste batzuen iruzkina", FLV, 75, 1997.

IRIBARREN, J. M., Vocabulario navarro (nueva edición preparada y ampliada por Ricardo Ollaquindia), Institución Príncipe de Viana, Pamplona, 1984.

KAMINO, P. eta SALABERRI, P., Luzaideko euskararen Hiztegia, Nafarroako Gobernua eta Euskaltzaindia, 2007.

LAN TALDEA, Bonaparte ondareko eskuizkribuak-Hegoaldeko goi-nafarrera, Deustuko Unibertsitatea (Deiker), Euskal Ikaskuntzen Institutua, Bilbo, 1996.

YRIZAR, P. de, Morfología del verbo auxiliar alto navarro meridional, Euskaltzaindia, 1992.

YRIZAR, P. de, Morfología del verbo auxiliar alto navarro septentrional, Tomo I, Euskaltzaindia, 1992

YRIZAR, P. de, Morfología del verbo auxiliar bajo navarro occidental, Euskaltzaindia, 1999.

YRIZAR, P. de, Morfología del verbo auxiliar bajo navarro oriental, Tomo I, Euskaltzaindia, 1999.