Arakilgo euskara: kokagunearen auzia eta datuen fidagarritasuna

Iñaki Camino Lertxundi

doi:10.35462/flv99.2

Iñaki Camino Lertxundi Euskal Herriko Unibertsitatea [Espainia]

Laburpena

Artikulu honetan alderdi batetik Nafarroa Garaiko Arakil ibarreko euskararen ezaugarri sorta bat aztertu da eta bestetik, inkestetan bildu diren emaitzen fidagarritasunaz oharrak egin dira. Oraintsu argitaratutako bi lanetan, Irañetako eta Arakilgo euskarak Sakana erdialdekoarekin bete-betean bat egiten duela defendatu da (Erdozia 2004 eta 2005), baina gure iritzian, ikuspegi honek Irañetako eta Arakilgo mintzoak eskuin dituen lotura hertsiak itzalpean uzten ditu: izan ere, Sakana erdialdean ez bezala, Nafarroa Garaiko erdialde zabalean eta ekialdean ageri diren ezaugarri eta berrikuntza sistematiko ugari ditugu Irañetako eta Arakilgo euskaran. Lanaren bukaeran Arakilgo inkestetan ageri diren zenbait erantzun zinez bertako euskarari dagozkiola jakiteko dagoen zailtasunaren berri ematen da

Estatistikak

42

##plugins.generic.usageStats.noStats##

Erreferentziak

ALTUNA OTEGI, F., 1995, "Acto contriciocoa eriotzaco orduracò: Garcia de Albeniz araiarraren araberazko eskuizkribua (1778)", ASJU 29/1, 83-132.

ARAKAMA, J. M., 1994, "Uharte-Arakilgo dotrina", ASJU 28/2, 569-613.

ARANZADI ZIENTZIA ELKARTEA, 1984-1990, Euskalerriko Atlas Etnolinguistikoa (EAEL), bi liburuki, Donostia.

ARTOLA, K., 1992, "Hegoaldeko goi-nafarreraren azentua dela-ta (hurbiltze saiakera)", FLV 60, 187-227.

BLOOMFIELD, L., 1933, Language, Holt, New York.

BRASSEUR, P., 1985, "Les frontières dialectales de la Normandie", in Actes XVI congrés internacional de lingüística & filologia romàniques, Palma de Mallorca, 7-12 d'abril de 1980, tom II, secció I, Moll, Palma de Mallorca, 573-590.

BRITAIN, D., 2004, "Space and spatial diffusion", in J. K. Chambers, P. Trudgill & N. Schilling-Estes (arg.), The handbook of language variation and change, Blackwell, Malden - Oxford - Carlton, 603-637. https://doi.org/10.1111/b.9781405116923.2003.00033.x

CAMINO, I., 1999-2001, "Goñerriko hizkera", ASJU 33/1, 34/1, 35/2.

CAMINO, I., 2003, "Hego-nafarreraren egituraz", FLV 94, 427-468.

CAMINO, I., 2004a, Hego-nafarrera, Nafarroako Gobernua, Iruñea.

CAMINO, I., 2004b, "Irizpide metodologikoak egungo Euskal Dialektologian", Euskera 49/1, 67-102.

CAMPS, Ch., 1986, "Limites linguistiques d'apres l'atlas linguistique et ethnographique du Languedoc occidental", in Variation linguistique dans l'espace. Dialectologie et onomastique. Actes du XVIIème Congrès International de Linguistique et Philologie Romanes (Aix-en Provence, 29 août - 3 septembre 1983), vol. 6, Université de Provence, 117-135.

ERDOZIA, J. L., 2001, Sakana erdialdeko euskara, Nafarroako Gobernua, Iruñea.

ERDOZIA, J. L., 2004a, "Irañetako euskara", FLV 97, 487-517.

ERDOZIA, J. L., 2004b, Sakanako hiztegi dialektologikoa, Nafarroako Gobernua & Euskaltzaindia, Iruñea & Bilbo.

ERDOZIA, J. L., 2005, "Sakanerak", FLV 98, 59-77.

ETXAIDE, 1989, El euskera en Navarra: encuestas lingüísticas (1965-1967), Eusko Ikaskuntza, Donostia.

EUSKALTZAINDIA, 1922-25, Erizkizundi Irukoitza, A. M. Etxaide (arg.), Euskaltzaindia, Bilbo.

