Euskal komiki-liburuak. Goranzko joera baten azterketa

Naroa Zubillaga Gomez

doi:10.35462/flv136.6

Naroa Zubillaga Gomez Euskal Herriko Unibertsitatea, UPV/EHU [Espainia] https://orcid.org/0000-0001-8181-2622

Gako-hitzak: komikigintza, euskal literatura, itzulpengintza, ikerketa deskribatzailea

Laburpena

Aspalditik dago komikia, bere euskarri ugaritan, gure artean. Azken urteotan, gainera, badirudi komiki-liburuak goranzko joera bizi duela. Ordea, lan gutxi dago euskarazko komikigintzaren gainean, eta argitalpenei buruzko datu oinarrizkoak falta dira. Artikulu honek Komikilib euskaraz argitaratutako komiki-liburuen katalogotik ateratako emaitzen berri ematen du. Katalogoan biak sartu dira, jatorriz euskaraz sortutako komikiak nahiz beste hizkuntzetatik euskaratutakoak, baina soilik komiki-liburuak, kanpo geratu baitira komiki-tirak, aldizkariak eta fanzineak. Emaitzek erakusten dutenez, itzulpena da nagusi, eta frantsesetik eta gaztelaniatik itzultzen da batez ere.

Estatistikak

103

##plugins.generic.usageStats.noStats##

Erreferentziak

Borodo, M. (2015). Multimodality, translation and comics. Perspectives, 23(1), 22-41. https://doi.org/10.1080/0907676X.2013.876057

Borodo, M. (2016). Exploring the links between comics translation and AVT. TranscUlturAl, 8(2), 68-85.

Chaume, F. (2004). Cine y traducción. Cátedra.

Del Rey, E., Goodrum, M. & Morlesín, J. (2021). Komikiak aztertzeko gida bat. UPV/EHU. https://web-argitalpena.adm.ehu.es/listaproductos.asp?IdProducts=ULIPA213526

Díaz de Guereñu, J. M. (2023). Komikia Euskal Herrian. In Auñamendi Entziklopedia. https://aunamendi.eusko-ikaskuntza.eus/eu/komikia-euskal-herrian/ar-153806/

EIZIE. (2014, ekainaren 10a). Nork itzuli zuen lehen aldiz komiki bat euskarara? https://eizie.eus/eu/albisteak/1401127666

Groensteen, T. (1999). Systéme de la bande dessinée. Presses Universitaires de France.

Groensteen, T. (2009). La bande dessinée: son histoire et ses maîtres. Skira-Flammarion.

Groensteen, T. (2011). Bande dessinée et narration (Systéme de la bande dessinée, 2). Presses Universitaires de France.

Gutiérrez, C. (2005). La labor del equipo TRACE: metodología descriptiva de la censura en traducción. In R. Merino, J. M. Santamaría & E. Pajares (arg.), Trasvases culturales: literatura, cine, traducción (55.-65. or.). UPV/EHU.

Holmes, J. (1972). The name and nature of translation studies. In J. Holmes (arg.), Translated! Papers on literary translation and translation studies (67.-80. or.). Rodopi. https://doi.org/10.1163/9789004486669_008

Ibarluzea, M. (2017). Itzulpengintzaren errepresentazioak euskal literatura garaikidean: eremuaren autonomizazioa, literatur historiografiak eta itzultzaileak fikzioan [Doktore-tesia, UPV/EHU]. ADDI. https://addi.ehu.es/handle/10810/26629

Kaindl, K. (1999). Thump, whizz, poom: A framework for the study of comics under translation. Target, 11(2), 263-288. https://doi.org/10.1075/target.11.2.05kai

Kaindl, K. (2004). Multimodality in the translation of humor in comics. In E. Ventola, C. Charles & M. Kaltenbacher (arg.), Perspectives on multimodality (173.-192. or.). John Benjamins. https://doi.org/10.1075/ddcs.6.12kai

Kulturklik. (2015). Iñaki Otamendi: «Zaletasun hutsetik sortutako proiektua da Komikipedia». https://www.kulturklik.euskadi.eus/albistea/2018041712332605/inaki-otamendi-zaletasun-hutsetik-sortutako-proiektua-da-komikipedia-/kulturklik/eu/z12-detalle/eu/

Mayoral, R., Kelly, D. & Gallardo, N. (1988). Concept of constrained translation. Nonlinguistic perspectives of translation. Meta: Journal des traducteurs/Meta: Translators’ Journal, 33(3), 356-367. https://doi.org/10.7202/003608ar

McCloud, S. (1993). Understanding comics: The invisible art. Tundra. Montorio, B. (2005). Komikien itzulpena. Senez, 28, 99-110.

Porras, M. (2021). Los territorios comunes del cómic y la traducción: leer, interpretar, traducir, adaptar. Estudios de Traducción, 11, 1-10. https://doi.org/10.5209/estr.76145

Retolaza, I. (2017). Sarrera. In J. Kortazar (zuz.) & I. Retolaza (arg.), Egungo euskal komikiaren historia (15.-179. or.). UPV/EHU.

Sousanis, N. (2015). Unflattening. Harvard University Press.

Tebeosfera. (2023). Informe Tebeosfera 2022. El año de la inflación. https://tebeosfera.com/anexos/informe_tebeosfera_2022.pdf

Toury, G. (1995). Descriptive translation studies and beyond. John Benjamins. Zanettin, F. (2008). Comics in translation. Routledge.

Zubillaga, N. (2021). Una lengua meta y dos realidades distintas: la traducción de la literatura infantil y juvenil francesa al euskera. Meta, 66(2), 263-279. https://doi.org/10.7202/1083178ar

Zubillaga, N., Sanz, Z. & Uribarri, I. (2015). Building a trilingual parallel corpus to analyse literary translations from German into Basque. In C. Fantinuoli & F. Zanettin (arg.), New directions in corpus-based translation studies (71.-93. or.). Language Science Press.