Zatoz! Agindua da! Euskal aginteraren azterketa formal baterako lehen urratsak

Itziar Orbegozo Arrizabalaga

doi:10.35462/flv123.4

Itziar Orbegozo Arrizabalaga Euskal Herriko Unibertsitatea (UPV/EHU) [Espainia]

Gako-hitzak: agintera, subjektua, mintzakidea, sintagma jusiboa, hizkuntza aldakortasuna

Laburpena

Lan honen helburua euskal aginte perpausen azterketa formalerako lehen urratsak ematea da. Aginte perpausen berezitasunek, besteak beste, subjektuarekin dute zerikusia: batetik, isileko subjektua 2. pertsona gisa interpretatzen da beti, baita pertsona komunztadurarik ez dagoenean ere, eta bestetik, subjektua isil daiteke subjektu isiltzerik gabeko hizkuntzetan. Lan honetan erakutsiko denez, ezaugarri hauek azal daitezke aginte perpausetan 2. pertsonako ezaugarriak dituen islapen funtzional bat dagoela proposatuz (Zanuttini, 2008). Orobat, proposamena euskarara ekarrita ikusiko denez, 2. pertsonakoak ez diren subjektuak dituzten aginte perpausak ere azal daitezke ildo beretik. Azkenik, agintera eta ezeztapena aldi berean gertatzen direnean sortzen diren zenbait gertakari azalduko ditut.

Estatistikak

87

##plugins.generic.usageStats.noStats##

Erreferentziak

Aikhenvald, A. Y. (2010). Imperatives and Commands. Oxford: Oxford University Press. https://doi.org/10.1093/oso/9780198803225.003.0001

Alcázar, A. & Saltarelli, M. (2014). The Syntax of Imperatives. Cambridge: Cambridge University Press. https://doi.org/10.1017/CBO9780511794391

Artiagoitia, X. (2000). Hatsarre eta parametroak lantzen. Gasteiz: Arabako Foru Aldundia.

Artiagoitia, X. (2012). The DP Hypothesis in the grammar of Basque. In U. Etxeberria, R. Etxepare & M. Uribe-Etxeberria (arg.), Noun Phrases and Nominalization in Basque: Syntax and semantics (21-78 orr.). Dordrecht: John Benjamins. https://doi.org/10.1075/la.187.04art

Azkue, R. M. (1925). Morfología Vasca. Bilbo: La Gran Enciclopedia Vasca.

Bennis, H. (2006). Agreement, pro and imperatives. P. Ackema, P. Brandt, M. Schoorlemmer & F. Weerman (arg.), Arguments and agreement (101-123 orr.). Oxford: Oxford University Press.

Berro, A. (2015). Breaking verbs. From event structure to syntactic categories in Basque. Doktore tesia. UPV/EHU & Université Bordeaux Montaigne (UBM). Hemendik hartua: http://basdisyn.net/pdf/Berro%20tesia1009.pdf

Birjulin, L.A. & Xrakovskij, V. S. (2001). Imperative sentences: theoretical problems. V.S. Xrakovskij (arg.), Typology of Imperative Constructions (3-54 orr.). Munich: LINCOM Europa.

De Rijk, R. P. G. (2008). Standard Basque. A Progressive Grammar. Cambridge MA: The MIT Press.

Duguine, M. (2010). Argumentu isilak eta hizkuntz aldakortasuna. Bilbo: Udako Euskal Unibertsitatea.

Etxeberria, U. (2010). -a, -ak eta -(r)ik euskal hizkeretan zehar. B. Fernandez, P. Albizu eta R. Etxepare (arg.), Euskara eta euskarak. Aldakortasun sintaktikoa aztergai (65-83 orr.). Bilbo: UPV/EHU.

Etxepare, R. (2003). Negation. Hualde, J. I. & Ortiz de Urbina, J. (arg.), A grammar of Basque (516-563 orr.). Berlin: Mouton de Gruyter.