FERNÁNDEZ REI, F., 1985, "Áreas lingüísticas do galego actual", in Actes XVI congrés internacional de lingüística & filologia romàniques, Palma de Mallorca, 7-12 d'abril de 1980, tom II, secció I, Moll, Palma de Mallorca, 485-498.

FERNÁNDEZ REI, F., 1991 [1990], Dialectoloxía da lingua galega, Xerais, Vigo.

FLORISTÁN SAMANES, A., 1982, Urbasa y Andía, solar de los navarros, Diario de Navarra, Iruñea.

GAMINDE, I., 1985, Aditza ipar goi nafarreraz (hiru liburuki), UEU, Iruñea.

GARCÍA ARIAS, X. Ll., 1997, "El continuum llingüísticu ente'l gallegu y l'asturianu", Lletres asturianes 62, 43-50.

GUTIÉRREZ TUÑÓN, M., 1985, "La frontera entre el leonés y el gallego en el Bierzo (León)", Actes del XVI Congrés Internacional de Lingüística i Filologia Romaniques (Palma de Mallorca, 1980), II, Moll, Palma de Mallorca, 517-521.

HUARTE, J. V., 2003, Estudio del léxico de la casa en los dialectos vascos de Navarra, Nafarroako Gobernua, Iruñea.

IRIZAR, P., 1992a, Morfología del verbo auxiliar alto navarro septentrional, Nafarroako Gobernua & Euskaltzaindia, Iruñea & Bilbo.

IRIZAR, P., 1992b, Morfología del verbo auxiliar alto navarro meridional, Nafarroako Gobernua & Euskaltzaindia, Iruñea & Bilbo.

IVIC', P., 1962, "On the structure of dialect differentiation", Word 18, 33-53. https://doi.org/10.1080/00437956.1962.11659764

KARASATORRE, R., ERDOZIA, J. L. & ULAIAR, E., 1991, Etxarri-Aranatzko euskara eta Arañaz elkarteko hiztegia, Alttaffailla, Tafalla.

MELIS, L., VERLINDE, S. & DERYNCK, P., 1989, "La notion de dialecte supralocal: essai de définition dialectométrique", Orbis 33, 70-132.

MITXELENA, K., 1977, Fonética Histórica Vasca, Gipuzkoako Foru Aldundia, Donostia.

RECASENS I VIVES, D., 1985, "Contribució a l'estudi de las àreas dialectales de transició", Actes del XVI Congrés Internacional de Lingüística i Filologia Romaniques (Palma de Mallorca, 1980), II, Moll, Palma de Mallorca, 539-555.

SALABERRI ZARATIEGI, P., 1998, "Arabako nafar hizkeren inguruan", in I. Camino (arg.), Nafarroako hizkerak, UEU, Bilbo, 49-87.

SATRUSTEGI, J. M., 1987, Euskal testu zaharrak (I), Euskaltzaindia, Iruñea.

SATRUSTEGI, J. M., 1998, "Arruazuko gabon-kanta zaharra", FLV 79, 515-519.

SATRUSTEGI, J. M., 1999, "Arakil aldeko euskara", FLV 81, 343-360.

SAURA, J. A., 2001, "La transición lingüística en el Pirineo Central (II)", Revue de Linguistique Romane 65, 321-340.

ULAYAR, E., 1983, "Lakuntzako herriak eta Euskaltzaindiak Blas Alegria idazleari, egiten dioten mendeurreneko goratzarrea", Euskera 28/2, 315-334.

ULAYAR, E., 1987, "Juan Miguel Gastesiren bi "mayatzeco Illabetia: Mariaren Illabetia" (Marie Santisimeren Devocioa) 1850-1854", FLV 49, 53-63.

ZELAIETA, E., 2005, "Erdialdearen eta nafarreraren arteko trantsizioa", EHUko tesi argitaragabearen atala, Gasteiz.

ZUAZO, 1994, "Burundako hizkera", in R. Gómez & J. A. Lakarra (arg.), Euskal Dialektologiako Kongresua (Donostia, 1991ko irailak 2-6), Gipuzkoako Foru Aldundia, Donostia, 297-364.

ZUAZO, 1998, "Euskalkiak, gaur", FLV 78, 191-233.

ZUAZO, 2003, Euskalkiak, herriaren lekukoak, Elkar, Donostia.