Euskaltzaindia. (1987). Euskal Gramatika. Lehen Urratsak-II (EGLU-II). Bilbo: Euskaltzaindia. Euskara Institutua, UPV/EHU. Agintera perpausa. Sareko Euskal Gramatika (SEG). www.ehu.eus/seg helbidetik berreskuratua.

Hualde, J. I. & Ortiz de Urbina, J. (arg.). (2003). A grammar of Basque. Berlin: Mouton de Gruyter.

Hualde, J. I., Oyharçabal, B. & Ortiz de Urbina, J. (2003). Finite forms. In Egileak (arg.), A grammar of Basque (205-245 orr.). Berlin: Mouton de Gruyter.

Kayne, R. (1993). Towards a Modular Theory of Auxiliary Selection. Studia Linguistica 47-1, 3-31. https://doi.org/10.1111/j.1467-9582.1993.tb00837.x

Lakarra, J. A. & Mounole, C. (argitaratzeko). Euskara Arkaikoa. J. Gorrochategui, I. Igartua & J. A. Lakarra (arg.), Euskararen Historia. Gasteiz: Eusko Jaurlaritza.

Lewis, M. P., Simons, G. F. & Fennig, C. D. (arg.). (2016). Ethnologue: Languages of the World, Nineteenth edition. Texas: SIL International. Hemendik hartua: http://www.ethnologue.com

Mauck, S., Pak, M., Portner, P. & Zanuttini, R. (2005). Imperative subjects: A Crosslinguistic Perspective. C. Brandstetter & D. Rus (arg.), Georgetown University Working Papers in Theoretical Linguistics (135-152 orr.). Georgetown University.

Mitxelena, K. (1960). Gipuzcoano y vasco. J. A. Lakarra & I. R. Arzalluz (arg.) (2011) Luis Michelena. Obras Completas. VII. Fonética y Fonología, Morfosintaxis y Dialectología (697-700 orr.). Donostia & Gasteiz: UPV/EHU.

Oyharçabal, B. (2000). Note à propos des formes jussives préfixées en b- du basque. Lapurdum, 5, 225-235. https://doi.org/10.4000/lapurdum.1316

Oyharçabal, B. (2003). Tense, aspect and mood. Hualde, J. I. & Ortiz de Urbina, J. (arg.), A grammar of Basque (249-283 orr.). Berlin: Mouton de Gruyter.

Ortiz de Urbina, J. (1989). Parameters in the Grammar of Basque. Dordrecht: Foris.

Portner, P. (2005). The Semantics of Imperatives within a Theory of Clause Types. K. Watanabe & R. B. Young (arg.), Proceedings of Semantics and Linguistic Theory, 14, 235-252. New York: CLC Publications. https://doi.org/10.3765/salt.v14i0.2907

Postma, G. & Van der Wurff, W. (2007). How to say no and don’t: Negative imperatives in Romance and Germanic. W. Van der Wurff (arg.), Imperative clauses in generative grammar (205-249 orr.). Amsterdam & Philadelphia: John Benjamins Publishing Company. https://doi.org/10.1075/la.103.08pos

Potsdam, E. (1998). Syntactic Issues in the English Imperative. New York: Garland.

Scatton, E. (1993). Bulgarian. B. Comrie & G. Corbett (arg.), The Slavonic Languages (188-248 orr.). London: Routledge.

Visser, F. Th. (1966). An Historical Syntax of the English Language. II Syntactical Units with One Verb (Continued). Leiden: E. J. Brill.

Zanuttini, R. (1997). Negation and Clausal Structure: A Comparative Study of Romance Languages. New York: Oxford University Press.

Zanuttini, R. (2008). Encoding the addressee in the syntax: evidence from English imperative subjects. Natural Language & Linguistic Theory, 26, 185-218. https://doi.org/10.1007/s11049-007-9029-6